احمدرضا منزه: مدیریت در مصرف می‌تواند شامل موارد زیادی همچون مدیریت مصرف مواد غذایی، مدیریت مصرف سوخت، مدیریت مصرف منابع مالی و ... باشد اما آنچه در این مطلب مورد توجه است مدیریت مصرف منابع انرژی با تمرکز بر پایه‌های اساسی یعنی آب و برق است.
اینکه تا چه اندازه مدیریت مصرف مهم است و چه تأثیراتی در زندگی ما می‌گذارد، موضوعی است که همواره مورد توجه قرار داشته و بر آن تمرکز شده است.
نکته مهم اینجاست که در تصور برخی، مدیریت مصرف موضوعی است که تنها مربوط به مشترکان خانگی آب و برق است، اما در عمل این‌گونه نیست، زمانی که از مدیریت مصرف صحبت به میان می‌آید، مقصود مجموعه‌ای از اقدامات است که به‌منظور بهینه‌سازی مصرف و کاهش هزینه‌ها به کار گرفته می‌شود و دربرگیری آن شامل تمامی نهادها، سازمان‌ها، ادارات، بخش خصوصی، بخش دولتی و عموم مردم است.
در چند سال گذشته، کشور با تغییرات اقلیمی روبرو بوده و این موضوع به کاهش بارندگی در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور همچون استان اصفهان منجر شده است.
اصفهان به‌عنوان منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک، روند بروز تغییرات اقلیمی را به خوبی حس می‌کند و نشانه آن هم کاهش بارندگی‌های این بخش و کام تشنه زنده رود خروشان در سال‌های گذشته است.
بااین‌وجود چند سالی است مردم و مسئولان این استان دست‌به‌دست یکدیگر داده‌اند تا با مدیریت مصرف آب و برق، علاوه بر صرفه‌جویی در منابع، روند سازگاری با تغییرات اقلیمی را گسترش دهند و این‌گونه زیست آیندگان را در این منطقه تضمین کنند.
در همین ارتباط به گفتگو با برخی مسئولان استان در خصوص اقدامات صورت گرفته در زمینه مدیریت مصرف پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
*پویش سازگاری با کم‌آبی از اصفهان آغاز شد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان اظهار کرد: باید توجه داشت که ما در یک اقلیم خشک قرار داریم و باید مصرف بهینه و درست را سرلوحه کار خود قرار دهیم.
هاشم امینی یادآور شد: رفتار دائمی ما در حوزه مدیریت مصرف کمک می‌کند در اقلیم خشک و نیمه‌خشک، زندگی پایداری داشته باشیم، در همین راستا و به جهت اقداماتی که شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان انجام داد، موفق شد در بحث رویداد سازگاری با خشکسالی و کم‌آبی جایگاه برتر در بخش شرب شهری و روستایی در میان شرکت‌های آب و فاضلاب را کسب کند.
او تأکید کرد: پویش سازگاری با کم‌آبی از اصفهان آغاز شده است و درحالی‌که مردم اصفهان در یک اقلیم خشک از کم‌آبی می‌سوزند، بعضی فکر می‌کنند اصفهانی‌ها ادعا می‌کنند که آب ندارند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان مطرح کرد: افق سامانه اول آب‌رسانی اصفهان سال 86 تمام شد و از آن سال باید سامانه دوم وارد مدار می‌شد که نشد و تاکنون فقط با مدیریت مصرف و همکاری مردم است که شرایط به این منوال پیش رفته و کنترل شده است.
او ادامه داد: اقداماتی در جهت فرهنگ‌سازی سازگاری با کم‌آبی و مدیریت مصرف در بخش‌های فنی، فرهنگی و قانونی صورت گرفت که توانست در سال 97 نسبت به سال 96 میزان قابل‌توجهی از مصرف را کاهش دهد و 23 میلیون مترمکعب آب ذخیره شود.
امینی با تأکید بر اینکه خط قرمز در حوزه استفاده از آب زیرزمینی کیفیت است، بیان کرد: امروز حدود یک هزار لیتر بر ثانیه آب اصفهان از چاه‌های حفر شده تأمین می‌شود؛ درعین‌حال که آب توزیع شده از طریق چاه‌ها چه در شهرها و روستاها مورد تأیید مرکز بهداشت استان قرار دارد، این رقم در برابر منابع دیگر تأمین آب رقم ناچیزی است.
او افزود: با برنامه‌ریزی صورت گرفته و استقرار سامانه‌های هوشمند، توزیع آب به شکل دقیق صورت می‌پذیرد و کمک می‌کند مشکلات در بخش توزیع به حداقل برسد، علاوه بر این با استفاده از 450 ایستگاه آنلاین مدیریت فشار در استان اصفهان، همه موارد به‌خوبی قابل‌رؤیت و کنترل است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان گفت: با اقدامات صورت گرفته توسط شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، میزان آب بدون درآمد استان اصفهان که شامل انشعاب غیرمجاز، پرت شبکه و... است، به حداقل رقم خود در کشور رسیده است.
*اصفهان کمترین سرانه مصرف آب خانگی در كشور را دارد
او ادامه داد: بر اساس نشت‌یابی‌های متعدد در سطح شبکه آب شرب استان، 85 کیلومتر اصلاح شبکه آب انجام و با پایش بیش از 13 هزار انشعاب، نشتی‌های موجود برطرف شد، همچنین با توجه به اینکه در 10 سال گذشته 700 لیتر بر ثانیه آب مجدد به چرخه توزیع آب برگردانده شده است، موضوع بازچرخانی آب خاکستری طی قراردادی با حوزه نظام مهندسی استان در منازل عملیاتی خواهد شد.
امینی با تأکید بر اينكه استان اصفهان کمترین سرانه مصرف خانگی كشور را در بخش آب دارد، گفت: به ازاي هر نفر 149 لیتر در شبانه‌روز آب مصرف می‌شود درحالی‌که ميانگين مصرف کشور 157 لیتر است.
او تصریح کرد: استانی شدن سامانه 122 باعث شد همکاران در شرکت آب و فاضلاب اصفهان در حوزه تعمیرات و حوادث سریع‌تر به محل حادثه برسند و در نتیجه تعمیرات و رسیدگی به حوادث سریع‌تر انجام شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان بیان کرد: بخشی از اقدامات فرهنگی در بخش سازگاری با کم‌آبی شامل ارتباط بیشتر و به‌کارگیری سازمان‌های مردم‌نهاد، برگزاری جلساتی با استانداری به منظور تغییر ساعات اداری، حضور در برنامه‌های صداوسیما، استفاده از ظرفیت رسانه‌های استان و... بوده است.
او افزود: تغییرات از سال 87 در استان نشان می‌دهد میزان مصرف 66 درصد مردم در بخش الگوی مصرف بین 0 تا 20 بوده اما در سال 1397 بیش از 90 درصد مردم استان در این الگو قرار گرفته‌اند، مردم اصفهان بر اساس طبقات مصرف ماهانه یک رکورد خوب را در میزان مدیریت مصرف آب ثبت کردند.
امینی خاطرنشان کرد: بازسازی شبکه آب و فاضلاب اصفهان باید ادامه‌دار باشد و شبکه‌های فرسوده مداوم بررسی و اصلاح شوند، بعد از 10 سال مطالبه‌گری بخش عمده‌ای از این پروژه انجام شده و بخشی دیگر با استفاده از تکنولوژی روز و بدون حفاری شناسایی و اصلاح می‌شود.
او ابراز داشت: نقطه هدف برای مصرف درست از سوی دستگاه‌های اداری با دستور استانداری آغاز شده و باید دستگاه‌های اداری پیش‌قدم مباحث انرژی شوند، همچنین ارائه آموزش‌های مناسب به مردم در دستور کار قرار گرفت و بر اساس این آموزش‌ها شاهد رشد فرهنگ صرفه‌جویی و کاهش مصرف بودیم.
*باید یاد بگیریم درست مصرف کنیم
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان نیز با تأکید بر اینکه تأمین آب شرب کل جامعه خط قرمز وزارت نیرو است، افزود: هر تصمیمی برمبنای رعایت نیاز آب شرب اتخاذ می‌شود.
حسن ساسانی با بیان اینکه هم‌اکنون ذخیره مخزن سد زاینده‌رود بر اساس برآوردها است، گفت: به دلیل اینکه وارد سال آبی جدید می‌شویم و بارش‌ها آغاز خواهد شد، نگرانی برای شرب نداریم.
او با اشاره به اهمیت صرفه‌جویی در مصرف شرب، بهداشت، صنعت و کشاورزی، تصریح کرد: باید به این باور برسیم که آب یک سرمایه ملی است و باید در مصرف آن صرفه‌جویی کرد.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان با بیان اینکه در گام نخست باید درست مصرف کنیم، افزود: بر اساس استاندارد جهانی سرانه مصرف یک فرد ۱۲۰ لیتر آب در شبانه‌روز است درحالی‌که در بسیاری از شهرهای ایران، این میزان افزون بر ۲۰۰ لیتر در شبانه‌روز مصرف شرب و بهداشت برآورد می‌شود.
او خاطرنشان کرد: اگر درست مصرف کنیم، سرانه مصرف آب از ۲۰۰ لیتر به ۱۲۰ لیتر در شبانه‌روز کاهش خواهد یافت. باوجوداین اگر بتوانیم میزان مصرف ۱۲۰ لیتر را در شبانه‌روز کاهش دهیم، صرفه‌جویی کرده‌ایم.
ساسانی تأکید کرد: باید یاد بگیریم در حوزه شرب، بهداشت، صنعت و کشاورزی درست مصرف کنیم.
او تصریح کرد: ۹۰ درصد کل منابع آبی کشور را حوزه کشاورزی استفاده می‌کند؛ هشت درصد سهم شرب و بقیه برای صنعت است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان تصریح کرد: اگر حوزه کشاورزی در مصرف آب ۱۰ درصد صرفه‌جویی کند، حجم آبی که می‌توانیم داشته باشیم، بسیار قابل‌توجه خواهد بود.
*آگاهی‌بخشی به مردم در خصوص درست مصرف کردن ضروری است
مدیرعامل شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان نیز گفت: فرهنگ‌سازی در توسعه استفاده از انرژی‌های پاک به همراه آگاهی‌بخشی به مردم در خصوص درست مصرف کردن، گام‌های اساسی برای داشتن برق پایدار و باکیفیت خواهد بود.
حمیدرضا پیرپیران به سه دیدگاه در حوزه صنعت برق اشاره کرد و افزود: این دیدگاه‌ها شامل نگاه صنعت برق با شاخص برق برای همه، برق برای جامعه دیجیتال و برق با کربن کم است.
او با بیان اینکه شرکت توزیع برق اصفهان در گزینه اول توانسته برقی باکیفیت را برای تمام شهروندان ایجاد کند، افزود: شاخص دوم برق دیجیتال است که شرکت توزیع برق اصفهان با ایجاد استراتژی مناسب توانسته این مهم را محقق کند و شاخص سوم که تولید برق با کربن کم است را مورد توجه و دقت قرار داده است.
مدیرعامل شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان در ادامه خاطرنشان کرد: در سال ۲۹ میلیارد تن کربن در جهان تولید و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲050 این میزان به ۵۰ میلیارد تن در سال برسد، بر این اساس باید برای داشتن محیطی سالم تلاش شود و با به‌کارگیری تمام توان در بخش‌های مختلف بتوان سهم بیشتری از انرژی پاک را تولید کرد.
او، متوسط تولید سالانه انرژی پاک در اصفهان را ۲/۲ کیلووات ساعت عنوان کرد و گفت: می‌توان بر این اساس اصفهان را شهر خورشیدی نامید.
پیرپیران خاطرنشان کرد: کشور ژاپن از نیمی از تابش خورشید که در کشور ما وجود دارد بهره‌مند است و کشور اسپانیا نزدیک به ۸۰ درصد این تابش را شامل می‌شود. اگر کلان‌شهر اصفهان را نسبت به دنیا و کشور بررسی کنیم، میزان تابش در جهان ۹/۳، در کشور ۱/۵ و در اصفهان ۸/۵ است. این اعداد و ارقام شرایط بسیار مناسب شهر اصفهان را نشان می‌دهد.
او با اشاره به اینکه انرژی یک ساعت تابش خورشید معادل مصرف یک سال کل جهان است، گفت: توسعه این صنعت در تولید انرژی الکتریکی کند بوده است؛ اگر مقایسه‌ای داشته باشیم در سال ۲۰۰۷، ۴۰ هزار مگاوات از انرژی خورشید استفاده شده و در سال ۲۰۱۵ این عدد به ۵۰ هزار مگاوات رسیده است، ولی در سال ۲۰۱۸ این عدد ۱۰۰ هزار مگاوات بوده که نشان می‌دهد با گذشت زمان اهمیت این انرژی بیش‌ازپیش درک شده است.
مدیرعامل شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان تصریح کرد: امروز شاهد مشوق‌های قابل قبولی از سمت وزارت نیرو هستیم، به‌طوری‌که با نصب و خرید تضمینی ۲۰ ساله انرژی خورشیدی، فرهنگ‌سازی مناسب همراه با پشتوانه‌ای قوی را برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته و مناسباتی ایجاد شده که نرخ پایه با نرخ تورم تغییر کرده، به‌طوری‌که در سال جاری ۵۰ درصد نرخ پایه خرید الکتریکی افزایش یافته است.
او ارتباط و تعامل با سازمان‌ها و ارگان‌های استانی را یکی از مهم‌ترین راه‌های برون‌رفت از خاموشی مطرح کرد و گفت: بر این اساس تفاهم‌نامه‌هایی با شهرداری و دیگر دستگاه‌ها از جمله بهزیستی، آبفا، فنی و حرفه‌ای و… منعقد شده تا بستر مناسبی را به منظور امکان‌سنجی، تعریف و تدوین راهکارهای استراتژیک، قوانین و مقررات فراهم کند تا سرعت و سهولت بیشتری در پیشبرد اهداف تعیین شده حاصل شود.
