شامِ آخر (به ایتالیایی: Il Cenacolo or L’Ultima Cena) یکی از معروف‌ترین گرافیتی یا دیوارنگاره‌های لئوناردو داوینچی، نقاش ایتالیایی است. این اثر هنری نشانگر صحنه‌هایی از شام آخر روزهای پایانی عمر مسیح است آنطور که انجیل به آن اشاره کرده‌است. نقاشی شام آخر یکی از مشهورترین و باارزش‌ترین نقاشی‌های جهان است، که بر خلاف بسیاری از نقاشی‌هایی از این دست قابل مالکیت شخصی نیست؛ زیرا به آسانی نمی‌توان آن را جابجا کرد.
اما در این مطلب می‌خواهیم به سوال‌هایی درباره این نقاشی معروف پاسخ دهیم که شاید برای شما هم پیش آمده باشد.
۱. چرا لئوناردو دا وینچی «شام آخر» را نقاشی کرد؟
در آن زمان لئوناردو برای Ludovico Sforza، دوک شهر میلان، کار می‌کرد. او به مدت ۱۸ سال (از ۱۴۸۲ تا ۱۴۹۹) صاحبکار لئوناردو بود و در طی این مدت از وی خواسته بود تا یک طرح مذهبی خاص از حضرت عیسی مسیح و حواریون در شام آخر ترسیم کند. لئوناردو تصمیم می‌گیرد تا این خواسته را به بهترین نحو به ثمر برساند و نتیجه این طرح زیبای مورال می‌شود که بر دیوار تالار غذاخوری صومعه سانتا ماریا دله گراتسیه در شهر میلان نقش بسته است.
۲. نقاشی شام آخر چه اندازه است؟
این نقاشی به معنی واقعی بزرگ است؛ ۴۶۰*۸۸۰ سانتی‌متر (۱۵*۲۹ فیت). بر خلاف اندازه نسخه‌های نمونه برداری شده از آن که به اندازه یک مبل‌اند، نقاشی تمامی یک دیوار بزرگ را پوشش می‌دهد.
۳. این نقاشی کجا قرار دارد؟
۴. لئوناردو برای نقاشی شام آخر، چقدر زمان صرف کرده؟
۵. چرا این نقاشی حایز اهمیت است؟
دومین دلیل که مهمتر است، پرسپکتیو تکنیکی فوق‌العاده این نقاشی است. تک تک المان‌های این نقاشی توجه بیننده را به سمت مرکز ترکیب‌بندی که سر مسیح است، هدایت می‌کنند.
بی‌شک این بهترین مثال از پرسپکتیو نقطه‌ای‌ست که تا کنون خلق شده.
۶. شام آخر چه چیزی را به تصویر می‌کشد؟
پس آنکه با یکدیگر به خوردن و آشامیدن پرداختند، مسیح به آنها درباره آداب خوردن و آشامیدن در آینده توضیحاتی داد تا بدین‌ترتیب او را به خاطر بسپارند.
۷. کسانی که در نقاشی دیده می‌شوند، کیستند؟
بارتولومئو، جیمز کوچک و اندرو یک گروه سه‌تایی را تشکیل می‌دهد. اندرو دستش را به حالت «ایست» نگه‌داشته است.
یهودا، پیتر و جان سه نفر گروه سه‌تایی دومند. یهودا صورتش در سایه‌ای قرار گرفته و کیفی را محکم در دست گرفته. پیتر به وضوح عصبانی است و جان با چهره نسبتا زنانه‌اش سست و ضعیف به نظر می‌رسد.
عیسی با چهر‌ه‌ای آرام در میان طوفان ایستاده.
توماس، جیمز برزگ و فیلیپ سه نفر بعدی هستند. توماس به وضوح هیجان زده است. دو نفر بعدی به دنبال شفاف‌سازی می‌گردند.
ماتیو، تادئوس و سیمون آخرین گروه را شکل می‌دهند.
۸. چرا نقاشی در حال از هم پاشیدن است؟
۹. چرا مسیح در این نقاشی، پا ندارد؟
۱۰. من داستانی درباره نقاشی «شام آخر» شنیده‌ام! آیا حقیقت دارد؟
خیر این داستان واقعیت ندارد و افسانه‌ای بیش نیست.
