گروه پرونده ویژه| مریم عاقلی: «شیرمردی که زخم و جراحتهای بسیار جبهههای جنگ، او را از مسیر تلاش و کوشش در جهت اعتلای کلمه ا... بازنداشت و در مقطعی دیگر از حیات خویش، دلیرانه دل به دریای خطر زد و در جبهه دیپلماسی به یاری مظلومان شتافت. او که شهادتش مانند مقاومتش رسواکننده اسلام آمریکایی و جریانهای ساخته و پرداخته صهیونیسم بینالملل و مظلومیتش باطلالسحر ادعاهای دروغین حمایت آنان از حقوق بشر شد.» این بخشی از پیام تسلیت وزارت دفاع برای سفیر مجاهدی بود که شبانهروز عمر خود را وقف مردم بیپناه یمنی کرده بود و روزی نبود که خود را از عسرت و سختی آنها جدا کند. صبح آخرین روز پاییز یعنی ۳۰ آذر، خبر شهادت حاج حسن ایرلو، سفیر ایران در کشور یمن منتشر شد. شهیدی در ظاهر گمنام که خبر شهادت، او را از غربت درآورد و با پیام رهبر انقلاب همه فهمیدیم چه کسی را از دست دادهایم. رهبری در پیام تسلیت خود نوشته بودند که «پرونده افتخارآمیز او مجموعهای از مجاهدات سیاسی و تلاشهای دیپلماسی و تحرک اجتماعی است. دو برادر وی پیش از او به فیض شهادت رسیدهاند. رحمت خدا بر این برادر جهادگر و خاندان صبور و بصیر و فداکارش باد.» شهید حسن ایرلو، سفیر ایران در یمن با ابتلا به ویروس کرونا و کارشکنی در رسیدن زودتر به وطن به شهادت رسید. این شهید، کارشناسارشد حوزه عربی و مسؤول میز یمن در وزارت خارجه پس از آغاز جنگ در این کشور از سال ۲۰۱۵ و هماهنگکننده کمکهای انساندوستانه ایران به یمن بعد از جنگ بود. شهید ایرلو همچنین معاون دستیار ویژه وزیر خارجه در امور یمن در سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ و نهایتا سفیر جمهوری اسلامی ایران در این کشور از تاریخ ۶ آبان ۹۹ بود. به مناسبت چهلمین روز شهادت این مجاهد سفیر با فرزندان این شهید فاطمه، محمد و علی ایرلو گفت و گو کردهایم که مشروح آن در ادامه می آید:
باتوجه به اینکه عربستان سعودی نقش بارزی در شهادت شهید ایرلو داشت، درباره وضعیت ایشان و پیگیری هایی که در وزارت خارجه می شود توضیح بفرمائید بویژه اینکه در عراق مشغول مذاکره با عربستان هستیم.
طی مذاکراتی که آخرین بار ایران و عربستان انجام شد، خود شهید پشت مذاکرات بودند. در واقع یکی از اصلی ترین نفراتی که بحث مذاکرات را پیش می برد و پیش شرط های عربستان و آل سعود را نقض می کرد شخص شهید ایرلو بود که بخواهد حصری که در حال حاضر برای کشور یمن وجود دارد را بشکند ولی آنها در پیش شرط عنوان کردند که نباید با بحث یمن کار داشته باشید. نکته ای که وجود دارد این است که قطعاً در این مسئله کشور عربستان نقش بسزایی داشته و کارشکنی کرده چرا که حتی زمانی که شهید را به تهران منتقل می کردند، هم زمانی که قرار بود صحبت شود بیاید، در 48 ساعت موافقت می کنند اما در همان زمان دوباره مخالفت می کنند. بعد که زمان می گذرد طرف عمانی میانجی گری که در این بحث بود تا انتقال صورت گیرد وارد می شود و جواب منفی می گیرد که نهایتا در کنار آن کشور عراق این میانجی گری را انجام داد.
البته استرس اینکه وقتی هواپیما بلند شد و قرار بود شهید را به کشور انتقال دهد، وجود داشت که خدایی نکرده تعرضی از سوی عربستان صورت نگیرد چون عربستان سابقه این کار را دارد.
دولت آل سعود به این نکته اشاره دارد که کشور یمن در حصر نیست مخصوصاً در حصر غذایی و دارویی نیست این در حالی است که یک دیپلمات که طبق کنوانسیون وین و قوانین بین الملل تابع قوانین است و یکسری مصونیت ها دارد، در این امر مورد توجه نبود که این نشان می دهد شهید در این موضوع در زمانی که در کشور یمن حضور داشت یک فردی بود که او هم از بحث دارو محروم بود.
به هرحال عراق توانست هواپیمای نظامی به صنعاء ببرد انتقال ایشان با پیچیدگی و سختی و کارشکنی عربستان همراه بود. عربستان می گفت از حریم هوایی من عبور کنید، بعد قبول نکرد که از حریم هوایی او عبور شود. عمان هم گفت از حریم هوایی من هم عبور نکنید. مسیری نمی ماند جز اینکه شاخ آفریقا را دور بزنیم و از دریای عمان و خلیج فارس عبور کنیم. دوستان بیان می کردند به طرف عمانی گفتیم که شما اجازه دهید، گفت اجازه دهید از عربستان استعلام بگیریم که میتوانیم این کار را کنیم یا خیر! بالاخره عربستان به عمان اجازه داد. هواپیما آمد و طرف عربستانی دستور می داد کجا توقف کند و خلبان عراقی توجه نکرده بود. یعنی آن چیزی که دستور دادند این بود که از حریم هوایی عراق وارد ایران شوید و در بندرعباس بنشینید.
این موضوع هم دلایل خاص دارد که نمیتوان مطرح کرد تا رسانه ای شود. حتی خلبان با مسئولان در بندرعباس هماهنگ کرد که اگر هواپیما آنجا نشست تیم پزشکی مستقر باشند. خیلی نگرانی وضعیت پزشکی پدر بودیم چون 6 ساعت در پرواز با شرایط خاص بود.
جا دارد این مسئله را بیان کنم که در کل کشور یمن که اکنون دست انصارالله است، 200 کپسول اکسیژن وجود دارد که این بندگان خدا 6 کپسول اکسیژن که در شهر صنعاء بود را همراه با شهید به تهران می فرستند و هیچ کپسولی نبود که استفاده کنند. تا این اندازه وضعیت در یمن بغرنج است. طرف های ائتلاف عبری، عربی و غربی در بحث یمن که فشار میآوردند این حصر تنگ تر شود و مردم یمن از پا بیفتند و دولت یمن شکست بخورد اما تا این لحظه اینطور نشده با اینکه فروردین 1401 وارد هشتمین سال حمله عربستان به یمن می شویم.
در مجامع بین المللی بانفوذی که در سازمان ملل دارند و با لابی که در مجامع بین المللی با کشورهای غربی انجام می دهند تحت شعاع بحث رسانه ای قرار می گیرد و خبرهای یمن بایکوت خبری می شود. اکنون در یمن سوتغذیه شدید و مشکل آب وجود دارد.
آیا آل سعود شیطنتی در زمینه ترور شهید ایرلو داشت؟
بله. تقریباً 5 بار قصد ترور فیزیکی ایشان را در یمن داشتند که یکبار تیم ترور دستگیر می شوند و اعتراف می کنند اجیر شدیم که ایشان را به شهادت برسانیم. یعنی 5 ترور ناموفق بود که یکبار از این موارد را دولت یمن دستگیر کردند.
مهم ترین اقدامات شهید ایرلو در یمن چه بود؟
قبل از آن بگویم که اجر شهید نزد خداوند محفوظ است. ایشان به مسائل دنیوی توجهی نداشت. بسیاری از کودکان و کهنسالان یمنی از بحث سوتغذیه رنج می برند. به یاد دارم یکبار با ایشان تماس داشتم و حالشان را پرسیدم اما متوجه شدم در یک هفته سه وعده پوره سیب زمینی خورده بودند. گفتم شما می توانید مواد خوب برای اغذیه تهیه کنید و چرا این کار را نمی کنید؟ در دو سالی که آنجا بود به اندازه تعداد انگشتان دست میوه نخورد. آزمایش و کشت خون ایشان که در تهران انجام شد گفتند ایشان ویتامینی در بدن ندارد.
شهید یکی از کارهایی که آنجا انجام می داد بازسازی زیرساخت های حیاتی همچون بیمارستان در شهر صنعاء بود. بحث آب هم مطرح بود چون تاسیسات زیربنایی یمن توسط آل سعود نابود شده و اکثر افراد دچار سنگ کلیه و بیماری های کلیوی هستند که این موضوعات از سوی شهید پیگیری می شد که به نتیجه برسد که البته بخشی را انجام داده و بخش دیگری را می خواست بهره برداری کند که اجازه داده نشد و شهید مورد تعرض قرار گرفت.
یمن عملاً در قبل از زمان ظهور انصارالله و شرایط کنونی حیات خلوت عربستان و دولت آل سعود بود. بخاطر همین الیگارشی تعداد محدود نفراتی که در آن کشور وجود داشتند که دست نشانده دولت آل سعود بودند و به حق مردم تعرض می کردند و نفت و ثروت را برای خودشان برمی داشتند، به همین دلیل یمن کشوری بدوی است و امکانات زیادی ندارند. شاید ساختمان های اداری آنها سیمان و آهن باشد و ساختمان های مسکونی یکی از بلندترین ساختمان های خشتی جهان است. یک کشور کاملاً عقب افتاده است که بر اینها حکومت می شد تا از سرمایه های آنها استفاده شود.
چه خاطره مشترکی با حاج قاسم داشتند؟
شهید سلیمانی یک فرد ملی و منطقه ای در جهان اسلام و جمهوری اسلامی بود. ازآنجا که قبلاً ایشان همرزم شهید حسین ایرلو بود، به نقل از شهید حسن ایرلو عنوان می کنم که گفته بودند در مجلس عزاداری نشسته بودم و دوستان رزمنده 8 سال دفاع مقدس آمده بودند. به شهید سلیمانی اشاره کردند که ایشان برادر شهید حسین ایرلو است. شهید سلیمانی پدر را نمی شناختند و ایشان را در آغوش گرفت و با حزن گفت برادر شما خیلی مرد بود. از نزدیک شهید حسین ایرلو را می شناخت. این روابط در انجا شکل گرفت. به هر جهت اینها در سال های جنگ تحمیلی زحمات بسیاری کشیدند و نفراتی بودند که در میدان و نفرات عملیاتی در میدان پیروزی ایران بودند.
فرمانده نظامی مستوفی یمن که در عربستان است با مجری یکی از شبکه ها صحبت می کرد و تاکید داشت ما نمی توانیم با ایران بجنگیم. به او گفتند شما فرمانده ارتش سابق کشور یمن هستید، او گفت هفت جد من وهابی هستند و ارادت به دولت آل سعود و کشور عربستان دارم اما گفت فکر کنید با ایران بجنگید، وقتی هنوز نیروگاه های شما، بحث تصفیه آب شما از دریاست و اگر زیرساخت ها و برق را بزند در خوشبینانه ترین حالت بیان می کنم که همه دنیا پشت ما باشد سه ماه می توانیم دوام بیاوریم. پرسیدند دلیل بیاورید؟ گفت بن سلمان یک فرد آیپدی است و با دنیای نظامی آشنا نیست. بن سلمان رهبر سیاسی، اجتماعی و نظامی عربستان است ولی ایران خود رهبر سیاسی دارد و فرماندهان نظامی ایران جدای از رهبر سیاسی است. عربستان با یک انصارالله 5 هزار نفری می جنگد و 7 سال است درگیر است. چطور می خواهید با ارتش و سپاه ایران بجنگید؟ در توان عربستان نیست. هنوز در باتلاق یمن فرو می روید و نتوانسته این جنگ را جمع کند. عربستان خیلی دوست دارد از این جنگ خارج شود ولی غروری که در منطقه دارد و آن چه از ارتباط با امریکا بیان کرده اجازه نمی دهد. بارها عربستان آتش بس را نقض کرده است، بحث نقض حقوق بشر و نسل کشی در یمن را دارد که بمباران و حصر یمن را دارد. شهر را بمباران می کند در حالی که منطقه نظامی در شهر نیست و اگر باشد معدود است. کشوری همچون عربستان با همه توانائی و پشتوانه مالی و غروری که دارد الان فقط بدنبال این است که از این جنگ با سربلندی بیرون آید و بگوید شکست خورده جنگ من نبودم.