بدون شک تجربه خوشایندی نیست که بعد از بریدن و خرد کردن پیاز، اشک از چشمانتمان جاری شود ولی شاید باور نکنید که برخی محققان بر این باورند که اشک حاصل از برش دادن پیاز، آن قدرها هم بد نیست چون آلودگی های موجود در چشم را از بین می برد. با این همه در این مطلب ترفندهایی را برای جلوگیری از ریزش اشک بعد از خرد کردن پیاز به شما می گوییم تا آنها را به کار ببندید و از شر اشک و سوزش چشم خلاص شوید.
چرا در هنگام خرد کردن پیاز اشکمان می ریزد؟
فرمول ریختن اشک در اثر خرد کردن پیاز کمی پیچیده است ولی به بیان بسیار ساده، پیاز حاوی اسیدهای آمینه به نام «سولفوکسید» ها است و وقتی آن را برش می دهید، به پوسته آن ها آسیب می رسانید. این آسیب پوستی، سولفوکسیدها را به یک ماده شیمیایی آزار دهنده تبدیل می کند. دو بخش آنزیمی و گوگردی موجود در پیاز بعد از برش، در هوا پخش شده و تبدیل به گاز می شوند.
این ترکیبات گوگردی هنگامی که با اشک چشم ترکیب شوند، باعث ایجاد اسید سولفوریک و ریزش اشک خواهند شد. با این فرآیند، غده های اشک فعال شده و اسید سولفوریک بر پایه های عصبی چشم اثر می گذارند. این روند، سوزش چشم را به دنبال خواهد داشت.
هر چند کارشناسان دانشگاه بریستول بر این باورند که بهترین راه برای جلوگیری از ریزش اشک ناشی از خرد کردن پیاز این است که در وهله اول گاز از چشم دور شود اما راه های دیگری هم در کنار این مورد وجود دارند که در ادامه آورده ایم. با ما همراه باشید.
استفاده از چاقوی تیز برای برش زدن پیاز
چاقویی که با آن پیاز را خرد می کنید، حتما باید تیز باشد. تیز بودن چاقو علاوه بر این که سرعت کار شما را بالا می برد، باعث می شود مدت زمان کمتری در مجاورت با اسیدهای پیاز قرار بگیرید. از طرفی بافت پیاز با چاقوی تیز، نرم نمی شود و آسیب نمی بیند که این موضوع به جلوگیری از اشک ریختن کمک می کند.
استفاده از بدنه تیغه چاقو برای خرد کردن پیاز
اگر از نوک چاقو برای برش لایه های پیاز استفاده کنید، احتمال پاشیدن آب پیاز در چشمتان یا پخش شدن در فضا و ترکیب در اشک چشمتان وجود دارد. پس با نوک چاقو پیاز را خرد نکنید و از بدنه تیغه چاقو استفاده کنید.
قرار دادن پیاز در فریزر
لازم نیست پیاز را برای مدت طولانی در فریزر بگذارید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از برش زدن پیاز، آن را در فریزر قرار دهید. با این کار آنزیم های موجود در پیاز بعد از برش، با سرعت کمتری در هوا پخش می شوند. از یخچال هم می توانید استفاده کنید ولی قرار دادن پیاز در فریزر راه بهتری است.
پیاز را با آب سرد بشویید
شستن پیاز با آب سرد هم در خرد کردن پیاز بدون اشک ریختن موثر است. هر چند تاثیر آن به اندازه قرار دادن در فریزر نیست ولی تاثیر خود را دارد. بهتر است پیاز را از وسط، قاچ و به دو قسمت تقسیم کنید و سپس بشورید.
خرد کردن پیاز در آب
شاید این کار کمی غیر معمول به نظر برسد ولی اگر پیاز را در حالی که در آب قرار داده اید، خرد کنید، دیگر چشمتان نمی سوزد. البته باید خودتان را برای از هم پاشیده شدن پیاز در آب آماده کنید. در این روش بعد از خرد کردن پیاز باید اجازه دهید آب آن خشک شود و بعد سرخ کنید.
هنگام خرد کردن پیاز آدامس بجوید
جویدن آدامس در هنگام خرد کردن پیاز یکی از راه های دیگر برای جلوگیری از اشک ریختن است. در حین خرد کردن پیاز، آدامس بجوید و تمرکزتان را روی جویدن آدامس جمع کنید.
کنار پنجره یا هود پیاز را خرد کنید
خرد کردن پیاز در کنار هواکش، هود آشپزخانه یا کنار پنجره، باعث تهویه هوا می شود و جریان هوا باعث پخش شدن گازهای متساعد از پیاز خواهد شد.
استفاده از سرکه روی سطح
کمی سرکه روی تخته بریزید. این کار باعث می شود آنزیم ها تا حدی فعالیت خود را کاهش دهند.
پیاز را در آب نمک بخیسانید
آب نمک هم مانند سرکه باعث غیرفعال کردن آنزیم های پیاز می شود. چند دقیقه پیاز را در مقداری آب نمک بگذارید و تا قبل از این که پیاز آب نمک را به خودش بکشد، آن را خرد کنید. البته بد نیست بدانید که استفاده از آب نمک و سرکه باعث می شود تا حدی طعم پیاز تغییر کند.
موقع خرد کردن پیاز شمع روشن کنید
کنار تخته ای که پیاز را خرد می کنید، یک شمع روشن کنید. با این کار گازهای پیاز به سمت شعله می روند.
استفاده از مایکروویو
قرار دادن پیاز در مایکروویو هم روش موثری است. در حد ۳۰ ثانیه پیازی را که سر و ته آن را بریده اید، در مایکروویو بگذارید و بعد آن را خرد کنید.
قرار دادن چوب کبریت در دهان
چند چوب کبریت را از قسمت انتهایی در دهانتان بگذارید. سر کبریت که آغشته به جیوه است، باید بیرون باشد. این روش هم تاثیر خوبی در جلوگیری از ریزش اشک دارد.
یک تکه نان در دهانتان بگذارید
استفاده از یک تکه نان که قسمتی از آن در خارج دهانتان باشد هم در مورد برخی افراد جواب می دهد و از اشک ریختن موقع خرد کردن پیاز جلوگیری می کند. در این حالت، قسمتی از نان را که در دهانتان قرار دارد، کمی بجوید.
سرتان را بالا نگه دارید
وقتی سرتان را بالا نگه می دارید، احتمال ترکیب شدن گوگرد با اشک کمتر می شود. ممکن است این کار باعث شود روی خرد کردن پیاز نتوانید به خوبی تمرکز کنید ولی حتما در کاهش میزان اشک ریزی تاثیر دارد.
خرد کردن پیاز در کنار بخار آب
یک کتری آب در حال جوش، هنگامی که بخار از آن بلند می شود در هنگام خرد کردن پیاز حسابی به کارتان می آید. بخار آب، گاز پیاز را به خود جذب می کند و با این ترفند می توانید از اشک ریختن جلوگیری کنید.
استفاده از ماسک و عینک شنا
شاید خنده دار به نظر برسد ولی عینک شنا یا عینک آزمایشگاهی که روی صورتتان کیپ شود، در جلوگیری از اشک ریختن بسیار موثر است. اگر مجبورید که حجم زیادی پیاز خرد کنید، این روش، یکی از بهترین هاست.
ماسک هم هر چند تنها روی دهان و بینی تان را می پوشاند اما قدم موثری است پس از آن استفاده کنید چون با این کار عصب بویایی شما تحریک نمی شود.
تنفس از راه دهان
در هنگام خرد کردن پیاز از راه دهان نفس بکشید. البته کمی از زبانتان را بیرون بیاورید چون رطوبت روی زبان، حرکت گاز از روی آن را راحت می کند. در ضمن تنفس از راه دهان باعث می شود عصب بویایی تحریک نشود.
ریشه و مغز پیاز را جدا کنید
حتما دقت کرده اید که بعد از بریدن ریشه، مایع سفیدی از آن خارج می شود. هر چه آنزیم ها بیشتر باشند، این مایع هم بیشتر خواهد شد. اگر قسمت ریشه را برش بدهید، این گوگرد و آنزیم ها در هوا آزاد شده و با اشک ترکیب می شوند. حتما در هنگام خرد کردن پیاز، قسمت ریشه را جدا کنید و ترجیحا زیر آب بگیرید تا گوگردها اذیتتان نکنند. در عین حال مغز پیاز که همان قسمت مخروط مانند وسط آن است، بیشترین میزان تندی پیاز را در خود دارد.
قبل از خرد کردن پیاز و بعد از جدا کردن ریشه، این مخروط را بیاورید و سپس اقدام به خرد کردن پیاز کنید. با این کار سوزش چشمانتان کاهش پیدا می کند. می توانید در آخرین مرحله این قسمت را خرد کنید یا اینکه آن را به صورت خام در کنار غذا سرو کنید.
استفاده از خرد کن
خردکن های پیاز، مخصوصا خرد کن های برقی این امکان را به وجود می آورند که در مجاورت گازهای خارج شده از پیاز قرار نگیرید و تماس مستقیمی با آن ها نداشته باشید. در ضمن برش پیاز را یکدست تر می کنند که نقطه قوت آن ها به حساب می آید.
نکته: مراقب باشید که در صورت ریزش اشک از چشمانتان با دستی که پیاز را خرد می کنید، چشمتان را پاک نکنید. با این کار حتما مدت زمان زیادی چشمانتان می سوزد.
در صورت امکان از دستکش های یک بار مصرف برای خرد کردن پیاز استفاده کنید. با دستکش اثری از بوی تند پیاز روی دستانتان نخواهد ماند و اگر دستکش را بیرون بیاورید و اشکتان را پاک کنید، مشکلی به وجود نخواهد آمد. ولی در هر حال صورت و چشمانتان را به جای دستمال، با آب بشویید.
