استان گلستان به عنوان یکی از استانهای اثر بخش و مهم در امنیت غذایی و تولید محصولات استراتژیک کشور علی رغم ظرفیت ها و توانمندی های بسیار مردم و نخبگان این استان کمتر مورد توجه قرار گرفته و به دلیل عدم تعریف درست محورهای توسعه ای و تاثیرات شدید مسائل غیراقتصادی بر اقتصاد عمدتا در سالهای گذشته از قطار توسعه کشور عقب مانده و به همین علت نخبگان و جوانان مستعد این استان در شرایط بسیار سخت فعلی تنها با جهاد و حرکتی مبتنی بر روحیه جهادی می توانند بر این خلا و عقب ماندگی تاریخی غلبه کنند.
مجموعه جهاددانشگاهی به عنوان یکی از رویش های اصیل انقلاب اسلامی که برآمده از اندیشه ناب امام راحل عظیم الشان و یکی از گواهان بزرگ ژرف اندیشی معمار کبیر انقلاب اسلامی است یکی از مجراهای مطمئن، مورد اعتماد و امتحان پس داده انقلاب اسلامی برای برداشتن بارهای سنگین بر زمین مانده و توفیقات بزرگ است که تاریخ رمز موفقیت آن را ایمان راسخ به پیشرفت، باور آرمانهای انقلاب، تعهد توام با تخصص و روحیه جهادی موجود در بدنه این مجموعه جوان، انقلابی و مبتنی بر دانایی و پارسایی می داند.
استان زرخیز گلستان بیش از هر چیز اندیشه تولید و ثروت پایدار را از دریچه رونق کشاورزی، افزایش تولید و تکمیل زنجیره‌های ارزش و با هدف توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در چشم انداز توسعه ای خود می بیند و به همین دلیل جهاددانشگاهی نیز با ورود به این عرصه تلاش کرده است که تا از همین مسیر، بستری برای توسعه تولید همراه با ثروت پایدار را در استان گلستان ایجاد کند که به همین منظور ایجاد و راه اندازی دهکده بزرگ پژوهشی، آموزشی و خدماتی گیاهان دارویی استان در دستور کار این مجموعه قرار گرفته است.
حال امروز که پس از چند سال تلاش و ممارست به ویژه مجاهدت های شبانه روزی ۶ ماهه اخیر، همزمان با ایام الله دهه فجر و جوشش نور و روشنایی سالگرد پیروزی انقلاب جوانه های امید از درون خاک سر برکشیده و جلوه گاه بروز و ظهور نتیجه نخستین تلاشهای علمی این مجموعه جوان و انقلابی شده است گفت و گویی صورت داده ایم با دکتر محسن قلی پور معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان گلستان که مشروح آن را در ادامه مشاهده می کنید:
راه اندازی دهکده گیاهان دارویی بر مبنای مزیت رقابتی استان
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان گلستان در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه پروژه دهکده گیاهان دارویی بر اساس بررسی مزیت های رقابتی استان گلستان و منطبق بر برنامه توسعه و چشم انداز استان طراحی و تدوین شده است، اظهار کرد: کشاورزی محور توسعه استان گلستان در سالهای اخیر تعریف شده و در بخش کشاورزی نیز بر اساس اسناد بالادستی یکی از شاخص های توسعه و پیشرفت فعال شدن حوزه گیاهان دارویی است.
دکتر محسن قلی پور با بیان اینکه طی یک تفاهم نامه بین جهاد کشاورزی، جهاددانشگاهی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایجاد دهکده گیاهان دارویی در شهرستان گالیکش به ما واگذار شد، افزود: جهاد کشاورزی حدود ۵۰ درصد زیرساخت ها را به منصه اجرا رساند و جهاددانشگاهی با سرعتی کند حرکت کرد اما با حضور مدیریت جدید در اواخر اردیبهشت ما جاری و باور جدی این پروژه، شاهد شتاب بخشی به اجرای این طرح ملی بودیم.
وی با تاکید بر اینکه بخشی از زیرساخت های دهکده همچنان ایجاد نشده که با حمایت سازمان مدیریت و برنامه ریزی و همت جهاد کشاورزی انجام خواهد شد، خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما ایجاد زنجیره ارزش و توسعه تولید گیاهان دارویی در سطح استان در وهله نخست است که در ۶ ماهه اخیر در این مسیر فعالیت های بسیار خوبی صورت گرفته است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان گلستان با اشاره به اینکه در اولین گامِ فاز جدید اقدامات عملیاتی، ساخت گلخانه را در دستور کار قرار داده و همزمان ایجاد مزرعه آموزشی و نمایشی را نیز جلو بردیم که امروز آماده بهره برداری است، ادامه داد: با توجه به تحقیقات و رصد بازاری که داشتیم، یک طرح توجیهی تولید نشا توسط مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی ما نگارش و تائید شد که درحال اجراست و اگر خدا بخواهد در سال آتی عرضه نشا را به کشاورزان را شاهد خواهیم بود و ان شالله این امر مستمر خواهد بود.
رویش نخستین جوانه نشاء همزمان با دهه فجر انقلاب اسلامی و حلول ماه رجب
قلی پور با اشاره به تصویر رویش نخستین جوانه های نشاء در گلخانه دهکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان گلستان همزمان با دهه مبارک فجر، گفت: بسیار خوشحال و خرسندیم که همزمان با حلول ماه رجب و ایام الله دهه فجر شاهد این رویش که بی شک رویش جوانه امید و باورمندی جوانان این خطه است هستیم.
وی در تشریح فرایند فرآوری گیاهان دارویی در این دهکده، گفت: فرآوری عملا در سه مرحله انجام می شود، در فرآوری اولیه بخش های سورتینگ، خشک کن و بسته بندی قرار دارد، در فرآوری ثانویه تولید عرقیجات، تولید اسانس و تولید روغن و دمنوش از محصولات کشت شده کشاورزان صورت خواهد گرفت و در مرحله فرآوری نهایی نیز تولید سموم آلی و تولید داروهای گیاهی انسان، دام و طیور صورت می گیرد.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان گلستان با بیان اینکه مساحت مجموعه دهکده گیاهان دارویی ۸/۸ هکتار هست، ادامه داد: این مجموعه ۱۵ هزار و ۶۰۰ متر مربع مجموعه گلخانه ای خواهد داشت، بالغ بر یک هزار و ۵۰۰ نیز به مجتمع فرآوری و تحقیق و توسعه اختصاص یافته و مزرعه آموزشی و نمایشی آن نیز بالغ بر ۱۶ هزار متر مربع خواهد بود.
قلی پور با تاکید بر اینکه مجموعه ترویج گیاهان دارویی در این دهکده ۲۰۰ متر مربع فضا را در اختیار گرفته است، تصریح کرد: یک مجموعه گردشگری و بوم گردی بسیار زیبا و بزرگ به مساحت ۳ هکتار نیز در مجاورت فضای زیبای گلخانه ای و نمایشی دهکده ایجاد خواهد شد.
میانگین جهادگران دهکده گیاهان دارویی زیر ۳۵ سال است
وی با اشاره به اینکه مجموعه ما در دهکده گیاهان دارویی و حوزه پژوهش همگی جوان و با تحصیلات عالیه هستند، اضافه کرد: میانگین سنی مجموعه پرسنل و مدیران این مجموعه کمتر از ۳۵ سال است که به نوعی تبلور اراده جوانانی به شمار می رود که به آنها اعتماد شده و فضا و میدان برای کارهای بزرگ واگذار شده است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان گلستان از شناسایی ۱۳۲ گونه گیاهان دارویی قابل کشت در استان گلستان و آماده سازی برای کشت در مزرعه نمایشی و آموزشی دهکده گیاهان دارویی خبر داد و گفت: در مرحله اول کشت گلخانه ای نیز گیاهانی را برای نشاء در نظر گرفتیم که با توجه به شرایط بازار و نیاز منطقه مورد توجه بودند و برخی گیاهان نیز با هدف تولید ثروت برای کشاورز و برخی برای توسعه کشت و برخی نیز برای تولید دارو در فازهای بعدی کشت شده اند.
قلی پور با اشاره به اینکه ۱۱ گونه گیاه ما همچون به لیمو، آویشن باغی، اسظوخودس، زوفای دارویی، بادرنج بویه، مریم گلی، سر خارگل، رَزماری، مرزن جوش، استویا و سنبل الطیب به منظور فرآوری اولیه کشت و برداشت خواهند شد، تصریح کرد: سه گونه گیاه نیز در فراوری ثانویه مورد بهره برداری قرار خواهند گرفت که بیش از همه گل ساعتی، رازک و سرخدار مد نظر خواهد بود.
وی بر لزوم ایفای نقش دهکده گیاهان دارویی در مسیر تحقق رشد ۷/۷ درصدی استان گلستان که بارها توسط استاندار نیز مطرح شده است تاکید کرد و گفت: در برنامه توسعه کشاورزی گیاهان دارویی به عنوان یکی از شاخصه های اصلی تعریف می شود و ما آماده کمک به مجموعه استان هستیم و می توانیم در این عرصه اثر بخش بوده و سهم مهمی را ایفا کنیم.
بازار محوری و تثبیت حیات اقتصادی اولویت توسعه گیاهان دارویی در گلستان
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان گلستان در بیان چرخه حرکتی فعالیت های در این دهکده، اظهار کرد: تحقیقات بازار و شناسایی گیاهان اولویت دار نخستین گام ماست و بعد از آن پهنه بندی کشت گیاهان دارویی در سطح استان متناسب با شرایط اقلیمی، شناسایی و جذب کشاورزان پیشرو و تسهیلگران برای توسعه کشت، آموزش و ترویج، عقد قرارداد خرید تضمینی، ارائه نهاده های مختلف مثل بذر و نشا، کشت گیاهان دارویی و مشاوره، خرید از کشاورز، فرآوری در سه گام، برند سازی و عرضه به بازار و دوباره تحقیقات بازار چرخه کامل فعالیت های ما در دهکده خواهد بود.
قلی پور عزم جدی مجموعه جهاددانشگاهی، اعتقاد و باور رئیس جدید واحد به جوانان مجموعه، انسجام داخلی در مدیران و بدنه حوزه پژوهش و انطباق حرکت بر نیازها و مزیت های استان را رمز موفقیت معاونت پژوهش جهاددانشگاهی در ۶ ماهه اخیر دانست و تاکید کرد: برای تکمیل پروژه و رسیدن به اهداف نهایی آن نیازمند حمایت دولت و مجموعه مدبران استان هم به جهت استراتژیک بودن و امنیت غذایی و هم تاثیر توسعه کشت گیاهان دارویی بر تولی ثروت برای قشر محروم و کم بر خوردار کشاورز هستیم.
به نظر می رسد یگانه راهبرد استان برای تحقق چشم انداز های ترسیم شده توجه و اعتماد قلبی و راسخ به جوانان استان گلستان و مجموعه هایی همچون جهاددانشگاهی و بسیاری از مجموعه های مردمی و دانش بنیان باشد که همچون سنگ زیرین آسیاب در سکوتی کامل با چراغی خاموش اما موتوری روشن مشغول مجاهدت و تلاش اندف زیرا آنچه در گام دوم انقلاب محور و مبنای پیشرفت است حضور عناصر دلسوز انقلاب به ویژه مردم و خاصه جوانان در میدان هاست.
