آفت های دهانی زخم های دردناکی هستند که درون دهان، پایه لثه، درون گونه ها یا لب ها، روی کام نرم یا روی زبان به وجود می آیند. بسیاری از افراد حداقل یک بار در طول زندگی زخم های آفت را تجربه کرده اند. آفت ها معمولا در عرض یک تا دو هفته بدون هیچ درمانی بهبود می یابند اما به دلیل اینکه آفت های دهانی دردناک هستند و باعث ایجاد ناراحتی در خوردن غذا و حتی صحبت کردن می شوند، برای تسریع بهبود آفت و کاهش درد و ناراحتی بیمار می توان از درمان خانگی و سنتی آفت کمک گرفت. در این بخش از نمناک شما را با درمان آفت در طب سنتی و با روش های خانگی آشنا خواهیم نمود.
علل ایجاد آفت دهانی به شرح ذیل می باشد:
- حساسیت به باکتری های خاصی در دهان
- هورمون ها
- استرس عاطفی
- آلرژی به مواد غذایی
- عادت های اشتباه در بهداشت دهان و دندان
- رژیم های غذایی فاقد ویتامین B12، روی، فولات (اسید فولیک) یا آهن
- خمیردندان حاوی سدیم لوریل سولفات
- سیگار کشیدن
- بیماری های دستگاه گوارش
- مصرف برخی داروها
- اختلالات خود ایمنی
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- کمبود در سیستم تغذیه ای
- سرطان دهان
نشانه های شایع آفت های دهانی عبارتند از :
- احساس سوزش
- سوزنی سوزنی شدن
- احساس خفگی حداکثر تا 24 ساعت قبل از بروز آفت
علائم غیر عادی که می تواند یک عفونت جدی را پیش رو داشته باشد:
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- بی حالی
- کاهش وزن
- برفک (عفونت مخاط دهان) در گلو یا دهان
اگر افت دهانی ویژگی های زیر را داشت، بهتر است با پزشک و دندانپزشک خود تماس بگیرید:
- آفت بزرگ تر از حد معمول
- گسترش آفت در جاهای دیگر دهان
- بهبود نیافتن آفت بیش از سه هفته
- وجود درد شدید حتی پس از مصرف داروهای ضد درد
- مشکل در نوشیدن مایعات
درمان بیماری آفت دهانی
داروهای موضعی:
برای تسکین درد، کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت برای آفت دهانی داروهای ضد درد موضعی مانند بنزوکائین (اوراژل، اورال بی) و لیدوکائین (یک ماده بی حس کننده) وجود دارند که بر روی آفت قرار می گیرند و داروهای ضد التهابی موضعی مانند تریامسینولون استوناید یا فلوسینونید که می توان به صورت موضعی برای کاهش التهاب استفاده کرد.
آنتی بیوتیک های موضعی:
اگر به تشخیص پزشک احتمال عفونی شدن آفت دهان به باکتری وجود داشته باشد و آفت همراه با ترشح چرکی، تب و... باشد ، آنتی بیوتیک های موضعی تجویز می شود.
درمان گیاهی و طبیعی آفت در طب سنتی
به جز داروهایی که برای درمان آفت وجود دارد، می توان برای تسریع بهبود و کاهش درد آفت، از درمان های خانگی و طبیعی استفاده نمود. گیاهان دارویی و روش های خانگی زیر برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی و کاهش سوزش مفید هستند:
بادرنجبویه
برای درمان آفت بادرنجبویه را به خمیر دندانتان اضافه کنید تا سرعت بهبودی بالا رفته و همچنین به جلوگیری از شیوع بیشتر عارضه کمک کنه.
روغن فندق
برای درمان آفت دهان مقداری پنبه را با روغن فندق آغشته کنید و آن را روی محل آفت قرار دهید و اجازه دهید برای مدت زمان بیشتری روی آفت بماند. این درمان را چند بار در روز تکرار کنید تا سریعتر آفت خوب شود.
عصاره وانیل
عصاره آلی وانیل برای درمان آفت دهان مفید است. پنبه ای را با عصاره وانیل خیس کنید و پنبه را به مدت 5 دقیقه روی آفت نگه دارید تا خوب جذب شود و آفت درمان گردد. این درمان رو چند بار در روز تکرار کنید.
اوکالیپتوس
در یک لیوان آب چند قطره روغن نخود فرنگی یا اوکالیپتوس را بریزید و یک یا دو بار در روز به عنوان یک دهانشویه از آن استفاده کنید.
روغن میخک
برای درمان آفت دهان و تسکین درد آن 4 قطره از روغ میخک را به نصف قاشق چایخوری روغن زیتون اضافه کنید. یک پارچه نخی تمیز را در ترکیب روغن فرو ببرید و به مدت 5 دقیقه روی زخم قرار دهید تا بهبود یابد.
شیرین بیان
یک درمان طبیعی عالی برای هر نوع آفت ریشه شیرین بیان است. شیرین بیان خواص ضد التهابی دارد و به درمان آفت کمک می کند.برای درمان آفت دهان نوشیدن چند فنجان از چای ریشه شیرین بیان بسیار مفید است.
آب نمک
برای بهبود آفت و پاکسازی دهان ازباکتریها آب نمک تهیه کرده و در دهان بچرخانید. 30 ثانیه شستشوی دهان با محلول آب نمک با بالابردن غلظت کلرید سدیم و جمع کردن آب غشاء اطراف آفت دهان به بهبود آبسه ها و زخم های بازی مثل آفت دهان کمک می کند.
یخ
مکیدن مکعب های کوچک یخ باعث تسکین آفت می شود. سردی یخ، جریان خون رسانی به آفت دهان را کاهش می دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر می شود.
ریحان
در مطلب خواص ریحان در بخش قبلی بهداشت و سلامت نمناک خواندید که ریحان دارای خواص ضد میکروبی بوده و در درمان آفت بسیار موثر است و حتی از بروز آفت های دهانی و عفونت نیز جلوگیری می کند. برای درمان آفت دهان کافیست چند برگ ریحان را داخل دهان گذاشته و بجوید.
درمان آفت دهان با رب انار
براساس گرفته برخی متخصصان طب سنتی انار به لیل ترکیباتی که دارد در درمان آفت دهان موثر است. برای این منظور کافیست مقداری رب انار را روی موضع بمالید تا با تسکین التهاب آن درمانش را سرعت ببخشد.
سرکه سیب
برای درمان آفت دهان دهانشویه تهیه کنید. سرکه ی سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و روزانه برای ناپدید شدن آفت دهان از این دهانشویه استفاده نمایید زیرا سرکه ی سیب حاوی اسید استیک و یک آنتی بیوتیک طبیعی برای درمان آفت است.
شیرمنیزیم( منیزیم هیدروکسید)
برای درمان آفت دهان و بهبود سوزش آن دهانتان را با مقدار کمی از شیر منیزیم بشویید یا می توانید این ماده را مستقیم توسط یک گوش پاک کن 3تا 4 بار در روز روی آفت دهان بمالید.
مریم گلی
برای درمان آفت دو قاشق چای خوری مریم گلیِ خشک را در یک فنجان آب جوش خیس کنید و بگذارید سرد شود. از این محلول می توانید به عنوان دهانشویه 2تا 3 بار در روز استفاده کنید.
زردچوبه
برای درمان آفت کمی پودر زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری گلیسیرین یا آب مخلوط کنید تا خمیری شود سپس خمیر را بر روی آفت قرار دهید.
تخم گشنیز
برای درمان آفت یک قاشق از تخم گشنیز را در مقداری آب بجوشانید، پس از سرد شدن محلول، به عنوان دهان شویه از آن استفاده کنید. گشنیز به خاطر خاصیت آنتی باکتریایی اش می تواند درمان شگفت انگیزی برای آفت دهان باشد.
اگر برگ های گشنیز را در اختیار دارید، کمی از آن را در داخل آب بجوشانید. بعد از ولرم شدن آب گشنیز، می توانید 4 بار در روز دهان خود را با آن بشویید.
دارچین :
برای درمان آفت دهان صبح ها مقداری پودر دارچین را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان دهان شویه تا بهبودی آفت ها استفاده کنید.
غوره :
غوره از نظر طب قدیم ایران سرد و قابض است و برای درمان آفت دهان موثر است.
گل پنیرک :
گل پنیرک دارای خواص التهابی به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی نظیر موسیلاژ، تانن ها و اسانس های فرار است که برای درمان آفت مورد استفاده قرار می گیرد.
پیشگیری از آفت دهانی
اگر مکررا دچار آفت دهان می شوید، روش هایی برای جلوگیری از پیشرفت آفت وجود دارد:
- خودداری از مصرف غذاهای پرادویه، میوه های اسیدی و سایر نوشیدنی های اسیدی (قهوه و آب)
- مصرف هر روز یک مولتی ویتامین
- استفاده نکردن از محصولات دندانپزشکی حاوی سدیم لوریل سولفات
- نجویدن آدامس برای جلوگیری از تحریک
- استفاده مکرر از نخ دندان
- استفاده از مسواک نرم
- مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی
