اگر این افراد مبتلا شوند ویروس را به دیگران که واکسن نزده‌اند و یا بیماری زمینه‌ای دارند منتقل می‌کنند و به همین دلیل جان بقیه به خطر می‌افتد. باید تا آنجا که امکان دارد از تجمع خودداری شود. حضور دانشجویان در خوابگاه‌ها که باعث تجمع آنها خواهد شد می‌تواند خطرناک باشد. در شرایط کنونی میزان مراجعه بیماران کرونایی به بیمارستان‌ها نسبت به گذشته که وضعیت در حالت عادی قرار داشت بسیار بیشتر شده است. این وضعیت نشان می‌دهد که نباید اُمیکرون را ساده گرفت و بلکه باید پیش‌بینی‌های لازم را در این زمینه انجام داد. در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
ورود ایران به پیـک ششم کرونا با سویه اُمیکرون به چه میزان محتمل است؟ مهم‌ترین ویژگی‌های این سویه چیست؟
مهم‌ترین ویژگی اُمیکرون سرعت انتقال بالای آن است و سرعت شیوع آن چندین برابر سویه دلتا است. این وضعیت برای کسانی که واکسن کرونا نزده‌اند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند می‌تواند خطرناک باشد. ماسک زدن در این زمینه دارای اهمیت زیادی است و می‌تواند از شیوع بیشتر این بیماری جلوگیری کند. کسانی که واکسن زده‌اند و به‌خصوص کسانی که دوز سوم واکسن را تزریق کرده‌اند از کسانی که واکسن نزده‌اند وضعیت بهتری در این سویه خواهند داشت.
زدن واکسن کامل در این سویه می‌تواند از بیماری شدید، بستری شدن و مرگ جلوگیری کند که موضوع بسیار مهمی است. این نکته به معنای این نیست که سویه اُمیکرون مرگ‌ومیر نخواهد داشت. کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند و افرادی که سن بالایی دارند همچنان در معرض خطر این بیماری هستند و ممکن است پیامدهای ناخوشایندی برای آنها داشته باشد. پس از پایان پیک پنجم تا حدودی شرایط بهتر شده و میزان ابتلا کاهش پیداکرده است اما پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که در هفته‌های آینده دوباره این بیماری اوج خواهد گرفت و به همین دلیل مردم باید مراقب باشند و از هرگونه عادی‌سازی درباره این بیماری خودداری کنند.
اُمیکرون به چه میزان از دلتا خطرناک‌تر است؟
واقعیت این است که میزان خطر سویه دلتا بیشتر از اُمیکرون است. کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا پیک اُمیکرون را گذرانده‌اند و در شرایط کنونی در حال عبور از این پیک هستند. در این کشورها کسانی که هر سه دوز واکسن را زده‌اند و بدن در مقابل ویروس آنتی‌بادی کافی تولید می‌کند در صورت ابتلا به‌صورت خفیف مبتلا می‌شوند و به مرگ منجر نخواهد شد. البته در بین کسانی که واکسن نزده‌اند این بیماری می‌تواند خطرناک باشد اما نه به‌اندازه دلتا. دلتا ریه و قلب را به‌شدت گرفتار می‌کرد اما اُمیکرون چنین وضعیتی ندارد. تفاوت مهم اُمیکرون این است که سرعت انتقال آن چندین برابر دلتا است.
برخی از محدودیت‌های کرونایـــی در کشـــور برداشته‌شده است. آیا برداشته شدن محدودیــت‌ها نمی‌تواند خطرات جدیدی را برای مردم ایجاد کند؟
تصمیم درباره برداشته شدن محدودیت‌ها متعلق به زمانی است که شدت بیماری کاهش پیداکرده بود و وضعیت سفید بود. به همین دلیل تصمیم گرفته شد برخی از محدودیت‌ها یا برداشته شود و یا کاهش پیدا کند. در دروان پیک پنجم کنترل بیماری تا حدودی سخت شده و بود و میزان مبتلایان و قربانیان تا حدودی زیادتر از گذشته شده بود. به همین دلیل نیز محدودیت‌های بیشتر اعمال شد. پس از پایان پیک پنجم شرایط تا حدودی بهتر شد و به همین دلیل محدودیت‌ها برداشته شد. بااین‌وجود اُمیکرون در هفته‌های آینده دوباره اوج می‌گیرد و به همین دلیل باید دوباره از تجمعات جلوگیری شود و کنترل‌ها با شدت بیشتری صورت بگیرد.
بر اساس تصمیم ستاد ملی کرونا دانشگاه‌ها و مدارس حضوری شده‌اند. آیا این تصمیـــم را در شرایط کنونی صحیح می‌دانید؟
سطح انتقال سویه اُمیکرون بسیار بالاست. کسانی که واکسن زده‌اند کرونا می‌گیرند و این برداشت که با زدن واکسن دیگرکسی کرونا نمی‌گیرد صحیح نیست. با این وجود کسانی که واکسن زده‌اند و به کرونا مبتلا می‌شوند از خطر مرگ و بیماری شدید تا حدودی در امان هستند. اگر سطح واکسیناسیون در جامعه بالا نباشد و کسانی که واکسن در سه نوبت نزده‌اند تجمع کنند احتمال ابتلا و افزایش میزان ابتلا و درنهایت مرگ‌ومیر بیشتر وجود دارد. مهم‌ترین عواملی که می‌تواند انسان را در برابر کرونا ایمن نگه دارد به‌جز زدن واکسن که مهم‌ترین دلیل آن است عدم تجمع، ماسک شدن و شستن دست‌هاست.
با توجه به اینکه به ایام نوروز نزدیک می‌شویم شرایط کشور در این ایــام به چه صورت خواهد بود؟آیا با دید و بازدیدهای نوروزی احتمال شدت گرفتن این بیماری وجود دارد؟
در سویه اُمیکرون تهویه هوا حائز اهمیت است. به همین دلیل در جایی که درها بسته است و تهویه نیز وجود ندارد میزان انتقال این ویروس بسیار زیاد خواهد بود. نکته مهم اینکه اُمیکرون در دستگاه تنفسی فوقانی تجمع دارد درحالی‌که دلتا بیشتر به ریه آسیب می‌زد. در سویه اُمیکرون کافی است عده‌ای در فضای بسته دورهم جمع شوند. بدون تردید همه افرادی که در چنین تجمعاتی حضور دارند به کرونا مبتلا خواهند شد. ویروس دلتا نیز زمانی که شیوع پیدا کرد، شدت سرایت و شدت بیماری بیشتری نسبت به سویه‌های دیگر داشت. البته در رابطه با جهش جدید کرونا هنوز نمی‌توان به‌صورت دقیق اظهارنظر کرد؛ چراکه ازلحاظ علمی آن‌گونه که باید و شاید بر روی آن کار نشده است.
میزان واکسیناسیون در ایران به حد قابل قبولی رسیده که به ایمنی جمعی نزدیک باشد؟
در این زمینه دو نکته وجود دارد. نخست اینکه هنوز برخی از افراد واکسن نزده‌اند که این اتفاق هرچه زودتر باید رخ بدهد. کسانی که واکسن نزده‌اند نسبت به کسانی که واکسن زده‌اند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. دوم اینکه کسانی که واکسن زده‌اند هنوز دوز سوم خود را نزده‌اند که این اتفاق نیز باید رخ بدهد. تنها در صورتی می‌توانیم عنوان کنیم واکسیناسیون در ایران موفقیت‌آمیز بوده و به سمت ایمنی جمعی حرکت می‌کنیم که افرادی که واکسن نزده‌اند این کار را انجام بدهند و از سوی دیگر واکسن زده‌ها نیز دوز سوم خود را بزنند تا روند واکسیناسیون تکمیل شود. نکته دیگر اینکه بر اساس تصمیمات جدیدی که گرفته شده قرار است دانشگاه‌ها و مدارس باز شود و دانشجویان و دانش آموزان تحصیل خود را به‌صورت حضوری ادامه دنبال کنند.
این در حالی است که هنوز واکسیناسیون دانش آموزان و دانشجویان کامل نشده و بخش‌هایی از آنها واکسن نزده‌اند. زدن دوز سوم واکسن در شرایط کنونی می‌تواند به ایمنی بیشتر مردم کمک زیادی کند. هر چه میزان آنتی‌بادی در بدن افراد بیشتر باشد به همان اندازه ایمنی بیشتری وجود خواهد داشت. زدن واکسن از ابتلا پیشگیری نمی‌کند و کسانی که چنین برداشتی دارند اشتباه می‌کنند. زدن واکسن تنها از تشدید بیماری و مرگ جلوگیری می‌کند که حائز اهمیت است. به همین دلیل توصیه می‌کنم کسانی که واکسن نزده‌اند هر چه زودتر این کار را انجام بدهند و کسانی که دوز سوم واکسن خود را تکمیل نکرده‌اند این کار را انجام بدهند.
یکی از موضوعاتی که نگرانی مردم را افزایش می‌دهد این است که برخی افراد که دو دوز واکسن زده‌اند با ابتلا به کرونا جـــان خود را از دست می‌دهند. آیا این نگرانی همچنان وجود دارد؟
این اتفاق در سویه دلتا رخ داد و ما شاهد بودیم کسانی که دو دوز واکسن زده بودند نیز جان خود را از دست دادند. مهم‌ترین دلیل این اتفاق نیز این بود که ویروس دلتا در صورت تشدید بیماری به اعضای مهم بدن مانند قلب و ریه حمله می‌کرد وآنها را از کار می‌انداخت. در سویه دلتا بسیاری افراد بودند که با چنین وضعیت مواجه شدند و با اینکه واکسن زده بودن اما ویروس اعضای مهم آنها را از کار می‌انداخت و به همین دلیل جان خود را از دست می‌دادند. نباید از این نکته غافل شد که هیچ واکسنی به‌صورت صد درصد روی سویه‌های یعنی دلتا و اُمیکرون مؤثر نیست. به همین دلیل مردم باید پروتکل‌های بهداشت را رعایت کنند و از هرگونه عادی‌سازی درباره کرونا خودداری شود. اگر این اتفاق رخ ندهد این احتمال وجود دارد که وضعیت بیماری در کشور تشدید شود و دوباره مجبور شویم محدودیت‌های شدیدتری را اعمال کنیم. مهم این است که زدن واکسن از مرگ‌ومیر جلوگیری می‌کند و به همین دلیل زدن واکسن یک باید است و برای همه مردم الزامی است.
در شرایط کنونی در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا که شدت این بیماری بیشتر است کسانی که بستری می‌شوند و یا جان خود را از دست می‌دهند کسانی هستند که واکسن نزده‌اند و به همین دلیل بدن آنها آنتی‌بادی کافی تولید نمی‌کند و در مقابل بیماری مقاوم نیست. البته برخی از این افراد نیز بیماری زمینه‌ای دارند و یا سن بالایی دارند. به همین دلیل زدن واکسن کمک زیادی به کاهش مخاطرات این ویروس می‌کند.
اُمیکرون روی سنین مختلف چه تأثیری می‌گــذارد و کدام گروه سنی در معرض خطر بیشتری قرار دارند؟
کرونا به‌صورت کلی روی سنیــن بالا تأثیرگذار بوده و این وضعیت در همه‌سویه‌ها وجود داشته است. از سوی دیگر این سویه روی کودکان نیز تأثیرگذار است و می‌تواند برای آن سخت باشد. کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند نیز در معرض آسیب بیشتری قرار دارند و به همین دلیل باید بیشتر از بقیه مراقب باشند.
وضعیت واکسیناسیون در ایران نسبت به بقیه کشورهای جهان در چه شرایطی قرار دارد؟ آیا ایران در وضعیت قابل قبولی در این زمینه قرار دارد؟
واکسیناسیون در ایران دیر صورت گرفت اما سریع پیش رفت. با این‌وجود هنوز همه مردم سه دوز را به‌صورت کامل نزده است. بچه‌ها و افراد زیر هجده سال نیز با همین وضعیت مواجه هستند و هنوز به‌صورت کامل واکسینه نشده‌اند. واکسیناسیون در کشورهای مختلف شرایط متفاوتی داشت. برخی از کشورها خیلی زود واکسن زدند و به همین دلیل تلفات کمتری دادند. در برخی کشورها این اتفاق دیرتر رخ داد و در برخی کشورها نیز هنوز صورت نگرفته و یا به‌صورت کامل صورت نگرفته است. آنچه امروز دارای اهمیت است این است که باید از تجمعات جلوگیری به عمل بیاید و اگر قرار است دوباره وضعیت بیماری در کشور شدت پیدا کند حضور دانش آموزان و دانشجویان به صلاح نیست و بهتر است در تصمیمی که درباره حضوری شدن دانشگاه‌ها و مدارس گرفته‌شده باید تجدیدنظر صورت بگیرد. شرایط اداره‌ها نیز باید همچنان به‌صورت دورکاری باشد و تا آنجا که امکان دارد و شرایط برای دورکاری وجود دارد این اتفاق رخ بدهد. شرایط ممکن است مانند شرایط شیوع سویه دلتا باشد. به همین دلیل لازم است همه تدابیر لازم در این زمینه اندیشیده شود. کسانی که واکسن زده‌اند ممکن است احساس کنند خطر از آنها دور شده است.
اگر این افراد مبتلا شوند ویروس را به دیگران که واکسن نزده‌اند و یا بیماری زمینه‌ای دارند منتقل می‌کنند و به همین دلیل جان بقیه به خطر می‌افتد. باید تا آنجا که امکان دارد از تجمع خودداری شود. حضور دانشجویان در خوابگاه‌ها که باعث تجمع آنها خواهد شد می‌تواند خطرناک باشد. در شرایط کنونی میزان مراجعه بیماران کرونایی به بیمارستان‌ها نسبت به گذشته که وضعیت در حالت عادی قرار داشت بسیار بیشتر شده است. این وضعیت نشان می‌دهد که نباید اُمیکرون را ساده گرفت و بلکه باید پیش‌بینی‌های لازم را در این زمینه انجام داد
