موزهها بهعنوان نمایشگاهی از داشتههای تاریخی، فرهنگی، هویتی و ادبی هر ملت، اهمیت زیادی در ترسیم چهره ملی و بینالمللی آن ملت و معرفی هویت آباواجدادی آنها داشته و میتوان از موزه بهعنوان دریچهای رو به چشمانداز توسعه گردشگری فرهنگی یادکرد. موزهها نقش مهمی در استحکام ریشههای تاریخی عموم مردم دارند و بدون شک توسعه و گسترش این اماکن در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بینالمللی و تدوین برنامهها مؤثر است. زنده نگهداشتن و توجه به میراثفرهنگی مستلزم شناخت و شناساندن این میراث گرانقدر به اعضای جامعه، بهخصوص نسل جوان و نوجوان کشور است. مرمت و نگهداری آثار فرهنگی بهجامانده از تمدنها میتواند افزون بر تقویت هویت ملی و فرهنگی اعضای جامعه ضامن بقای فرهنگ ایرانی برای نسلهای کنونی و آینده باشد. همچنین با سیاستگذاری و برنامهریزی صحیح میتوان شرایط جذب گردشگر داخلی و خارجی را فراهم کرد که عامل مؤثری در توسعه فرهنگی و اقتصادی کشور باشد.تمام این موارد را مطرح کردیم تا بگوییم موزهها در فرهنگ هر کشور چه جایگاهی دارد. اما هرساله موزههای کشور مورد ارزیابی قرار میگیرد و بر اساس معیارهای موجود رتبهبندی میشوند امسال موزه معماری و خلاقیت واقع در خانه صفوی توانست در صدر موزههای ایران قرار گیرد. موزهای که به همت بخش خصوصی توانسته با رویکردی متفاوت دریچهای نورا بهسوی فرهنگ دوستان باز کند.
موزههای کشور یکی از خاک خوردهترین فضاهای شهری ما هستند
اشکان قانعی، مدیر و بنیانگذار خانه صفوی در مورد برگزیده شدن موزه معماری و خلاقیت در کشور گفت: هرساله کمیته ملی موزههای ایران که زیر نظر موزههای بینالمللی ایکوم فعالیت دارد مسابقه تحت عنوان موزه برتر برگزار میکند؛ امسال در واقع موزه خلاقیت و معماری موفق شد در 9 شاخص از 13 شاخص موجود که موزهها را در فعالیتهای یکساله مورد بررسی قرار میدهند دارای جایگاه و امتیاز بالایی باشد و در نهایت رتبه نخست را در میان موزههای کشور به دست بیاورد. قانعی در ادامه پیرامون انتخاب خانه صفوی و تبدیل آن به موزه توضیح داد: ابتدا با پیداکردن یا به عبارت بهتر مکانیابی خانه صفوی بهعنوان یکی از الگوهای معماری دوران صفویه اول در محدوده جلفا یک بنا شاخص را پیدا کردیم که در جای مناسب هم قرار گرفته باشد این در حالی بود که خانه هم شاخصههای جذابی را در حوزه معماری با خود یدک میکشید. او ادامه داد: پس از شناسایی این خانه در سالهای 94 و 95 سعی کردیم فرایند مرمت را با یک مجموعه رویداد و فعالیتهای مشارکتی مرمتی با عامه مردم پیش ببریم. قانعی اضافه کرد: پس از اینکه در ابتدا مرمت اضطراری داشتیم و مقداری مجموعه را مرتبسازی کردیم سریع در خانه را به روی عموم باز کردیم هدف این بود که در کنار فعالیت مرمتی مردم هم حضور داشته باشند و با تکنیکهای مرمتی آشنا شوند و از این فرایند مطلع شوند چرا که یکی از شاخصههای موزهها اطلاعرسانی است و از این راه مردم در ریز جزئیات قرار داشتند. او در مورد تکمیل و تجهیز موزه معماری و خلاقیت توضیح داد: برگزاری برخی از ورکشاپها و فعالیتهای جانبی باعث شد تا طراحان و معماران زیادی به مجموعه رفتوآمد داشته باشند و همین تعاملات برخی از مجموعهها دستبهدست شد تا موزه تکمیل و تجهیز شود. قانعی تاکید کرد: این اقدام بهقدری جذاب بود که بسیار موردعلاقه مخاطبین قرار گرفت و از سمت سازمانهای تخصصی ملی و بینالمللی مورد تشویق قرار گرفت و باعث شد فرایندها را تخصصیتر و حرفهایتر پیش ببریم و امروز موزه ملی خلاقیت و معماری بنیانگذار مسابقات و رویدادهای متفاوتی است در حوزههای طراحی صنعتی و مبلمان و گرافیک و عملاً در واقع به یک پویش تبدیل شده و هرساله از جایجای کشور آثاری را دریافت میکنیم این در حالی است که فرایندها کلاسهبندی شده است. اینکه موزهها در بخش خصوصی یا دولتی میتوانند عملکرد بهتری داشته باشند موضوع دیگری بود که مدیر و بنیانگذار خانه صفوی در مورد آن گفت: اقدامات فرهنگی و هنری در بخش خصوصی باکیفیت بهتری انجام خواهد شد، اما تفاوت این است که در دنیا عموماً مجموعههایی ازایندست در بخش خصوصی حامیان متعددی دارند اما این موضوع در کشور ما چندان جا نیفتاده است و بسیار بالانس مالی یک موزه پیچیده است چرا که عموم مردم ما ارتباط نزدیک با موزهها ندارند و موزههای کشور یکی از خاک خوردهترین فضاهای شهری ما هستند و در واقع از این بابت ضعف شدیدی داریم. به گفته قانعی با تمام این محدودیتها موزههای خصوصی در کشور دارند ارتباط را تقویت میکنند و جامعه را به خود جذب میکنند تا در آینده نزدیک هم شاهد حمایتهای بیشتری از موزه در بخش خصوصی باشیم. او عنوان کرد: امروز جایگاهی که موزهها باید داشته باشند را ندارند و ارتباطی که مردم باید داشته باشند وجود ندارد، شاهد هستیم که هر روز موزهها کم و کمتر میشوند مثل موزه تاریخ طبیعت که یکی از موزههای قدیمی ایران و اصفهان بوده که چندی پیش آثارش جمعآوری شد بههرحال موزههای جدیدی هم در حال شکل گرفتن هستند که به آینده آنها امیدواریم.
تلاش میکنیم خانه صفوی آغازگر سفر گردشگران باشد
الناز رجبیان، مدیر فرهنگی خانه صفوی و مدیر موزه معماری و خلاقیت نیز گفت: راههای نپیمودهای زیادی وجود دارد تا موزه خلاقیت و معماری به جایگاه بالاتری دست یابد اینکه با گسترش فضای فیزیکی و همچنین توسعه محتوایی به جایگاهی برسیم که وقتی مخاطبین و گردشگران به اصفهان میآیند سفر خود را از موزه معماری و خلاقیت آغاز کنند. رجبیان توضیح داد: در موزه خلاقیت و معماری اطلاعات جذابی را از معماری این سرزمین در اختیار گردشگران قرار میدهیم در این راستا کمبود وجود ندارد. او عنوان کرد: درصورتیکه مشارکت مدیریت شهری با مجموعههای خصوصی بیشتر شود قطعاً زودتر به این هدف میرسیم.