قرص دفراسیروکس چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی

دفراسیروکس (Deferasirox)، داروی خوراکی شلاته‌ کننده آهن است که برای کاهش آهن اضافی خون در افرادی که مجبور به تزریق خون طولانی‌ مدت در بیماری‌هایی همچون تالاسمی یا کم‌ خونی‌ های مزمن هستند، به‌کار می‌رود.

داروی دفراسیروکس به شکل قرص و با نام های تجاری دفرازیروکس، دفروکسیروکس، دفرازکس،اسورال، الیرون، نانوجید، نوسورال، آوی سیروکس در ایران موجود است.

برای آشنایی با دارویی دفراسیروکس و موارد مصرف آن با ما همراه باشید تا به سوالاتی از قبیل قیمت قرص دفراسیروکس چقدر است؟ دفراسیروکس در بیمارن تالاسمی استفاده می شود؟ قرص دفریپرون چیست؟ دفراسیروکس اکسیر چیست؟ پاسخ دهیم:

دفراسیروکس چیست؟

دفراسیروکس( Deferasirox) داروی خوراکی شلات دهنده آهن است و در کاهش آهن اضافی خون کاربرد دارد. همچنین این دارو در مواردی که میزان آهن در بدن به صورت مزمن در اثر تزریق خون یا بیماری های نظیر تالاسمی بیشتر از حد تجمع یافته باشد جهت دفع آهن اضافی تجویز می گردد.

نحوه ای عملکرد داروی دفراسیروکس به این صورت است که با تجمیع مولکول های آهن و تشکیل کمپلکس آهن کمک به دفع آهن از طریق مدفوع می کند.

دفراسیروکس فقط با نسخه پزشک در شکل قرص و قرص محلول در آب برای افراد بالای 2 سال قابل تجویز می‌باشد. قرص دفراسیروکس با دوزهای و 180،125،250،500،90،360 میلی گرمی در بازار با نام های تجاری دفرازیروکس، دفروکسیروکس، دفرازکس،اسورال، الیرون، نانوجید، نوسورال، آوی سیروکس موجود است.

هشدار مصرف دفراسیروکس

• حساسیت: قبل از مصرف قرص دفراسیروکس در صورت هرگونه آلرژی و حساسیت به این دارو و دیگر داروهای به پزشک خود اطلاع دهید. به علاوه هرگونه حساسیت دیگر، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات، را به پزشک خود اطلاع دهید.
• بارداری: مصرف دفراسیروکس در بارداری در گروه B است یعنی قابل استفاده در بارداری. بررسی های انجام شده بر روی نمونه های حیوانی نشان داده اند که این دارو در دوران بارداری تاثیری برجنین ندارد، اما مطالعات در رابطه با تاثیر آن بر روی نمونه های انسانی در دوران بارداری انجام نشده است.
• شیردهی: مصرف دفراسیروکس در شیردهی بستگی به نظر پزشک دارد. بررسی ها نشان داده اند که استفاده از داروی دفراسیروکس در دوران شیردهی نوزاد را تهدید نمی کند. برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند.
• کودکان: مطالعات مناسبی در مورد ارتباط سن با اثرات دفراسیروکس برای کودکان انجام نشده است. ایمنی و اثر بخشی با تزریق بیش از حد آهن خون در کودکانی که زیر 2 سال هستند، ثابت نشده است.
• سالمندان: مصرف دفراسیروکس در سالمندان، هیچ مشکل و محدودیتی در رابطه بااستفاده از این دارو بر روی سالمندان نشان نداده است اما در بیماران کلیوی ،کبدی با احتیاط و حداقل میزان ممکن بکار رود.
• سوابق پزشکی: قبل از استفاده از قرص دفروکسیروکس، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.از جمله:اختلالات مغز استخوان خون (به عنوان مثال، آگرانولوسیتوز، آنمی، نوتروپنی)، مشکلات چشم (به عنوان مثال، آب مروارید، آب سیاه) ،مشکلات شنوایی،مشکلات کلیوی مانند سندرم فانکونیز،سرطان،مشکلات حاد کلیوی،مشکلات حاد کبدی، بیماری های کبدی مانند هپاتیت(ممکن است میزان کمی از این دارو نیاز باشد)
• بیماری های شکمی: مصرف داروی دفراسیروکس در بیماری های شکمی مانند زخم ، خونریزی و سوراخ با احتیاط مصرف شود زیرا،ممکن است شرایط وخیم تر شود.
• کمبود پلاکت خون: داروی دفراسیروکس در بیماران ترومبوسی توپنیا(کمبود پلاکت خون) نباید استفاده شود.
• لیست داروها: بدون مشورت با پزشک همزمان با مصرف دفراسیروکس از داروهای دیگر استفاده نکنید و از آن جایی که داروی دفراسیروکس می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.
• اگر به هنگام مصرف قرص دفراسیروکس با علائم های مانند تهوع ،ضعف، سردرد، تب، سوزش سر معده، مدفوع کمرنگ،ادرار تیره، از دست دادن اشتها، زردی پوست و چشم مواجه شدید حتما به پزشک مراجعه نمایید زیرا می تواند علائم مشکلات کبدی باشد.
• اگربه هنگام مصرف قرص دفراسیروکس دچار گیجی، ورم صورت و قوزک پا، کاهش حجم ادرار، گرفتگی عضلات ،اضافه وزن شدید حتما به دکترمراجعه نمایید.این ها می تواند علائم مشکلات کلیوی باشد.
• اگر با مصرف داروی دفراسیروکس علائم های سوزش دل یا شکم،یبوست، اسهال، تپش قلب، مدفوع تیره یا سیاه رنگ،سوء هاضمه، استفراغ همراه با خون،گرفتگی تجربه کردید می تواند مشکلات روده ای باشد و حتما به دکتر مراجعه نمایید.
• مصرف داوری دفراسیروکس می تواند واکنشات جدی پوستی مانند تاول، رنگ پریدگی پوست، زخم های قرمز، زخم یا درد در پوست ،تب و لرز رخ دهد که به پزشک مراجعه کنید.
• مصرف دفراسیروکس ممکن است باعث مشکلات بینایی و یا شنوایی شود.اگر متوجه هرگونه مشکل در شنیدن یا بینایی مانند تاری دید یا مشکل در دید شب یا مشکل در دیدن رنگها شدید بلافاصله به دکتر مراجعه نمایید.
• مصرف دفراسیروکس می تواند به طور موقت تعداد گلبولهای سفید در خون را کاهش دهد در نتیجه شانس ابتلا به عفونت را نیز افزایش دهد و همچنین می تواند تعداد پلاکت هایی را که برای خون لازم است کاهش دهد.
• دفراسیروکس می تواند سبب نارسایی حاد کلیه و مرگ و میر ناشی از آن شود.نظارت بر عملکرد کلیه حداقل هر یک ماه در طی دوره درمان انجام شود.
• داروی دفراسیروکس می تواند سبب نارسایی کبدی و مرگ ناشی از آن شود.از مصرف دارو در اختلال کبدی شدید اجتناب نمایید و در آسیب کبدی متوسط نیز دوز دارو باید کاهش یابد.
• دفراسیروکس می تواند خون ریزی های دستگاه گوارش را ایجاد کند، که ممکن است در مواردی مرگ آور باشد، به ویژه در بیماران سالمند مبتلا به بدخیمی های هماتولوژیک پیشرفته و/یا تعداد پایین پلاکت ها
• اگر شما 65 سال یا بیشتر دارید، قرص دفراسیروکس را با احتیاط بیشتری استفاده کنید.

کاربردهای دفراسیروکس

• درمان تجمع آهن مزمن ناشی از انتقال خون مکرر در بیماران ۲ سال و بالاتر
• درمان تجمع آهن مزمن در سندرم های تالاسمی غیر وابسته به انتقال خون

20 نکته درباره نحوه استفاده از دفراسیروکس

1. قبل از شروع استفاده از قرص دفراسیروکس، برگه راهنما را به دقت مطالعه نمایید. همچنین این برگه راهنما را نزد خود نگه دارید چون ممکن است به خواندن مجدد آن نیاز پیدا کنید. برخی مطالب ذکر شده در این برگه راهنما خطاب به پزشک یا داروساز می باشد.
2. نحوه ی مصرف داروی دفراسیروکس با توجه به برند دارو متفاوت است.
3. دوز و مقدار قرص دفراسیروکس ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
4. این دارو توسط پزشک برای بهبود وضعیت فعلی شما تجویزشده است. بیش از حد وبیش از زمانی که این دارو تجویز شده است،استفاده ننمایید.
5. از جویدن یا بلعیدن قرص دفراسیروکس خودداری نمایید.
6. قرص دفراسیروکس را در شیر، نوشابه و مایعات حاوی ترکیبات کربنات حل نکنید.
7. قرص دفراسیروکس را با معده خالی و حداقل ۳۰ دقیقه قبل از غذا مصرف نمایید.
8. قرص دفراسیروکس را هر روز در یک ساعت مشخص در یک لیوان آب، آب پرتقال یا سیب به طور کامل حل نموده و پس از انحلال به طور کامل میل نمایید. سپس باقیمانده محتویات داخل لیوان را مجددا با مایعات فوق رقیق نموده و میل نمایید.
9. از مصرف همزمان قرص دفراسیروکس با داروهای ضد اسید معده حاوی آلومینیوم خودداری نمایید.
10. بدون دستور پزشک داروی دفراسیروکس خود را قطع ننمایید، ممکن است پزشک شما قبل از قطع دارو میزان استفاده آن را کاهش دهد.
11. در زمان مصرف قرص دفراسیروکس از معاشرت با افرادی که مبتلا به عفونت هستند، اجتناب فرمایید.
12. به هنگام استفاده از مسواک،نخ دندان، خلال دندان مراقب باشید. ممکن است دکتر معالجتان یا دندانپزشک روش دیگری را برای تمیزکردن دندان هایتان پیشنهاد دهند.
13. به هنگام استفاده از اشیاء نوک تیز مانند ناخن گیر یا تیغ ریش تراش مراقب باشید تا خود را زخمی نکنید، از ورزشها یا دیگر کارهایی که موجب آسیب دیدگی یا مجروحیت شما شود اجتناب کنید.
14. از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمان به دست آوردن هوشیاری کامل اجتناب نمایید.
15. عملکرد خونی را، همانطور که توسط پزشک گفته شده است کنترل نمایید و با پزشک خود مشورت نمایید.
16. بر اساس دستور پزشک خود، معاینات چشمی را انجام دهید.
17. قبل از شروع داروی دفراسیروکس و در زمان مصرف آن، آزمایشات و تست های شنوایی را انجام دهید.
18. مصرف‌کنندۀ داروی دفراسیروکس باید به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بهبود او را زیر نظر داشته‌باشد.
19. داروی دفراسیروکس برای بیماری شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه و یا توصیه آن به دیگران جدا خودداری نمایید.
20. تجویز این دارو نیازمند کنترل دقیق آزمایش های بالینی و عملکرد کلیوی و کبدی بیمار زیر نظر پزشک متخصص می باشد.

اشکال دارویی دفراسیروکس

دستور مصرف دفراسیروکس

دستور مصرف دفراسیروکس به تشخیص پزشک معالج است. بیمار طبق دستور العمل پزشک یا راهنمایی های موجود بر روی برچسب دارو اقدام به استفاده و مصرف دارو کند.

برای آهن اضافه بعد از انتقال خون

برای مصرف خوراکی(قرص)

• بزرگسالان و کودکان 2سال و بزرگتر:میزان مصرف بای بر اساس وزن بدن و توسط پزشک معین شود. در ابتدا معمولا هر روز به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن 14میلی گرم. در صورت نیاز ممکن است پزشک میزان دارو را تنظیم نماید. اگر چه معمولا میزان دارو به بیش از 28میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن در روز نمی باشد.
• کودکان بالاتر از 2 سال: استفاده و میزان دارو باید توسط دکترتعیین شود.

برای مصرف خوراکی(قرص محلول درآب )

• بزرگسالان و کودکان 2سال و بزرگتر:میزان مصرف بای بر اساس وزن بدن و توسط پزشک معین شود. در ابتدا معمولا هر روز به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن 20 میلی گرم. در صورت نیاز ممکن است پزشک میزان دارو را تنظیم نماید. اگر چه معمولا میزان دارو به بیش از 40 میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن در روز نمی باشد.
• کودکان بالاتر از 2 سال: استفاده و میزان دارو باید توسط دکترتعیین شود.

برای آهن اضافه در سندرم تالاسمی غیر وابسته به انتقال خون

برای مصرف خوراکی(قرص)

• بزرگسالان و کودکان 10سال و بزرگتر:میزان مصرف بای بر اساس وزن بدن و توسط پزشک معین شود. در ابتدا معمولا هر روز به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن 7میلی گرم. در صورت نیاز ممکن است پزشک میزان دارو را تنظیم نماید. اگر چه معمولا میزان دارو به بیش از14 میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن در روز نمی باشد.
• کودکان بالاتر از 10 سال: استفاده و میزان دارو باید توسط دکترتعیین شود.

برای مصرف خوراکی(قرص محلول درآب )

• بزرگسالان و کودکان 10سال و بزرگتر:میزان مصرف ببر اساس وزن بدن و توسط پزشک معین شود. در ابتدا معمولا هر روز به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن 10 میلی گرم. در صورت نیاز ممکن است پزشک میزان دارو را تنظیم نماید. اگر چه معمولا میزان دارو به بیش از 20 میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم از وزن بدن در روز نمی باشد.
• کودکان بالاتر از 10 سال: استفاده و میزان دارو باید توسط دکترتعیین شود.

عوارض جانبی دفراسیروکس

عوارض جانبی دفراسیروکس اجتناب ناپذیر است.اگرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت مشاهده ی هرکدام از آنها فورا به پزشک مراجعه کنید:

• اسهال
• استفراغ
• تهوع
• گوش درد
• تغییر در صدا
• درد در ناحیه شکم یا دل
• گیجی

عوارض نادر دفراسیروکس

• تاری دید،درد یا ناراحتی در چشم
• تغییر در بینایی
• تغییر درشنیدن
• خونریزی لثه
• مدفوع سیاه یا قیری
• کاهش حجم ادرار
• ادرار یا مدفوع خونی
• ادرار تیره رنگ
• احساس ضعف یا خستگی
• کهیر ، تاول یا حساسیت در پوست
• تورم صورت،پلک، لبها ،زبان

پس از استفاده از قرص دفراسیروکس ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در صورت مشاهده ی هرگونه علائم به پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

منع مصرف دفراسیروکس

• داروی دفراسیروکس در بیماران ترومبوسی توپنیا(کمبود پلاکت خون) نباید استفاده شود.
• حساسیت مفرط به این دارو
• کلیرانس کراتینین کمتر از 40 میلی لیتر در هر دقیقه
• کراتینین سرم بیش از 2 برابر حد بالای محدوده نرمال
• سندروم میلودیس پلاستیک
• بدخیمی های پیشرفته
• میزان پلاکت کمتر از 50 x 10^9 در هر لیتر

اگر شرایط یا بیماری های زیر را دارید، قبل از تجویز دفراسیروکس پزشک را مطلع کنید:

• سرطان
• مشکلات حاد کلیوی
• مشکلات چشم
• مشکلات شنوایی
• مشکلات حاد کبدی
• اختلالات مغز استخوان خون
• بیماری های شکمی
• بیماری های کبدی مانند هپاتیت
  
  

تداخل دارویی دفراسیروکس

تداخل دارویی دفراسیروکس با سایر داروها، ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. از جمله داروهایی که با  دفراسیروکس تداخل دارند، عبارتند از:

• مصرف همزمان با داروهایی از قبیل آگوملاتین، کلوزاپین و دس لوراتادین ممکن است سبب افزایش غلظت این داروها در خون شده و می بایست با احتیاط مصرف شود.
• از مصرف همزمان با داروهای حاوی آلومینیوم هیدروکساید به سبب از بین بردن اثرات درمانی دفراسیروکس و از مصرف همزمان با تئوفیلین به سبب افزایش غلظت تئوفیلین در خون خودداری نمایید.
• مصرف همزمان با داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و …، کورتیکواستروئید ها و بیس فسفنات ها مانند آلندرونیت ممکن است سبب افزایش ریسک اثرات سمی یا عوارض جانبی دفراسیروکس به ویژه ریسک خونریزی گوارشی شده و می بایست با احتیاط مصرف شود.
• تا حد امکان از مصرف همزمان با مهار کننده های اسیدهای صفراوی (کلستیرامین و کلستیپول) و القاکننده های آنزیم های گلو کورونیل ترنسفراز مانند ریفامپین، فنی توئین، فنوباربیتال و ریتوناویر خودداری نمایید؛ در صورت ضرورت مصرف همزمان دوز اولیه دفر اسیروکس می بایست ۵۰ درصد افزایش یابد.
• دفر اسیروکس ممکن است سبب افزایش غلظت داروی بوسولفان در خون شود. دفر اسیروکس را ۲ تا ۳ روز قبل از شروع درمان با بوسولفان قطع نمایید. در صورت ضرورت مصرف همزمان کاهش دوز بوسولفان را مد نظر قرار دهید.
• دفر اسیروکس ممکن است سبب افزایش غلظت داروی پیرفتیدون در خون و بروز سمیت شود، تا حد امکان از مصرف همزمان بپرهیزید.
• دفر اسیروکس ممکن است سبب افزایش غلظت داروی تیزانیدین در خون شود. در صورت ضرورت مصرف همزمان تیزانیدین را با غلظت ۲ میلی گرم شروع نموده و با غلظت های ۲ تا ۴ میلی گرم بر اساس پاسخ بیمار افزایش دهید.

جدول تداخل دارویی دفراسیروکس

مصرف بیش از حد دفراسیروکس

اگر احساس کردید فردی بیش ار حد دفراسیروکس مصرف کرده است در این شرایط به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نموده و چنانچه وضعیت بیمار بحرانی گشته و قادر به تنفس نمیباشد با مرکز فورییت های پزشکی 115 تماس بگیرید.

فراموش کردن مصرف یک نوبت دفراسیروکس

در صورت فراموش کردن یک نوبت دفراسیروکس، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کرده و چنانچه در طی ۲ ساعت به زمان مصرف دوز بعدی به یاد آوردید، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. هیچ‌گاه دوز دارو را دو برابر نکنید.

شرایط نگهداری از داروی دفراسیروکس

• از قرار دادن داروی دفراسیروکس در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و آتش خودداری کنید.
• قرص دفراسیروکس را از دسترس کودکان دور نگاه دارید.
• از مصرف داروهای تاریخ گذشته و قدیمی پرهیز کنید.
  
  

اطلاعات تخصصی درباره دفراسیروکس

 

اسامی تجاری دفراسیروکس موجود در ایران

دارو های هم گروه دفراسیروکس

سخن آخر

دفراسیروکس داروی شلات دهنده آهن است که منجر به افزایش دفع آهن از طریق مدفوع می‌شود و با عوارضی چون اسهال، استفراغ، تهوع، گوش درد همراه است. همچنین این دارو با داروهای داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی به معرفی  قرص ناپروکسن چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی  پرداختیم که در صورت تمایل می توانید مطالعه کنید. اگر درباره قرص دفراسیروکس، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایر آنها را با مخاطبان به اشتراک بگذارید.