سرتالین چیست؟ عوارض مصرف آن در بارداری و تاثیر بر چاقی لاغری

بیماری افسردگی یکی از اختلالات روانی است. یکی از را‌ه‌های درمان بیماری‌های روانی و اختلالات این چنین، درمان دارویی است و یکی از داروهای معروفی که برای درمان افسردگی کاربرد دارد، سرترالین است.

قرص سرترالین 

سرترالین( به انگلیسی Sertraline) از دسته داروهای ضد افسردگی است و برای درمان افسردگی، حمله‌های هراس یا پانیک اتک، اختلالات وسواس، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال بدریختی بدن و شکل شدیدی از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) استفاده می‌شود.قرص سرترالین خوراکی یک داروی تجویزی است.

قرص سرترالین باعث افزایش روحیه فرد، کیفیت خواب، اشتها و سطح انرژی می‌شود و همچنین ممکن است به بازیابی علاقه به زندگی روزمره کمک کند. به همین منظور گاهی به عنوان قرص خواب نیز تجویز می شود. قرص سرترالین ممکن است باعث کاهش ترس، اضطراب و افکار ناخواسته هم شود. این دارو همچنین وسواس و اجبار برای انجام کارهای تکراری را (مانند وسواس در شست و شوی دست، وسواس شمارش و بررسی کردن) که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند، کاهش می‌دهد.

سرترالین (به انگلیسی: Sertraline) (با نام‌های تجاری زلفت و آسنترا) داروی ضدافسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین است که استفاده از آن برای درمان اختلالات افسردگی، اختلال وسواسی جبری، اختلال هراس، فوبیای اجتماعی، اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی و اختلال استرس پس از سانحه پذیرفته شده‌است. سرترالین از طریق خوراکی مصرف می‌شود.

سرترالین در سال ۲۰۱۳ با تجویز بیش از ۴۱ میلیون نسخه پرمصرف‌ترین داروی ضدافسردگی و دومین داروی پرمصرف روانپزشکی پس از آلپرازولام در ایالات متحده بوده‌است.

اشکال دارویی

داروی سرترالین به صورت قرص و خوراکی در دسترس قرار دارد.  اما لازم است بدانید که تجویز و راهنمای مصرف قرص سرترالین ۵۰ و ۱۰۰ باید توسط روانپزشک انجام شود. در غیر این صورت، سعی کنید اگر تمایل به مصرف این دارو دارید؛ حتما با روانپزشک مشاوره کنید.

نام رایج دارو

• سرترالین/ Sertraline
• زولوفت (زلوفت، زلفت)
• آسنترا

اسامی تجاری دارو

• Lustral, Daxid, Altruline, Asentra, Besitran, Deprax, Elrval, Emergen, Gladem, Implicane, Sedoran, Sealdin, SerivoLowfin, Stimuloton, Zoloft ,Tresle

نام رایج قرص سرترالین

داروی سرترالین به صورت قرص روکشدار ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرمی در بازار موجود است. در زیر برندهای رایج قرص سرترالین در بازار را خواهید دید؛

• قرص آسنترا ۱۰۰ میلی گرم
• قرص آسنترا ۵۰ میلی گرم
• قرص اینوسترال ۱۰۰ میلی گرم
• قرص اینوسترال ۵۰ میلی گرم
• قرص مینو سرترالین ۵۰ میلی گرم
• قرص سرترابایول ۵۰ میلی گرم
• قرص سرترالین پورسینا ۵۰ میلی گرم
• قرص سرترالین عبیدی ۵۰ میلی گرم
• قرص سرترالین حکیم ۵۰ میلی گرم
• قرص سرترالین سها ۵۰ میلی گرم
• قرص سرترازین ۵۰ میلی گرم
• قرص زولامین ۵۰ میلی گرم
• کپسول سرترالین میدفارم ۱۰۰ میلی گرم
• کپسول سرترالین اکسیر ۱۰۰ میلی گرم
• قرص سرترالین هگزال ۵۰ میلی گرم
• قرص زولوفت (زلوفت) ۵۰ میلی گرم
• قرص زولوفت (زلوفت) ۱۰۰ میلی گرم
• قرص سرمنتا ۵۰ میلی گرم

نحوه عملکرد داروی سرترالین

سرترالین جزو مهارکننده‌های بازجذب هورمون سروتونین (SSRI) شناخته می‌شود. در نتیجه داروی سرترالین به بازگرداندن ماده طبیعی به نام سروتونین در مغز کمک می‌کند.

نحوه مصرف سرترالین

میزان مصرف، شکل دارو و تعداد دفعات مصرف دارو به موارد زیر بستگی دارد:

• سن شما
• شرایط تحت درمان
• وخامت شرایط شما
• سایر شرایط پزشکی
• نحوه واکنش شما به اولین دوز

دوز مصرف سرترالین

مقدار مصرف هر دارو را پزشک معالج تعیین می کند ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر می باشد:

بزرگسالان

• افسردگی و اختلالات وسواس

1. دوز اولیه: ۵۰ میلی گرم یکبار در روز
2. دوز نگهدارنده: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم یکبار در روز
3. تنظیم دوز این دارو در فواصل حداقل یک هفته ای انجام می شود.

• اختلال پانیک و اختلالات اضطرابی

1. دوز اولیه: ۲۵ میلی گرم یکبار در روز، بعد از یک هفته افزایش دوز به ۵۰ میلی گرم یکبار در روز
2. دوز نگهدارنده: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم یکبار در روز.

اطلاعاتی درباره نحوه مصرف سرترالین و دوز مصرفی

• قبل از شروع به مصرف سرترالین راهنمای دارویی داخل جعبه را با دقت بخوانید و از پزشک یا دکتر داروخانه راهنمایی بگیرید.
• این دارو به صورت خوراکی، همراه یا بدون غذا طبق تجویز پزشک و معمولا ۱ بار در روز (صبح یا شب) مصرف می‌شود.
• توصیه می‌شود کپسول خوراکی این دارو معمولا بعد از صبحانه یا پس از شام مصرف کنید.
• اگر برای مشکلات قاعدگی این دارو را مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک شما سرترالین را برای هر روز ماه یا فقط ۲ هفته قبل از شروع دوره قاعدگی تجویز کند.
• دوز مصرف داروی سرترالین به وضعیت پزشکی بیمار و پاسخ‌دهی بدن به دارو بستگی دارد.
• برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی این دارو مانند خشکی دهان و گیجی ممکن است روانپزشک‌ درمان را از دوزهای کم این دارو شروع کند و بعد آن را اضافه کند.
• مصرف سرترالین در زمان‌های منظم باعث می‌شود بیشترین بهره از آن را ببرید. برای کمک به یادآوری، این دارو را در ساعت معینی هر روز مصرف کنید.
• مصرف قرص سرترالین طبق دستور پزشک بسیار اهمیت دارد.
• اگر احساس بهبود کردید به مصرف سرترالین ادامه دهید و بدون مشورت با روانپزشک مصرف سرترالین را قطع نکنید.
• ممکن است در ۲-۳هفته ی نخست درمان با این دارو علائم بهبودی را در خود نبینید با این حال به مصرف دارو ادامه دهید.
• در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کننده ی شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید. باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثر بخشی آن می باشند و به مرور زمان برطرف می شوند. بهتر است در این موارد افکار خودرا با نزدیکان و یا مشاور و روانپزشک خود درمیان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید.

بهترین زمان مصرف قرص سرترالین

در صورتیکه این دارو را به صورت تک دوز و تنها یک بار در روز مصرف کنید، بهتر است که آن را صبح بعد از صبحانه و یا شب بعد از شام مصرف کنید. اگه این دارو به صورت دو دوزی تجویز شود، می‌توان آن را در هر دو زمان اشاره شده مصرف کرد. به طور کلی زمان مصرف سرترالین چندان مشکل‌ساز نیست، اما باید در این باره با روانپزشک خود مشورت کنید.

عوارض قرص سرترالین

قرص سرترالین خوراکی ممکن است باعث خواب آلودگی، بی‌خوابی یا هر دو شود. همچنین ممکن است عوارض جانبی دیگری ایجاد کند.

عوارض جانبی شایع‌تر سرترالین

عوارض جانبی بزرگسالان برای این دارو کمی با عوارض جانبی برای کودکان متفاوت است.

عوارض سرترالین برای بزرگسالان و کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع، از دست دادن اشتها، اسهال و سوءهاضمه
• تغییر در عادات خواب از جمله افزایش خواب‌آلودگی و بی‌خوابی
• افزایش تعریق
• مشکلات جنسی از جمله کاهش میل جنسی و زود انزالی
• لرزش یا تکان خوردن غیرطبیعی بدن
• خستگی و بی‌حالی
• تحریک

عوارض جانبی بیشتر برای کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• افزایش غیرطبیعی حرکت یا تحریک عضلات
• خونریزی بینی
• تکرر ادرار
• نشت ادرار
• پرخاشگری
• دوره‌های قاعدگی سنگین
• کاهش سرعت رشد و تغییر وزن. هنگام استفاده از این دارو باید قد و وزن کودک خود را از نزدیک مشاهده کنید.

اگر این عوارض خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر آن‌ها شدیدتر از حالت نرمال هستند یا از بین نمی‌روند، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

عوارض جانبی جدی قرص سرترالین

در صورت بروز عوارض جانبی فوری با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم شما تهدیدکننده زندگی هستند یا اگر فکر می‌کنید که یک اورژانس پزشکی دارید، با 115 تماس بگیرید.

عوارض جانبی جدی و علائم آن‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تلاش برای خودکشی
• اقدام به فعالیت‌های خطرناک
• رفتار پرخاشگرانه یا خشونت‌آمیز
• افکار خودکشی یا مرگ
• نوعی افسردگی جدید یا افسردگی شدت یافته
• اضطراب یا حملات پانیک جدید یا شدت یافته
• تحریک، بی‌قراری، عصبانیت یا تحریک‌پذیری سریع
• مشکل خواب
• افزایش فعالیت یا صحبت کردن بیشتر از حد معمول
• سندرم سروتونین. این وضعیت می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• توهم و هذیان
• تحریک‌پذیری
• از دست دادن سطح هوشیاری
• فشار خون
• کما
• ضربان سریع قلب
• تغییرات فشار خون
• لرزش یا سفت شدن ماهیچه‌ها
• سرگیجه
• لرزش
• تعریق
• حالت تهوع
• استفراغ
• سفتی عضلات
• واکنش‌های آلرژیک شدید.

علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکل در تنفس
• تورم صورت، زبان، چشم‌ها یا دهان شما
• بثورات، خارش (کهیر) یا تاول به تنهایی یا همراه با تب و درد مفاصل
• خونریزی غیرطبیعی
• تشنج یا حرکات غیرطبیعی بدن
• علائم و اقدامات غیرطبیعی شیدایی.

علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• افزایش بسیار زیاد و غیرطبیعی انرژی
• مشکل شدید در خواب
• افکار رقابتی و استرس‌زا
• رفتار بی‌پروا
• ایده‌های غیرمعمول و بزرگ
• شادی یا تحریک‌پذیری بیش از حد
• صحبت کردن بیشتر یا سریع‌تر از حد معمول
• تغییر در اشتها یا وزن. شما باید وزن و قد کودکان و نوجوانان را اغلب هنگام مصرف این دارو بررسی کنید.
• سطوح پایین سدیم. افراد مسن ممکن است در معرض این خطر باشند.

علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• ضعف یا ناپایداری
• گیجی، مشکلات تمرکز یا تفکر و مشکلات حافظه
• چشم درد
• تغییرات در بینایی از جمله تاری دید و دوبینی
• تورم یا قرمزی در داخل چشم یا اطراف آن

هشدارها

• داروی سرترالین ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
• هنگام مصرف سرترالین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید.
• قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی، غیر تجویزی و داروهای گیاهی) را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.
• این دارو ممکن است بر نتایج برخی از آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش مغز بیماری پارکینسون تاثیر بگذارد. در نتیجه کارکنان آزمایشگاه و پزشکتان را از مصرف این دارو آگاه سازید.
• در مدت درمان بااین دارو حساسیت بدن شما به نور بیشتر خواهد شد لذا از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خودداری نمایید و از کرم های ضدآفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید.
• مصرف گریپ فروت یا آب گریپ فروت در رژیم غذایی باعث افزایش احتمال عوارض ناشی از سرترالین می شود لذا مصرف این ماده غذایی را در رژیم خود محدود نمایید.
• در صورتی که مبتلا به دیابت می باشید، چک کردن قند خون روزانه نسبت به قبل، از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا این دارو می تواند سطح قند خون شما را تغییر دهد. در صورت بروز این مشکل توصیه های لازم را از پزشک خود دریافت نمایید.

تداخلات دارویی سرترالین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی سرترالین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی سرترالین نفرمایید.

داروهایی که موجب خونریزی و کبودی می شوند

پیموزید و دیگر داروهایی که ممکن است موجب خونریزی یا کبودی (آنتی‌پلاتلت‌هایی مانند کلوپیدوگرل، ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و رقیق‌کننده‌هایی مانند وارفارین) شوند با سرترالین ممکن است تداخل داشته باشند. آسپرین نیز امکان خونریزی را موقع مصرف این دارو افزایش می‌هد.

داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO)

مصرف سرترالین همراه با داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) ممکن است موجب تداخل کشنده‌ای شود. از مصرف بازدارنده‌های منوآمین اکسیداز مانند آیزوکروبوکسازید، لینزولید، متیلن آبی، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین همراه با سرترالین جدا خوداری فرمائید.

همچنین نباید اکثر بازدارنده‌های مونو آمید اکسیداز را ۲ هفته قبل یا بعد از مصرف قرص سرترالین مصرف کرد. برای اطلاعات در این زمینه با روانپزشک مشورت کنید.

داروهای بازجذب سروتونین

اگر سرترالین را با داروهای دیگری که سطح سروتونین بدن را افزایش می‌دهند مصرف کنید خطر ایجاد سندروم/مسمومیت سروتونین را افزایش می‌دهید. قرص‌های اکستاسی/MDMA، قرص‌های ضد افسردگی مانند فلوکستین/پروکستین، داروهای مهارکننده‌ی جذب مجدد سروتونین و نوراپی نفرین SNRI) مانند دولوکستین/ونلافاکسین، تیپتوفان، نمونه‌هایی از این افزایش‌دهنده‌های سروتونین هستند که باعث افزایش خطر سندروم/مسمومیت سروتونین می‌شوند.

سایر داروها

داروهای زیر ممکن است با داروی سرترالین تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید؛

• داروهایی که خواب آلودگی ایجاد می‌کنند (مخدرهایی که کاهنده سرفه یا درد هستند، مثل کدئین)
• الکل
• ماری جوآنا
• داروهای خواب یا ضداضطراب (آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)
• شل کننده عضلانی (کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)
• آنتی هیستامین‌ها (سیترزین، دیفن هیدرامین).

نکته ی مهم:

• آسپرین امکان خونریزی را موقع مصرف این دارو افزایش می‌هد. با این وجود اگر پزشکتان برای جلوگیری از سکته یا حمله قلبی برای شما دوز مصرفی کم آسپرین (معمولا دوز ۸۱-۳۲۵ میلی‌گرم در روز) تجویز کرده است، به مصرف آن ادامه دهید و در مورد ادامه مصرف آسپرین با دکتر قلب خود مشورت کنید.

موارد منع مصرف

• سابقه حساسیت به سرترالین یا داروهای مشابه، رنگ ها و مواد محافظ
• مصرف داروهای مونوآمین اکسیداز مانند سلژیلین، ایزوکربوکسازید و ترانیل سیپرومین در ۱۴ روز گذشته
• مصرف داروهای آنتی سایکوتیک یا داروهای روان پریشی مثل داروی پیموزاید.

علائم اوردوز سرترالین

اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو شامل سرگیجه و از هوش رفتن می‌شوند.

هشدارهای مصرف سرترالین

هشدار آلرژی سرترالین

داروی سرترالین می‌تواند واکنش آلرژیک شدیدی ایجاد کند. علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکل در تنفس
• تورم صورت، زبان، چشم‌ها یا دهان شما
• بثورات، خارش (کهیر) یا تاول به تنهایی یا همرا با تب و درد مفاصل

در صورت بروز واکنش آلرژیک، فوراً با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید. این نکته را جدی بگیرید که اگر علائم شما شدید است، با 115 تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.اگر تا به امروز به داروی سرترالین واکنش آلرژیک داشته‌اید، دیگر آن را مصرف نکنید. مصرف مجدد آن می‌تواند کشنده باشد.

هشدار سرترالین برای افرادی که دارای شرایط خاص سلامتی هستند

• برای افراد مبتلا به گلوکوم “glaucoma”: مصرف این دارو ممکن است باعث حمله گلوکوم شود. اگر مبتلا به گلوکوم هستید، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
• برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی: مصرف این دارو ممکن است یک دوره جنون را ایجاد نماید. اگر سابقه شیدایی یا اختلال دوقطبی دارید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
• برای افراد مبتلا به تشنج: مصرف این دارو خطر تشنج را افزایش می‌دهد. اگر قبلاً دچار تشنج شده‌اید و سابقه این بیماری را دارید، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. اگر هنگام استفاده از این دارو دچار تشنج شوید، باید مصرف آن را قطع کنید.
• برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند: اگر مشکلات کلیوی یا سابقه بیماری کلیوی دارید، ممکن است نتوانید این دارو را به خوبی از بدن خود دفع کنید. این شرایط ممکن است سطح دوز دارو در بدن شما را افزایش دهد و عوارض جانبی بیشتری ایجاد نماید. این دارو همچنین ممکن است عملکرد کلیه شما را کاهش داده و بیماری کلیوی شما را بدتر کند.
• برای افرادی که مشکلات کبدی دارند: اگر مشکلات کبدی دارید یا سابقه بیماری کبدی دارید، بدن شما ممکن است نتواند این دارو را پردازش کند. این شرایط ممکن است سطح این دارو در بدن شما را افزایش دهد و عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند.

چگونه قرص سرترالین را قطع کنیم؟

به خاطر داشته باشید که قطع هر دارویی نیازمند پایبندی به روش‌های اصولی و پزشکی است. به همین علت به منظور قطع سرترالین با پزشک خود مشورت نمایید و درباره نوع تاثیرگذاری دارو، عوارض و حتی بهبودی کامل خود با پزشک صحبت نمایید. مشورت‌های پزشک در مورد قطع سرترالین را به طور دقیق انجام دهید.

سندرم قطع مصرف

سندرم قطع داروی ضد افسردگی شرایطی است که می‌تواند به دنبال وقفه، کاهش دوز یا قطع داروهای ضد افسردگی از جمله سرترالین ایجاد شود. این علائم می‌تواند شامل علائم مانند آنفلوانزا، اختلال در خواب، حواس، حرکت، خلق و خوی و تفکر باشد. در بیشتر موارد علائم خفیف و کوتاه مدت است و بدون درمان برطرف می‌شود. موارد شدیدتر اغلب با تجویز مجدد یا موقت دارو با کاهش کندتر بهبود می‌یابد.

عوارض و نشانه های ترک قرص سرترالین

• اگر مصرف سرترالین را خودسرانه قطع کنید ممکن است بعضی شرایط بدتر شود. همچنین ممکن است عوارضی مانند تغییرات روانی، سردرد، خستگی و مشکلات خواب را تجربه کنید.
• برای جلوگیری از این عوارض ممکن است پزشک شما در طی یک دوره کاهش مصرف داروی شما را قطع کند.
• برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید. اگر دچار عارضه‌ای شدید یا شرایطتان بدتر شد سریعا با پزشک تماس بگیرید.
• نشانه های ترک قرص سرترالین ممکن است از چند روز تا چند هفته بعد از آخرین زمان مصرف داروی سرترالین باقی بمانند. توقف ناگهانی مصرف داروی سرترالین ممکن است باعث یک یا چند مورد از نشانه های ترک زیر شود: تحریک پذیری، تهوع، احساس سرگیجه، استفراغ، کابوس شبانه، سردرد، و یا فلج شدن ناگهانی بدن.

سوالات متداول  قرص سرترالین