تربچه (به انگلیسی Radish) گیاه پر آب است که ریشه خوراکی دارد و طعم آن تند یا شیرین و قرمز رنگ است. . رشد گیاه تربچه با سرعت بالاست که پرورش آن حتی در باغچه راحت است. شما فقط نیاز به خاک بارور، با زهکشی خوب و رطوبت مداوم و مقدار زیادی از نور خورشید دارید.
شرایط پرورش تربچه :
-
نور مناسب تربچه:
شما باید برای پرورش تربچه بذر را در مکانی با نور کامل بکارید هرقدر سرعت رشد گونه انتخاب بیشتر باشد نیاز نوری نیز بیشتر خواهد بود. -
دمای مناسب تربچه:
تربچه از جمله سبزیجات فصل سرد است که تا دمای ۳- درجه را تحمل میکند و گرمای بیش از حد ، پوک خواهد شد.بازه دمایی برای پرورش تربچه ۶ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است. -
آبیاری تربچه:
به‌دليل حجم و شاخ و برگ کم تربچه اين گياه به آب زيادى نياز ندارد. مهم‌تر از آن يکنواختى در آبيارى است، زيرا آبيارى نامرتب و خشکى هوا و خاک در پوک شدن غده‌ها نيز اثر دارد. همچنين آبيارى و رطوبت زياد هم باعث بروز بيمارى مختلف خواهد شد. آبیاری را اول صبح انجام دهید تا گیاه شما دچار بیماری نشود. -
خاک مناسب پرورش تربچه:
برای رسیدن هر چه زودتر به محصول ، خاک ماسه ای یا ماسه ای – لومی پیشنهاد شده است. خاک باید عاری از سنگ و سنگ ریزه ، کلوخ ، توده های انباشته ی خاکی باشد. محل تخم ریزی باید بصورت یکنواخت باشد تا یک محصول خوب را بتوان تضمین نمود.PHمحيط يا محلول غذايي براي رشد گياه بسيار مهم است. هر گياهي محدوده PH خاصي دارد که خارج شدن از اين محدوده باعث کم شدن رشد يا حتي مرگ گياه مي شود. PH کمتر از ۴٫۵ يا بيشتر از ۹ صدمات سختي به ريشه گياه وارد مي کند و اثرات زيان آوري روي رشد گياه دارد. -
کوددهی تربچه :
اگر شما در سطح خانگی این گیاه را پرورش می دهید استفاده از کود شیمیایی ۱۰-۱۰-۵ (نیتروژن – فسفر- پتاسیم ) توصیه می شود. شما می توانید از آب آکواریوم برای فراهم کردن نیتروژن برای این گیاه استفاده کنید. کود دامی برای بهبود شرایط خاک پیشنهاد می شود.
آموزش کاشت تربچه در گلدان در 8 مرحله
- گلدان مورد نظر خود را با خاک مناسب پرکنید . خاک باغچه مخلوط با خاکبرگ و ماسه بهترین خاک برای کاشت تربچه است. خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد و با کودهای آلی غنی شده باشد. همچنین میتوانید به جای گلدان از ظروف پلاستیکی موجود در منزل نیز استفاده کنید. فقط کافی است ته آن سوراخی برای خروج آب اضافی ایجاد نمایید.
- برای پر کردن گلدان به ارتفاع حداقل ۱۵ سانتیمتر داخل آن خاک بریزید و سطح آن را مرطوب کنید. اضافه کردن مواد مغذی به خاک بهتر است قبل از کاشت بذر انجام شود زیرا تربچه دوره رشد کوتاهی دارد.
- برای اینکه از سبز شدن بذرها مطمئن شوید، پیشنهاد می‌کنیم آنها را یک شب بخیسانید. به این منظور بذرها را در یک دستمال یا گونی مرطوب قرار دهید.
- بذرهای تربچه را بر روی سطح رویی خاک بکارید و به عمق نروید. میتوانید بذرها را به آرامی بر روی سطح خاک بپاشید و سپس روی آن را با لایه نازکی از خاک در حد چند میلیمتر بپوشانید. فاصله بین بذرها را ۲ تا ۴ سانتیمتر در نظر بگیرید.
- گلدان‌ها را به محلی گرم و دور از وزش مستقیم باد منتقل کنید. لازم است بستر کاشت تربچه همواره مرطوب و نه غرقاب نگه داشته شود و حداقل روزی ۶ ساعت برابر نور خورشید به گیاه بتابد.
- چنانچه رشد تربچهها کند بود، میتوانید به آن مقداری کمپوست اضافه کنید.
- سبزی تربچه خیلی زود رشد میکند (بذر تربچه ۴ تا ۷ روز بعد از کاشت سبز می شود)، بنابراین بعد از گذشت سه هفته به تربچه‌های خود سر بزنید. زمانی که تربچه ها به اندازه مورد نظرتان رسیدند آنها را برداشت کنید. تربچه‌های کوچکتر طعم بهتری دارند. همچنین بزرگ شدن زیاد تربچه باعث سفت شدن و آسیب به ریشه گیاه میشود.
- در حالت معمول باغبان‌ها، هنگامی که قطر تربچهها، به ۲/۵ سانتیمتر رسید، برداشت را آغاز میکنند. اما اگر قصد دارید از برخی تربچهها برای تهیه بذر استفاده کنید، باید اجازه دهید گیاه برای مدت بیشتری درخاک باقی بماند.
نکات مهم کاشت تربچه در گلدان
برای آن که بتوانید در منزل خود به کاشت تربچه بپردازید باید به سراغ خرید بذر بروید. در ادامه تمامی مراحل و نکات لازم را برای شما عزیزان آماده کرده ایم.
مرحله ۱ : بذری مناسب بخرید.
بدون داشتن بذری سالم و مناسب هرگز به محصول با کیفیت و سالمی دست نخواهید یافت. برای اطمینان یافتن از تازگی و سلامت بذر ها بهتر است به مراکز فروش بذر و باغبانی معتبر مراجعه نمایید. در هنگام خرید توجه داشته باشید که بذرهای تربچه یکسان نیستند و برخی تنها برگ دارند.
مرحله ۲ : خاک حاصلخیزی تهیه فرمایید.
بهترین خاک برای کاشت تربچه در گلدان خاکی است که در آن خاک برگ و مقداری کود آلی وجود داشته باشد. در نظر داشته باشید که برای از دست ندادن خاصیت زهکشی خاک کمی ماسه نیز به آن بیافزایید.
مرحله ۳ : بذر های تربچه را در آب خیس کنید.
بذرهای تریچه را به مدت ۸ ساعت در آبی با دمای ولرم خیس کنید. فراموش نکنید که بعد از ۸ ساعت آن ها را درون آبکشی بریزید تا آب آن برود و سپس آن ها را درون حوله ای تمیز بریزید تا به طور کامل خشک گردد.
مرحله ۴ : گلدان دلخواه خود را آماده کنید.
در انتخاب گلدان محدودیتی برای شما وجود ندارد و می توانید از انواع گلدان های سفالی و یا پلاستیکی استفاده نمایید. البته حتما به ارتفاع گلدان توجه داشته باشید. ارتفاع آن باید بیش از ۱۵ سانتی متر باشد تا تربچه ها بتوانند به خوبی رشد کرده و بزرگ شوند. در انتها نیز از وجود سوراخ های زهکش در زیر آن اطمینان حاصل کنید. در این مرحله می توانید گلدان خود را با خاک پر کنید و سطح آن را صاف نمایید. در این مرحله بهتر است با آبپاش سطح خاک خود را مرطوب کنید. میزان آب باید به قدری باشد که خاک شما کاملا خیس نشود و تنها کمی رطوبت داشته باشد.
مرحله ۵ : بذر ها را در گلدان بکارید.
بذرهایی که تهیه کردید را با فاصله ای ۳ الی ۴ سانتی متری بر روی سطح خاک قرار دهید و روی آن ها را با ترکیب کود طبیعی و ماسه بپوشانید. ارتفاع این لایه ی پوشاننده باید در حدود ۲ میلی متر باشد.
مرحله ۶ : مراقب گیاه و آبیاری به موقع آن باشید.
بعد از آن که کار کاشت تربچه را به پایان رساندید مجدد سطح خاک خود را با آب مرطوب کنید. در یان مرحله بهتر است سطح گلدان خود را با یک پوشش پلاستیکی مثل سلفون بپوشانید و تا زمانی که بذر ها جوانه نزده اند، آن را برندارید. گلدان نباید در معرض باید شدید قرار داشته باشد و به فضایی گرم نیاز دارد. اگر در منزل خود تراس دارید بهتر است گلدان را در تراس و یا پشت پنجره قرار دهید. آفتاب نباید به طور مستقیم به گلدان شما بتابد.
فیلم آموزش کاشت تربچه در منزل
نکات کاشت تربچه:
- بذرها در 2 تا 3 روز در شرایط مرطوب جوانه زنی میکنند.
- خاک را به طور منظم مرطوب نگه دارید اما پرآب و سنگین نکنید تا از تربچه های آبدار و ترد لذت ببرید.
- آبیاری نامنظم باعث میشود که تربچهها شکسته شوند و طعم خوبی نداشته باشند.
- در طول دوره رشد، علف های هرز را اگر در خارج رشد میکنند کنترل کنید.
- به محض بالغ شدن ریشه ها، آنها را برداشت کنید. تربچه های خیلی بزرگ در بافت خشن یا چوبی هستند.
- در ماه های تابستان، زمانی که درجه حرارت بیرونی زیاد است، از پرورش تربچه خودداری کنید.
- همچنین، گیاهان را از یخزدگی از طریق پوشاندن آنها و یا آوردن آنها در داخل محافظت کنید.
- شما میتوانید تربچه ها را در داخل در ظروف تحت شرایط مناسب پرورش دهید.
- خاکی که خشک است ودر آب و هوای خشک کبره میبندد، مناسب برای رشد تربچه نیست.
- قبل از ذخیره تربچه در یخچال و فریزر، اطمینان حاصل کنید که سرها را بردارید.
- اگر سوراخهای کوچکی در برگ ها مشاهده کردید، مقداری از آفتکشها را بر روی آنها اسپری کنید. شما میتوانید به راحتی چنین آفتکش هایی را از بازار خریداری کنید.
آموزش و نکات بذرگیری تربچه :
- برای آن که شخصا بتوان بذر خوب تهیه نمود و بذر مورد نیاز سال بعد را تامین کرد .
- از آخرین محصول پاییزه تربچه های سالمتر و خوش فرم تر را جدا کرده ، جمع آوری می نمایند و در زیر خاک خشک کنار هم به صورت ردیف می خوابانند .
- در طول زمستان آنها را به همین شکل نگهداری نموده در اسفند تا فروردین ماه بتدریج آنها را از زیر خاک خشک خارج کرده ، به فواصل ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر از یکدیگر می کارند .
- پس از مدتی شاخه گل آنها از خاک خارج شده گل می دهد .
- در تیرماه و مرداد ماه بذرآنها می رسد . پس از رسیدن بذرها ، شاخه های حامل بذرها را که در غلاف ( غلاف بذرها را در داخل خود نگهداری می کند ) قرار دارد قطع نموده و دسته می کنند و در محل خشکی که هواگیر باشد خشک می کنند .
- پس از آنکه غلاف ها خشک شدند آنها را با ملایمت و به آهستگی به زمین می زنند ( می کوبند ) تا بذرها از داخل غلاف ها خارج شوند .
- آنگاه بذرها را از خاشاک جدا ساخته و در قوطی ، جعبه و یا پاکت در محل مناسبی نگهداری می کنند .
- در مورد تربچه های زمستانه بایستی از بذر تربچه های پائیزه بذر تهیه نمود.
روش کاشت بذر تربچه :
کشت تربچه ، به دو طریق خطی ( ردیف کاری ) ، دستپاش ( کرتی ) انجام می شود .
روش خطی ( ردیفکاری ) :
در روش خطی ، بهتر است به ترتیبی بذرها را در شیارها قرار داد که فاصله بذرها از یکدیگر ۱ تا ۲ سانتیمتر ، فاصله شیارها از هم ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر باشند . سپس خاک اطراف شیارها را بروی بذرها بخوابانند .
روش کرتی ( دستپاش ) :
در روش کرتی ، بایستی دقت شود بذرها بطور یکنواخت در زمین پخش شوند .
آموزش رفع مشکلات تربچه
-
انواع مختلفی از قارچ ها وجود دارد که می توانند تربچه ها را از بین ببرند یا طعم و مزه ی تربچه هارا بد کنند. معمولاً علائم آشکاری و واضحی از مشکلات قارچی وجود دارد که می توانید آن ها را مشاهده کرده و برطرف نمایید.
- اگر لکه و نقاط زرد و خاکستری کمرنگ، روی برگهای تربچه ظاهر شود ، ممکن است تربچه دچار بیماری قارچی لکه برگی یا لکه برگی سپتوریایی شده باشد. اگر با این مشکل مواجه شدید، اطمینان حاصل کنید که بستر کاشت تربچه به خوبی زهکشی می شود (آب فقط در یک جا نمی نماند) و مواد آلی (مانند کمپوست) به خاک اضافه کنید. تربچه های آلوده را جدا کنید. برای جلوگیری از این مشکل ، تناوب زراعی را در محصولات اجرا کنید تا بار دیگر تربچه ها در همان بستر کاشت، کاشته نشوند. همچنین ، باغ را از بقایای گیاهان (گیاهان مرده ، علفهای هرز و غیره) دور نگه دارید.
- اگر لکه های سبز کمرنگ در قسمت فوقانی برگها بهمراه لکه های بافت دار قهوه ای که با حاشیه زرد رنگ احاطه شده اند، در قسمت زیرین گیاه ظاهر شوند، ممکن است گیاه تربچه دچار بیماری قارچی سفیدک کرکی یا دروغین یا درونی شده باشد. از گیاهان آلوده خلاص شوید و مطمئن شوید که گیاهان را بیش از حد آبیاری نکرده اید. از تجمع بیش از حد گیاهان تربچه روی هم از طریق تنُک کردن، جلوگیری کنید. برای جلوگیری از سفیدک کرکی ، حتماً تناوب زراعی را انجام دهید و باغ را عاری از علف های هرز نگه دارید.
- اگر برگ های تربچه بین رگه هایشان زرد شود ، و اگر حاشیه برگها قهوه ای و به سمت بالا پیچیده شود ، و پایه ی ساقه گیاه قهوه ای تیره ، سیاه و لکه دار شود، تربچه ها ممکن است دچار یک بیماری قارچی بنام ساق سیاه شده باشند. مواد آلی مانند کمپوست را به بستر گیاه اضافه کنید و اطمینان حاصل کنید که خاک به خوبی زهکش شده است (آب زیاد در یک مکان باقی نمانده و بیش از حد نیز آبیاری نمی کنید). برای جلوگیری از این امر ، همچنین با تناوب کشت احتمال بروز بیماری را کاهش دهید.
-
برخی از حشرات نیز می توانند به سراغ گیاهان تربچه بیایند و از آنها تغذیه کنند تا آنها شروع به مردن کنند. بسیاری اوقات می توانید با تمیز نگه داشتن باغ از بقایای گیاهی و علفهای هرز ، از این حمله ی این حشرات جلوگیری کنید. البته اگر حشرات در باغ ظاهر شوند ، روش هایی وجود دارد که می توانید با آنها مقابله کنید.
- اگر برگهای تربچه پژمرده به نظر برسند و در ریشه ها سوراخ و شیار مشاهده کردید ، ممکن است دارای مگس ریشه باشید. این حشرات کوچک کرم های کوچک ، خاکستری / سفید و بی پا هستند. مگس ها تخم های خود را در خاک کنار گیاه قرار می دهند. برای خلاص شدن از شر آنها ، آهک یا خاکستر چوب را در پایه گیاهان تربچه اضافه کنید. صبر کنید و سپس تربچه ها را تا زمانی که هوا هنوز خشک تر نشده بکارید تا از چرخه عمر مگس ریشه در امان بمانید.
- اگر سوراخ های ریز در برگهای تربچه مشاهده کردید ، ممکن است سوسک کک داشته باشید. این حشرات کوچک سوسک های برنز یا سیاه بطول 1/16 اینچی (2.9 سانتی متر) هستند. اگر فهمیدید که این حشرات را دارید ، خاک دیاتومه بپاشید، که یک نوع سنگ نرم و رسوبی است و به راحتی به پودر سفید رنگ و ریزی تبدیل می شود. و می تواند به عنوان یک قاتل طبیعی برای حشرات عمل کند. همچنین باید زمین را زیر و رو دهید تا چرخه زندگی سوسک ها نیز مختل شود.
- اگر گیاهان تربچه دارای لکه های سفید یا زرد مایل به زرد ، و دارای برگهای تغییر شکل یافته باشند، یا اگر گیاهان پژمرده شده باشند ، ممکن است حشرات کفشدوزک داشته باشید. این حشرات سیاه رنگ با نقاط زرد یا قرمز یا نارنجی هستند ، مایعات را از بافت گیاه تربچه بیرون می کشند. تمام حشرات و توده های تخم را از گیاهان جدا و از بین ببرید. برای کمک به نگه داشتن آنها در بیرون باغ، مکان مورد نظر را از انواع حشرات از قبیل بقایای محصول و علفهای هرز پاک نگه دارید.
- اگر برگهای گیاه تربچه به رنگ زرد کدر تبدیل شده باشد، و اگر آنها پیچیده و شکننده باشند، گیاه تربچه ممکن است دچار بیماری مایکوپلاسمای فیلودی ( Aster yellows) شده باشند که توسط زنجرک ها Leafhoppers گسترش یافته است. اگر اینگونه است ، گیاه یا گیاهان آلوده را جمع آوری کرده و با حذف علفهای هرز و بقایای گیاهی ، جمعیت زنجرک ها را کنترل کنید.
- خاک را بررسی کنید. درجه حرارت خاک، نوع و میزان آب دریافتی، می تواند نقش مهمی در عملکرد گیاه تربچهداشته باشد. به یاد داشته باشید که باید گیاهان و خاک بطور مساوی آبیاری شوند (البته بیش از حد آبیاری نشوید) و مقدار pH خاک نیز درست باشد.
- اگر تربچه طعم خیلی تیز و تندی داشت، به احتمال زیاد بدان معنی است که خاک آن، خیلی خشک یا دمای خاک خیلی گرم بوده است (بالای 90 درجه فارنهایت یا ). برای محافظت از ریشه ها و خنک کردن خاک ، 2 تا 3 اینچ (5--8 سانتیمتر) مالچ آلی به خاک اضافه کنید. تربچه ها را بطور همزمان 2 تا 3 ساعت آبیاری کنید و سپس صبر کنید تا خاک حداقل تا عمق 4 اینچ (10 سانتیمتر) خشک شود.
- اگر ریشه تربچه چوبی و سفت باشد، دمای خاک احتمالاً خیلی بالا بوده و آبیاری نقطه ای و یکی درمیان بوده است. اطمینان حاصل کنید که ریشه ها با خاک پوشانده شوند تا خنک بماند و بطور مساوی نیز آبیاری کنید. همچنین ، به محض اینکه تربچه ها به اندازه کافی بزرگ شدند، آنها را برداشت کنید ، تا بیش از حد بزرگ و ترک خورده نشوند.
سوالات متدوال ؟
| بهترین زمان مناسب برداشت تربچه کی است؟ |
| یک تربچه بهاره، حدود 5 روز جوانه می زند و طی 3 تا 4 هفته برای برداشت آماده می شود. |
| چرا در کاشت تربچه ترک میخوره؟ |
| اگر تربچه ها را بطور مساوی آبیاری نکنید (برای مثال ، چند روز آبیاری نکنید و سپس آنها را غرقاب کنید) تربچه ها ترک می خورند. |
| چه زمانی برای کاشت تربچه در گلدان مناسب است؟ |
| بهترین زمان برای کشت آن فصل بهار می باشد. ولی در خانه با فراهم کردن شرایط گلخانه ای هر زمانی که اراده کنید میتوانید آن را بکارید. |
| روش کشت تربچه چیست؟ |
| کشت تربچه ، به دو طریق خطی ( ردیف کاری ) ، دستپاش ( کرتی ) انجام می شود . |
| چرا تربچه پوک میشه؟ |
|
تربچه در گرمای بیش از حد ، پوک خواهد شد |
| بذر تربچه چه شکلی است؟ |
| بذر تربچه ، قرمز رنگ ، کروی شکل و نسبتا ریز است . |
| بهترین زمان استفاده از بذر تربچه چند سال است؟ |
| قوه نامیه بذر تربچه ( قدرت سبز شدن بذر ) در حدود ۵ سال است .به این معنی که بذر تهیه شده از تربچه برای کاشت بعدی حداکثر تا ۵ سال قابل استفاده می باشد . ولی بهترین محصول از بذرهای جوان که حد اکثر ۳ ساله باشند بدست می آید . |
| میزان مصرف بذر تریچه در زمان کاشت ؟ |
| میزان مصرف بذر در زمان کاشت بستگی مستقیم به دقت و توجه فردی دارد که بذر را می کارد .اگر به صورت فشرده کاشته شود ، مقدار بذر مورد نیاز بیشتر و اگر تُنُک و کم پُشت کاشته شود ، میزان بذر مورد مصرف کم خواهد بود . |
| بذر تربچه چند روزه سبز میشه؟ |
| بذر تربچه ۴ تا ۷ روز بعد از کاشت سبز می شود . |
| برای ۱۰۰ متر زمین چقدر بذر تربچه مورد نیازه؟ |
| بذر مورد نیاز برای ۱۰۰ متر مربع زمین از انواع تربچه نقلی یا ریز ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم و برای انواع درشت ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم می باشد . |
آیا شما تا حالا اقدام به کاشت تربچه در خانه کردید؟ از چه روشی استفاده میکنید حتما تجربه خودتون رو در بخش نظرات مطرح کنید.
