عوارض پوستی ناحیۀ زیر پوشک که ادرار سوختگی و بثورات پوشک نیز نامیده می‌شود، دلایل مختلفی مثل سایش، حساسیت و رطوبت دارد. اما التهابی که با وجود تلاش شما برای درمان آن با خشک نگه داشتن پای فرزندتان و استفاده از پماد سوختگی پوشک همچنان ادامه دارد، ممکن است ناشی از یک عفونت قارچی باشد. در این مطلب می‌توانید با دلایل و عوامل ایجاد عفونت قارچی در نوزادان، علائم عفونت قارچی و تفاوت آن با عوارض پوستی ناحیۀ پوشک، موارد نیازمند مراجعه به پزشک، درمان عفونت قارچی نوزاد و جلوگیری از بروز آن در نوزادان آشنا شوید.
دلایل و عوامل ایجاد عفونت قارچی
همۀ انسان‌ها مقدار بی‌ضرری از مخمرها درون و روی تمام پوست بدن خود دارند. مخمر در واقع یک قارچ است و در محیط‌های گرم و مرطوب مثل دهان، روده، پوست و واژن رشد می‌کند. محیط مرطوب یک پوشک خیس به راحتی می‌تواند باعث رشد بیش از حد این عامل طبیعی و عفونت قارچی شود، به ویژه اگر در حال حاضر ادرار سوختگی درمان‌نشده‌ای دارد.
کودکانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند نیز بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی هستند، زیرا آنتی‌بیوتیک، باکتری‌های خوب بدن که قارچ‌ها را کنترل می‌کند، می‌کشد و بدون این باکتری‌ها، قارچ‌ها می‌توانند رشد بی‌رویه‌ای داشته باشند.
همچنین اگر فرزند شما اخیراً برفک دهان داشته که یک عفونت قارچی دهان است، امکان دارد در ناحیۀ پوشک نیز دچار عفونت قارچی شود. به این شکل ساده که وقتی کودک شیر یا غذا می‌خورد، قارچ از طریق سیستم گوارشی او در بدن جابه‌جا می‌شود و به مدفوع می‌رسد و در نهایت در پوشک و درست کنار پوست گرم و مرطوب کشالۀ ران کودک پیدا می‌شود.
شما ممکن است قادر به تشخیص قارچ در یک التهاب خفیف در ناحیهٔ پوشک نباشید، اما وقتی یک عفونت قارچی کاملاً پیشرفت کرد، معمولاً می‌توانید آن را تشخیص دهید، زیرا ناحیهٔ ملتهب به خوبی مشخص و قرمز رنگ است؛ مرز ناحیه کمی برجسته‌تر است و جوش‌های قرمزی با کمی فاصله از ناحیۀ اصلی دارد. همچنین پوست کودک ممکن است پوسته‌پوسته شود. یکی نشانۀ عمدۀ دیگر حساسیت قارچی این است که معمولاً بیشتر از دو روز طول می‌کشد و به درمان‌های خانگی ادرار سوختگی پاسخ نمی‌دهد. همچنین عفونت قارچی معمولاً در چین‌های پوست ناحیۀ کشاله ران ظاهر می‌شود.
موارد نیازمند مراجعه به پزشک کودک
اگر فکر می‌کنید راش کودکتان ممکن است یک عفونت قارچی باشد، برای توصیه‌های درمانی به پزشک مراجعه کنید. اگر موضع و محل این عارضه طی مدت سه روز از شروع مصرف داروی توصیه‌شده توسط پزشک بهبود نیافت، دوباره پزشک را در جریان بگذارید. همچنین در صورت مشاهدۀ موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- تب
- زخم‌های باز در آن ناحیه
- نواحی زردرنگ ترشح‌دار
این موارد می‌تواند به معنای آن باشد که کودک دچار یک عفونت باکتریایی شده است و برای درمان نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارد.
درمان عفونت قارچی نوزاد
همیشه قبل از هر گونه اقدام درمانی برای عارضۀ مشکوک به قارچ، با پزشک فرزندتان صحبت کنید. استفاده از پمادهای معمول محافظ پای کودک کمکی به بهبود این عفونت نخواهد کرد، بنابراین پزشک ممکن است یک ضدقارچ موضعی را تجویز کند. برای استفاده لازم است دستورالعمل پزشک را دنبال کنید. استفاده از این داروها معمولاً دو بار در روز است و ضایعات پوستی باید پس از چند روز از بین برود.
صرف نظر از داروهایی که تجویز می‌شود، به یاد داشته باشید که پس از دفع ادرار و مدفوع بلافاصله پوشک کودک خود را عوض کنید و او را بشویید و خشک کنید و حداقل ۱۵ دقیقه او را باز و در معرض هوا قرار دهید. مراقب باشید که پوست را مالش ندهید و اصلاً از دستمال مرطوب استفاده نکنید و اگر هم می‌خواهید از صابون استفاده کنید، مارکی را انتخاب کنید که بدون عطر و بو باشد.
پس از تمیز کردن موضع و اعمال کرم ادرار سوختگی، آن را با یک حولهٔ تمیز خشک و با حرکات ضربه‌ای و بدون اینکه محل را مالش دهید خشک کنید یا اجازه دهید در معرض هوا خشک شود. همچنین اگر هر روز کودک را برای چند ساعت بدون پوشک بگذارید، به بهبود او کمک زیادی می‌کنید. برای به حداقل رساندن احتمالات کثیف شدن زیر نوزاد یا تخت نیز یک حوله یا زیرانداز ضدآب زیر ملافهٔ او بگذارید.
اگر فرزند شما در حال مصرف آنتی‌بیوتیک است یا اخیراً از یک مورد برفک دهان بهبود پیدا کرده، ممکن است قادر به جلوگیری از عفونت قارچی نباشید. اما می‌توانید اقداماتی مثل باز گذاشتن فرزند خود برای جلوگیری از ایجاد محیط مساعدتر برای رشد قارچ‌ها مثل مکان‌های تاریک و مرطوب انجام دهید. همچنین نکاتی در مورد تعویض پوشک هست که می‌تواند از عفونت قارچی یا ادرار سوختگی پای نوزاد جلوگیری کند:
- پوشک کودک را مرتب بررسی کنید و پوشک خیس را سریع عوض کنید.
- پس از مدفوع کودک، باسن او را به طور کامل با آب تمیز کنید.
- قبل از پوشاندن پوشک تمیز، به آن ناحیه فرصت خشک شدن کامل بدهید.
- پوشک را آن‌قدر سفت نبندید که هوا نتواند در اطراف پوست کودک جریان یابد.
- بگذارید فرزندتان گاهی چند ساعت بدون پوشک و برهنه باشد.
- اجازه دهید کودک بدون پوشک روی یک زیرانداز ضدآب استراحت کند.
- یک رومیزی پلاستیکی و یک حولۀ تمیز روی آن نیز برای هواخوری باسن و بازی کودک مناسب است.
