شرط ضمن عقد چیست؟
به طور کلی هنگامی که بین دو طرف قراردادی بسته می‌شود آن‌ها می‌توانند علاوه بر تعهداتی که قانوناً با امضاء قرارداد به عهده شان گذاشته می‌شود، شرایطی را به عقد اضافه کنند که دو طرف ملتزم به رفتار بر اساس آن باشند.
این شروط که به آن‌ها شروط ضمن عقد گفته می‌شود، در صورتی صحیح است و قانون از آن حمایت می‌کند که مخالفتی با اصل قرارداد (آن چیزی که طرفین عقد برای رسیدن به آن قرارداد بسته اند) و قوانین آمره (قوانین مربوط به نظم عمومی) نداشته باشند.
به عنوان مثال به علت مخالفت با اصل قرارداد، نمی‌توان ضمن عقد اجاره شرط کرد که مستأجر نتواند از ملک استفاده کند، چون ذات عقد اجاره به این صورت است که مستأجر باید بتواند از منافع ملک مورد نظر که مثلاً سکونت در یک آپارتمان است استفاده کند.
یا اینکه نمی‌توان در عقد بیع (خرید و فروش) شرط کرد که خریدار مالک نشود. حال که به طور مختصر با شروط ضمن عقد آشنا شدیم لازم است شروط ضمن عقد نکاح را بشناسیم.
این شروط که به آن‌ها شروط ضمن عقد گفته می‌شود، در صورتی صحیح است و قانون از آن حمایت می‌کند که مخالفتی با اصل قرارداد (آن چیزی که طرفین عقد برای رسیدن به آن قرارداد بسته اند) و قوانین آمره (قوانین مربوط به نظم عمومی) نداشته باشند.
به عنوان مثال به علت مخالفت با اصل قرارداد، نمی‌توان ضمن عقد اجاره شرط کرد که مستأجر نتواند از ملک استفاده کند، چون ذات عقد اجاره به این صورت است که مستأجر باید بتواند از منافع ملک مورد نظر که مثلاً سکونت در یک آپارتمان است استفاده کند.
یا اینکه نمی‌توان در عقد بیع (خرید و فروش) شرط کرد که خریدار مالک نشود. حال که به طور مختصر با شروط ضمن عقد آشنا شدیم لازم است شروط ضمن عقد نکاح را بشناسیم.
شروط ضمن عقد نکاح چیست؟
با امضاء عقدنامه زوجین یک سری حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر پیدا می‌کنند به عنوان مثال مرد از لحاظ حقوقی مکلف به پرداخت مهریه و نفقه و زن مکلف به تمکین از مرد می‌شود. در کنار این موارد، برخی از امور زندگی زن وابسته به اجازه مرد می‌گردد.
به عنوان مثال اگر زن بخواهد به خارج از کشور سفر کند یا ادامه تحصیل بدهد باید با اجازه مرد باشد که این موضوعات می‌تواند در آینده مشکلاتی برای خانواده به خصوص زنان ایجاد کند.
جهت جلوگیری از مشکلات احتمالی، برخی خانم‌ها اقدام به درج شروط ضمن عقد در عقدنامه می‌کنند در واقع شروط ضمن عقد یک راه موثر برای ایجاد خانواده برابر است.
مهم‌ترین شروط ضمن عقد ازدواج شامل وکالت در طلاق، حق تحصیل، حق اشتغال، حق خروج از کشور، حق حضانت فرزندان در صورت طلاق و حق تعیین مسکن است.
از آنجا که عقدنامه یک سند حقوقی است چگونگی تنظیم متن این شروط از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که هر واژه می‌تواند تغییری در مفهوم و حیطه اعمال شرط ایجاد کند یا حتی باعث باطل شدن آن شرط شود.
بر همین اساس برای آشنایی بیشتر شما با این شروط در این نوشتار شرط اعطای وکالت به زوجه جهت اخذ گذرنامه را به عنوان یکی از شروط مهم ضمن عقد نکاح مورد بررسی قرار می‌دهیم.
به موجب بند ۳ ماده ۱۸ قانون گذرنامه زنان شوهر دار برای دریافت گذرنامه نیاز به اجازه کتبی شوهر دارند بنابراین قانون جاری کشور با دادن این اختیار به مردان برای زنان محدودیت ایجاد کرده است. برای مقابله با این محدودیت زن می‌تواند یک وکالت بلاعزل با موضوع اجازه خروج از کشور از همسرش بگیرد
به عنوان مثال اگر زن بخواهد به خارج از کشور سفر کند یا ادامه تحصیل بدهد باید با اجازه مرد باشد که این موضوعات می‌تواند در آینده مشکلاتی برای خانواده به خصوص زنان ایجاد کند.
جهت جلوگیری از مشکلات احتمالی، برخی خانم‌ها اقدام به درج شروط ضمن عقد در عقدنامه می‌کنند در واقع شروط ضمن عقد یک راه موثر برای ایجاد خانواده برابر است.
مهم‌ترین شروط ضمن عقد ازدواج شامل وکالت در طلاق، حق تحصیل، حق اشتغال، حق خروج از کشور، حق حضانت فرزندان در صورت طلاق و حق تعیین مسکن است.
از آنجا که عقدنامه یک سند حقوقی است چگونگی تنظیم متن این شروط از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که هر واژه می‌تواند تغییری در مفهوم و حیطه اعمال شرط ایجاد کند یا حتی باعث باطل شدن آن شرط شود.
بر همین اساس برای آشنایی بیشتر شما با این شروط در این نوشتار شرط اعطای وکالت به زوجه جهت اخذ گذرنامه را به عنوان یکی از شروط مهم ضمن عقد نکاح مورد بررسی قرار می‌دهیم.
به موجب بند ۳ ماده ۱۸ قانون گذرنامه زنان شوهر دار برای دریافت گذرنامه نیاز به اجازه کتبی شوهر دارند بنابراین قانون جاری کشور با دادن این اختیار به مردان برای زنان محدودیت ایجاد کرده است. برای مقابله با این محدودیت زن می‌تواند یک وکالت بلاعزل با موضوع اجازه خروج از کشور از همسرش بگیرد
این وکالت نامه می‌تواند به عنوان یکی از شروط ضمن عقد در هنگام انعقاد عقد نکاح ثبت شود یا اینکه بعداً با توافق زوجین تنظیم گردد بنابراین اگر زوج شرط خروج از کشور را در عقدنامه امضاء نکرده باشد باز هم می‌توانند به دفاتر ثبت اسناد رسمی مراجعه کنند و زوج وکالت نامه بلاعزل جهت اخذ گذرنامه به زوجه بدهد.
لازم به ذکر است که صرف اینکه در سند ازدواج درج شود که شوهر اجازه خروج از کشور را به همسرش می‌دهد از نظر مقررات اداره گذرنامه کفایت نمی‌کند بلکه این اذن باید در قالب سند وکالت بلاعزل از سوی شوهر در یکی از دفاتر اسناد رسمی به نام زن تنظیم گردد.
در حقیقت در این وکالت نامه زوج به زوجه اجازه می‌دهد که از طرف او بخش مربوط به اجازه شوهر را در فرم‌های درخواست گذرنامه تکمیل کند وکالت مذکور باید بلاعزل باشد تا شوهر نتواند بعداً با این ادعا که از اعطای اجازه منصرف شده است این حق را از زن سلب کند.
توجه به این نکته ضروری است که بعضی دفاتر اسناد رسمی از تنظیم چنین وکالت نامه‌ای بدون محدودیت زمانی خودداری می‌کنند با این توجیه که هر گذرنامه برای مدت ۵ سال معتبر است بعد از ۵ سال باید گذرنامه جدید صادر شود بنابراین اجازه شوهر نیز باید هر ۵ سال تجدید شود اگر سند وکالت بلاعزل دارای محدودیت زمانی نباشد به کرات قابل استفاده است و از یک وکالت نامه به صورت مادام العمر می‌توانید برای درخواست گذرنامه استفاده کنید.
همان طور که بیان شد اگر حق خروج از کشور را به عنوان یکی از شروط ضمن عقد در عقدنامه تنظیم کردید پس از ازدواج نیز یک وکالت بلاعزل از همسر خود برای خروج از کشور دریافت نمایید، چون بدون وکالت نامه رسمی به صرف درج این شرط در عقدنامه در اداره گذرنامه با مشکل مواجه می‌شوید.
لازم به ذکر است که صرف اینکه در سند ازدواج درج شود که شوهر اجازه خروج از کشور را به همسرش می‌دهد از نظر مقررات اداره گذرنامه کفایت نمی‌کند بلکه این اذن باید در قالب سند وکالت بلاعزل از سوی شوهر در یکی از دفاتر اسناد رسمی به نام زن تنظیم گردد.
در حقیقت در این وکالت نامه زوج به زوجه اجازه می‌دهد که از طرف او بخش مربوط به اجازه شوهر را در فرم‌های درخواست گذرنامه تکمیل کند وکالت مذکور باید بلاعزل باشد تا شوهر نتواند بعداً با این ادعا که از اعطای اجازه منصرف شده است این حق را از زن سلب کند.
توجه به این نکته ضروری است که بعضی دفاتر اسناد رسمی از تنظیم چنین وکالت نامه‌ای بدون محدودیت زمانی خودداری می‌کنند با این توجیه که هر گذرنامه برای مدت ۵ سال معتبر است بعد از ۵ سال باید گذرنامه جدید صادر شود بنابراین اجازه شوهر نیز باید هر ۵ سال تجدید شود اگر سند وکالت بلاعزل دارای محدودیت زمانی نباشد به کرات قابل استفاده است و از یک وکالت نامه به صورت مادام العمر می‌توانید برای درخواست گذرنامه استفاده کنید.
همان طور که بیان شد اگر حق خروج از کشور را به عنوان یکی از شروط ضمن عقد در عقدنامه تنظیم کردید پس از ازدواج نیز یک وکالت بلاعزل از همسر خود برای خروج از کشور دریافت نمایید، چون بدون وکالت نامه رسمی به صرف درج این شرط در عقدنامه در اداره گذرنامه با مشکل مواجه می‌شوید.
