در همین زمینه نماینده مردم مه‌ولات، تربت حیدریه و زاوه در مجلس گفت: انتقال آب از دریای عمان به خراسان رضوی یک ضرورت برای منطقه بوده، اما برای اجرای این طرح، حدود 15 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
سعید باستانی در خصوص اجرایی شده اعتبار طرح انتقال آب از دریای عمان به سه استان شرقی کشور، تأکید کرد: اگر صاحبان صنایع بزرگ در خراسان رضوی کنسرسیومی تشکیل دهند و هزینه انتقال آب را بپردازند، اعتبار این طرح نیز فراهم می‌شود.
با توجه به طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به‌ضرورت مطالعات انتقال آب دریای عمان از احتمال اجرای آن از یک سال آینده خبر داد.
سیستان و بلوچستان در اولویت است
پروین فرشچی هم چندی قبل با اشاره به اینکه در بحث انتقال آب دریای عمان تأکیددارم که حتما استان سیستان و بلوچستان در اولویت قرار گیرد، تصریح کرد: اگرچه کم‌آبی و بی‌آبی در سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی بیداد می‌کند اما سیستان و بلوچستان به دلیل مجاورت با دریای عمان باید در اولویت آب‌رسانی قرار گیرد.
وی در مورد ضرورت انتقال آب دریای عمان اظهار کرد: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سه سال آینده استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی حتما به منابع آبی نیاز دارند و انتقال آب حتما باید صورت گیرد.
معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در پاسخ به این موضوع که تعدادی از کارشناسان انتقال آب را گزینه مردود برای تأمین منابع آبی می‌دانند، گفت: سازمان حفاظت محیط‌زیست هم انتقال آب را آخرین گزینه می‌داند اما باید دقت کنیم که هر دریایی شرایط خاص خود را دارد. به همین علت ما به انتقال آب دریای خزر و خلیج‌فارس نه گفتیم. دریای عمان به‌خصوص شمال شرقی آن شرایط متفاوتی دارد ضمن اینکه چاره دیگری برای تأمین منابع آب موردنیاز این مناطق نداریم.
فرشچی با اشاره به اینکه آبگیری سیستان و بلوچستان از دریای عمان اشکالی ندارد، اظهار کرد: عمق دریای عمان خیلی زیاد است و شرایط آن با وضعیت بسته دریای خزر و نیمه بسته خلیج‌فارس متفاوت است. دریای عمان علاوه بر عمق بالا با اقیانوس هند ارتباط دارد و تأکید می‌کنم که برای جبران خشکی این سه استان و جلوگیری از نابودی آن‌ها چاره دیگری جز انتقال آب وجود ندارد چون این استان‌ها نه آب زیرزمینی دارند نه می‌توان به بارش‌های این منطقه امیدوار بود.
وی در پاسخ به این پرسش که آب انتقالی از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی در چه زمینه‌هایی مصرف می‌شود، گفت: برنامه‌ریزی‌شده که آب منتقل‌شده بیشتر برای مصارف شرب و بعد برای مصارف صنعت و کشاورزی باشد. معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در مورد میزان آب موردنیاز برای انتقال از دریای عمان اظهار کرد: میزان آب موردنیاز برای انتقال در دست مطالعه است همچنین مسائلی مثل عمق و روش آبگیری، نوع تکنولوژی آب‌شیرین‌کن و محل استقرار آن، مسیر انتقال آب و محل بازگرداندن تلخ‌آبه‌ها باید موردمطالعه قرار گیرد که در دست انجام است و حدود شش ماه دیگر به اتمام می‌رسد. فرشچی ادامه داد: حدود پنج ماه بعد از پایان مطالعات کار انتقال آب از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی آغاز خواهد شد البته هم‌زمان با مطالعات، تجهیزات وارد و کارهای مقدماتی انجام می‌شود. وی با اشاره به اینکه مطالعات مربوط به انتقال آب دریای عمان را آب منطقه‌ای سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و به‌ویژه خراسان رضوی انجام می‌دهند، تأکید کرد: مطالعات باید انجام شود و تا قبل از ارائه نتایج کلیه مطالعات نمی‌توان دراین‌باره نظر قطعی داد. سازمان حفاظت محیط‌زیست بدون گزارش‌های ارزیابی ریسک و ارزیابی زیست‌محیطی با اجرای طرح موافقت نخواهد کرد. ضمن اینکه تنها در شرایطی که نتایج مطالعات مطابق با خواسته‌های محیط‌زیست باشد، با آن موافقت خواهیم کرد.
معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در پایان گفت: بااینکه در مورد انتقال از دریای عمان چاره دیگری نداریم اما شرط و شروط بسیاری برای ارائه مجوز انتقال آب گذاشته‌شده است و معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست به تمام جزییات کارهای محیط‌زیستی با جدیت نظارت خواهد داشت البته دستگاه‌های مجری انتقال آب هم به دلیل سرمایه‌گذاری کلانی که در جریان اجرای این طرح دارند، خودشان را مجاب کرده‌اند که تمام مراحل توسعه را با محیط‌زیست جلو ببرند.
انتقال آب دریای عمان به مشهد امکان‌پذیر نیست
اما همه اظهارنظرها در این زمینه خوش‌بینانه نیست. در اردیبهشت‌ماه سال جاری مشاور وزیر نیرو در امور راهبردی و توسعه پایدار «طرح انتقال آب از دریای عمان به مشهد» را خیال‌پردازانه توصیف و بیان کرد: به‌جای این طرح‌ها باید به اصلاح الگوی مصرف آب روی آورد.
محمد فاضلی افزود: طبق این طرح قرار است آب دریای عمان از کریدورشرق یعنی از سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی به خراسان رضوی و مشهد برسد.
وی افزود: طبق برآوردهای فعلی کل آبی که قرار است از طریق این خط به مشهد منتقل شود 750 میلیون مترمکعب پیش‌بینی‌شده که حدود شش درصد کل آب مصرفی است.
فاضلی ادامه داد: رقم برآوردی اجرای این پروژه نیز 450 هزار میلیارد ریال است که با دلار کمتر از 30 هزار ریال و برآوردهای سال 1393 محاسبه‌شده است. متوسط طول عمر ساخت پروژه‌های آبی در ایران کمی بیش از 13 سال است یعنی اگر ساخت این پروژه هم‌اینک شروع شود 13 سال بعد باید بتوان از آن بهره‌برداری کرد.
مشاور وزیر نیرو افزود: آیا با انتقال آب از اصفهان به یزد مشکل آب شرب یزد حل شد که با انتقال آب از دریای عمان به مشهد مشکل آب آشامیدنی مشهد حل شود؟
وی ادامه داد: در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی بالاخص در استان اخیر فقط مشکل کم‌آبی وجود ندارد بلکه آبخوان هم در حال نابودی است و زمین ترک‌خورده‌ای به طول 70 کیلومتر در دشت نیشابور در حال فرونشست است. با انتقال سالانه 750 میلیون مترمکعب آب هیچ‌کدام از این مسائل درمان نمی‌شوند درحالی‌که با اصلاح الگوی مصرف این مشکلات نیز رو به بهبود می‌رود.
فاضلی گفت: مشهد مجموع آبی که سالانه از آب‌های زیرزمینی مصرف می‌کند شش میلیارد مترمکعب است که 10 درصد صرفه‌جویی آن 600 میلیون مترمکعب است که نشان می‌دهد می‌توان کاهش برداشت از آبخوان داشت.
