برترین‌ها: بازیگران زن ایرانی نیز به مانند مردان در جشنواره‌های خارجی خوش درخشیده‌اند. چه قبل از انقلاب و چه الان اسامی‌ای هستند که با مرور تاریخ به آنها برمی‌خوریم. جالب است بدانید که اولین بازیگران زنی که موفق به دریافت جوایزی ببین‌المللی شدند، دو نفر از ستاره‌های زن سینمای فارسی و سالیان قبل از انقلاب بودند. یکی مری آپیک که با نقش‌آفرینی بی‌نظیر خود در «بن‌بست» پرویز صیاد که موفق شد در جشنواره مسکو عنوان بهترین بازیگر زن را به‌دست بیاورد و گیتی پاشایی که برای ایفای نقش در فیلم «سفر سنگ» در جشنواره فیلم قاهره درخشید و تندیس بازیگر زن را به خانه آورد.
مری آپیک در بن‌بست
گیتی پاشایی به همراه فرزندش پولاد کیمیایی
در ادامه این مطلب می‌خواهیم به این اسامی بپردازیم:
فاطمه معتمدآریا
فاطمه معتمدآریا بازیگر پیش‌کسوت سینمای ایران را می‌توان پرافتخارترین بازیگر زن ایران در عرصه‌های جهانی دانست که شمار زیادی جایزه از جشنواره‌های مختلف را از آن خود کرده است. البته اکثر این جوایز نه برای یک نقش خاص که به‌پاس دستاوردهای هنری این بازیگر به او اهدا شده. او در دومین جایزه سالانه بنیاد آیلکس و جشنواره فیلم های ایرانی در موزه هنرهای زیبای بوستون آمریکا، اولین جایزه یک عمر فعالیت هنری خود را دریافت کرد.
او در سال ۱۳۹۰ در جشنواره فیلم ونسن جایزه ویژه هانری لانگ لوا را تحت عنوان «تلاش در راستای ارتقا حرفه سینما و حفظ ارزش های فرهنگی حرفه بازیگری و تعهد و حفظ حرمت روح سینما» با خود به خانه آورد. همچنین در جشنواره فیلم های ایرانی زوریخ سوئیس هم به پاس چهار دهه فعالیت تاثیرگذار سینمایی، جایزه‌ای به‌نام منشور طلایی کورش به معتمدآریا اهدا شد.
اما او اولین جایزه بازیگری خود را از نهمین جشنواره کودکان کانادا برای بازی در فیلم «مهر مادری» ساخته کمال تبریزی دریافت کرد. پس از آن به عنوان بهترین بازیگر زن جشنواره مونترال کانادا ، به خاطر بازی در «اینجا بدون من»، انتخاب شد. از دیگر جوایز او می‌توان به بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم داکا برای فیلم «نبات» اشاره کرد.
نیکی کریمی
نیکی کریمی بازیگر ۳۶ ساله سینمای ایران تا امروز کلی جایزه بین‌المللی دریافت کرده که هم برای بازیگری و هم کارگردانی بوده‌اند. این جوایز نشان می‌دهند که رابطه جشنواره‌های خارجی با او در این سال‌ها بسیار خوب بوده و همیشه توجه ویژه‌ای به این ستاره داشته‌اند.
کریمی دو تا از مهم‌ترین جایزه‌های خود را برای فیلمهای «سارا» از جشنواره‌های سن سباستین اسپانیا و سه قاره (نانت فرانسه) ، دریافت کرده. همچنین برای «دو زن» از بیست و نهمین جشنواره تائورمینا ایتالیا و «نیمه پنهان» از بیست و سومین جشنواره قاهره مصر، جوایز بهترین بازیگر زن را به خانه برده است.
فیلم «آذر» که خود او تهیه‌کنندگی آن را هم برعهده داشت، دو جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلمهای ایرانی تورنتو و تندیس کلوزآپ طلایی جشنواره فیلم شید را برایش به‌ارمغان آورد. نیکی کریمی همچنین از جشنواره براتیسلاوا، برای بازی در فیلم «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت » جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرده است.
لیلا حاتمی
اولین جایزه جهانی لیلا حاتمی در بیست و ششمین جشنواره مونترال کانادا برای فیلم «ایستگاه متروک» ساخته علیرضا رئیسیان، به او اهدا شد. پس از آن با فیلم «هر شب تنهایی» در سال ۲۰۱۰ در جشنواره فیلم زیمباوه، جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کرد. اما بی‌اغراق مهم‌ترین جایزه جهانی او خرس نقره‌ای جشنواره برلین در سال ۲۰۱۱ است که توجه خاصی به بازیگران فیلم «جدایی نادر از سیمین» کرد.
«جدایی» همچنین جایزه فیپرشی بیست و سومین جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم پام اسپرینگز را برای لیلا حاتمی به‌ارمغان آورد. یکی دیگر از جوایز معتبری که حاتمی دریافت کرده، از چهل و هفتمین جشنوارهٔ بین‌المللی کارلووی واری در سال ۲۰۱۲ برای ایفای نقش در فیلم «پله آخر» ساخته همسرش علی مصفا بوده است.
مجموعه جشنواره فیلمهای ایرانی در نقاط مختلف جهان هم توجه خاصی به حاتمی داشته اند و او در مجموع در ششمین دوره جشنواره فیلمهای ایرانی سانفرانسیسکو با فیلم «آشنایی با لیلا»، ششمین جشنواره فیلمهای ایرانی استرالیا با فیلم «من» و هفتمین جشنواره فیلمهای ایرانی استرالیا با بازی در «رگ خواب» جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرده است.
گلشیفته فراهانی
مهم‌ترین جایزه بین‌المللی گلشیفته فراهانی برای «درباره الی» در جشنواره برلین به‌دست آمد که خرس نقره‌ای را از آن او کرد. اما اولین حضور پررنگ جهانی او در سال‌های دور به‌دست آمد که ثمره‌اش جایزه بهترین بازیگر بیست و ششمین جشنواره سه قاره، برای فیلم «بوتیک» بود.
وی در سال ۱۳۸۵ برای بازی در «اشک سرما» به عنوان بهترین بازیگر جشنواره تاتارستان روسیه شناخته شد و برای بازی در فیلم «آواز عقرب‌ها» جایزه بهترین بازیگر زن پنجمین جشنواره فیلم زنان هرات را از آن خود کرد. او همچنین یک دوره برنده جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره بین المللی فیلمهای جنوب آسیا شده است.
ترانه علیدوستی
یکی از مهم ترین جوایز بازیگری زنان را، ترانه علیدوستی در سن پایین و برای ایفای نقش ترانه در «من ترانه پانزده سال دارم» از پنجاه و پنجمین جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس ، به‌نام خود به ثبت رساند.
او همچنین برای فیلم «پذیرایی ساده» مانی حقیقی، جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره وزول و جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن را، از آن خود کرد. شاید تعداد جوایز ترانه علیدوستی زیاد نباشد اما ارزش هنری جایزه‌ای که از جشنواره لوکارنو گرفت، چیزی در مایه‌های خرس نقره‌ای برلین برای بازیگران «جدایی» بود.
ساره بیات
فیلمهای «جدایی نادر از سیمین» و «فصل فراموشی فریبا» ساره بیات را در عرصه جهانی بسیار مطرح کرد. تا پیش از این دو فیلم نامی از او در میان نبود و بعد از ایفای نقش در این دو، تبدیل به یکی از پرافتخارترین بازیگران زن ایرانی در عرصه جهانی شد. جشنواره بین‌المللی فیلم پام اسپرینگز و جشنواره برلین و انجمن منتقدان فیلم لندن جایزه بهترین‌های مکمل خود را به ساره بیات برای حضور درخشانش در «جدایی» دادند.
همچنین جشنواره تیبورون آمریکا، جشنواره بین‌المللی فیلم ارواین آمریکا و جشنواره بین‌المللی کویینز ورلد بازی او در «فصل فراموشی فریبا» را، شایسته دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن دانستند.
او همچنین برای فیلم «فصل فراموشی فریبا» به عنوان بهترین بازیگر زن جشنواره بین‌المللی فیلم عشق آمریکا و جشنواره بین‌المللی فیلم راوی انتخاب، و با فیلم «زرد» هم در شرق دور به عنوان بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم شانگهای برگزیده شده است.
