به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، عباسعلی کدخدایی روز یکشنبه در سمینار "بازتاب انقلاب اسلامی ایران در آثار اندیشمندان جهان" که هم زمان با ایام مبارک دهه فجر برگزار شد، با تبریک فرارسیدن ایام پیروزی انقلاب اسلامی و گرامیداشت یاد و خاطره امام راحل (ره) و همه شهیدان انقلاب اسلامی، اظهار داشت: لازمه بررسی آثار این نهضت عظیم اسلامی و ترسیم وضعیت موجود نسبت به پیش از انقلاب اسلامی، نگاهی به حوزه سیاسی و اجتماعی کشورمان در دهه های گذشته است.
رییس پژوهشکده شورای نگهبان با اشاره به ظلم و ستم پادشاهان قاجار و تمایل مردم نسبت به مشروطه، افزود: از طرف دیگر تحولات در اروپا و غرب ایجاد شده بود و آثار آن به ایران رسیده بود، اینها باعث شکل گیری نهضت مشروطه در ایران شد.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه برخی از ساختارهای غربی در دوران مشروطه توسط نظام سیاسی وقت ایجاد شد، اما خیلی زود مردم شاهد انحراف از اصل موضوع شدند و با روی کارآمدن رضاخان و پس از آن محمدرضا، تمام آرمان های مردم در دوران مشروطه از بین رفت.
عضو شورای نگهبان در این نشست که با حضور سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همراه بود، با اشاره به ویژگی های دوران پهلوی، چند محور اساسی را بیان کرد و افزود: مردم به هیچ وجه در صحنه سیاسی رژیم ستم شاهی پهلوی جایی نداشتند.
کدخدایی افزود: در دوران مشروطه تمام ساختارهای سیاسی از جمله مجلس و عدلیه در قالب یک دولت مدرن وارد ایران شد، اما این نهادها بعدا کارایی خود را در مقابل دیکتاتوری رضاخان و فرزندش از دست دادند.
وی، بحث های مربوط به جدایی بحرین از ایران را نمونه بارز ناکارامدی مجلس و دولت در زمان محمدرضا شاه عنوان کرد و گفت: در آن زمان مردم و نمایندگان بسیار مقاومت می کنند، اما مدتی بعد همان نمایندگان در تمجید از این جدایی سخن می گفتند.
رییس پژوهشکده شورای نگهبان درباره خاطرات اسدالله علم وزیر دربار پهلوی درمورد چگونگی جدایی بحرین از ایران گفت: طبق این اظهارات با اینکه شاه بدنبال این بود که بحرین و سه جزیره را حفط کند، اما پس از مدتی و بلافاصله بعد از ملاقات با سفیر انگلیس نظرش تغییر کرد و به مجلس فرمان داده شد و مجلس هم تحت همین شرایط از جدایی بحرین از ایران حمایت کرد و نهادهای آن روز نیز هیچ گونه اثری به منظور دفاع از حقوق مردم ایران نداشتند.
کدخدایی در ادامه، بحث فقدان حاکمیت قانون را یکی دیگر از مسائلی عنوان کرد که حتی از سوی مقامات و خاندان سلطنت پهلوی به آن اشاره شده است.
وی افزود: برای انتصاب فردی در یک منصب سیاسی در دولت به خارج وابسته بودندو در کل انتخابات مجلس نیز مفهومی نداشت و در همه اینها وابستگی به بیگانگان وجود داشت.
این عضو شورای نگهبان قانون اساسی در ادامه تاکید کرد: در دوران پهلوی چیزی به نام انتخابات در کشور وجود نداشت و این مجالسی هم که وجود داشت کاملا فرمایشی بود و نحوه و اساس انتخاب نمایندگان نیز مشخص نبود.
وی تاکید کرد: این جدای از آن است که در دوران ستم شاهی، محمدرضا را مبرا از مسوولیت و پاسخگویی می دانستند. این درحالی است که اگر بخواهیم این را با اصل ۱۰۷ قانون اساسی فعلی تطبیق دهیم، به صراحت آمده است که رهبر در مقابل قانون با باقی افراد برابر است و این ارزشمندی قانون اساسی و نظام سیاسی انقلاب اسلامی است.
کدخدایی یکی دیگر از ویژگی های نظام شاهنشاهی را سکولاریزم و حاکمیت جدایی دین از سیاست دانست و افزود: نه اینکه دین نباید در سیاست دخالت کند، بلکه فراتر اینکه یک نوع دین زدایی در پهلوی اول و دوم حاکم بود و این را در دوره رضاخان در حمله به مسجد گوهرشاد و در زمان محمدرضا شاه در حمله به فیضیه قم درسال ۱۳۴۲ مشاهده کردیم.
وی با بیان اینکه، امام خمینی ره در واقع با زیربنای فکری اسلامی که داشتند نهضت اسلامی را رقم زدند، افزود: امام راحل در گام اول تاکید بر حضور جدی مردم در صحنه داشتند و این مسئله را تشریفاتی نمی دانستند و بارها این موضوع را در سخنرانی ها خود در بین مردم و مسوولان اعلام می کردند.
کدخدایی: امام از همان ابتدا در پاریس هنگامی که از نهضت اسلامی صحبت می کنند و هنگامی که از ایشان سوال می شود که نظام سیاسی شما چیست و چگونه می خواهید انقلاب را پیش ببرید، تاکید کردند این نظام برپایه جمهوریت و اسلامیت خواهد بود و با حضور و پشتیبانی مردم پیش خواهم برد.
کدخدایی افزود: امام راحل حتی هنگامی که بحث شکل گیری قانون اساسی مطرح می شود و با وجود اینکه برخی از بزرگان در آن زمان معتقد بودند که بررسی و نظر عده ای کارشناس می تواند کافی باشد و نیازی به همه پرسی شاید نباشد، ارجاع آن را به همه پرسی مورد تاکید قرار دادند و این نگاه یک رهبر دینی و سیاسی است که بسیار ارزشمند است.
وی افزود: مقاله میشل فوکو اندیشمند و متفکر فرانسوی نیز در توصیف انقلاب اسلامی که از آن به عنوان معنویت سیاسی یا انقلاب خدا یاد می کند، بر مبنای همین مسائل بود.
سمینار "بازتاب انقلاب اسلامی ایران در آثار اندیشمندان جهان" هم زمان با دهه مبارک فجر روز یکشنبه به همت سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در قالب چند نشست تخصصی در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.
