به گزارش خبرنگار ایمنا، دلار همبستگی مستقیمی با تورم اقتصادی در کشور دارد. در واقع هر بار قیمت دلار کاهش مییابد، ارزش پول ملی کشور کاهش یافته است. میانگین تورم ایران در بازه ۳۴ سال اخیر در محدوده ۲۵ درصد بوده که نشان میدهد به طور میانگین هیچکدام از از دولتها نتوانستند ارزش پول ملی کشور را ثابت نگه دارند.
بر اساس نمودار تغییرات نرخ تورم، همواره تورم اقتصادی گریبان گیر مردم بوده است. سالهایی که اقتصاد ایران با تورم تک رقمی مواجه بوده هم به سرعت گذشته و در سالهای بعد با تورمهای سنگین مجدد میانگین تغییرات قیمتی افزایش یافته است.
علل تورم و نقش حجم نقدینگی در اقتصاد ایران
دلار علت تورم نبوده بلکه معلول تورم است. تورم علل مختلفی دارد، گران شدن دلار باعث افزایش سطح قیمتها نمیشود بلکه تغییر چند عامل مهم مانند رشد اقتصادی منفی و افزایش حجم نقدینگی درون اقتصاد منجر به افزایش سطح عمومی کالا و خدمات شده و در این بستر ارزش پول ملی کشور نسبت به سایر ارزها کاهش مییابد.
سایت تحلیلی استاتیستا تا پایان سال ۲۰۲۶ میانگین تورمی ۲۵ درصد را در اقتصاد ایران پیش بینی کرده است. البته در سال گذشته تورم ایران به بیش از ۴۰ درصدی هم رسید. با فرض اینکه قیمت دلار در محدوده ۳۰ هزار تومان بماند، پایان سال ۱۴۰۱، ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان، در پایان سال ۱۴۰۲، ۴۶ هزار و ۸۷۵ تومان، در پایان سال ۱۴۰۳، ۵۸ هزار تومان و سال آخر دولت فعلی دلار به ۷۳ هزار خواهد رسید. البته این بر اساس میانگین تورمی اقتصاد ایران پیش بینی شده است و اگر شرایط اقتصادی ایران بهبود یافته و تبادلات ایران با جهان افزایش یابد تورم اقتصادی کنترل خواهد شد.
بنابراین اگر در سال پایانی دولت فعلی نرخ دلار کمتر از ۷۳ هزار تومان باشد، عملکرد اقتصادی دولت مطلوب بوده است.
روند قیمتی دلار در اقتصاد ایران
از سال ۱۳۷۰ تا آذر ماه سال ۱۴۰۰ نرخ ارز داخل اقتصاد ایران رشد ۲۰ هزار درصدی داشته و از ۱۴۵ تومان به ۳۰ هزار تومان رسیده است.
سالها است در بدنه اقتصاد ایران از علم اقتصاد استفاده نشده و فقط با منبسط کردن بودجه دولت برای توسعه اقتصادی و سپس ایجاد شدن کسری بودجه در ساختار کشور استقراض از بانک مرکزی نقدینگی زیادی خلق شده است. هر ساله شاهد افزایش تورم اقتصادی بودهایم به طوری که سفرههای خانوارها کوچکتر شد و در حال حاضر دیگر خرید برخی از کالاها برای مردم غیرممکن شده است، به طور مثال خرید خانه با میانگین درآمد مردم در ایران امکان پذیر نیست، مردم برای خرید یک خودرو سالها باید کار و پسانداز کنند و هر ساله قیمت آن ملک یا خودرو مجدد افزایش پیدا میکند.
در هر دوره انتخابات یکی از مهمترین وعدههای نامزدهای ریاست جمهوری کنترل تورم اقتصادی است اما هیچکدام موافق نشدند حتی برای یک سال تورم اقتصادی را زیر پنج درصد نگه دارند. برخی از آنها نیز با اتخاذ سیاستهای پولی انقباضی مانند افزایش نرخ بهره، فروش اوراق و قیمت گذاری دستوری در برخی از سالهای نرخ ارز را در محدوده مشخصی نگه داشتند اما پس از مدتی شاهد جهشهای ارزی چند صد درصدی بودهایم.
راهکارهای جلوگیری از افزایش قیمت دلار
برای کنترل نرخ ارز و افزایش ارزش پول ملی در مقابل سایر ارزها انجام اقدامات زیر پیشنهاد میشود:
۱- جلوگیری از منبسط کردن بیشتر بودجه
۲- کاهش کسری بودجه در طی سالهای پیش رو
۳- عدم استقراض بانک مرکزی
۴- مدیریت حجم نقدینگی و کاهش از سرعت آن
۵- برقراری ارتباط مجدد ایران با دنیا که منجر به افزایش توانایی فروش نفت و سایر کالاهای صادراتی خواهد شد
۶- تأمین مالی اقتصاد ایران از بازار سرمایه به جای بانکها
نگاهی به برخی از پارامترهای اقتصادی
۱- رشد اقتصادی ایران در سالهای اخیر
۲- میزان بدهی دولت نسبت به GDP (تولید ناخالص داخلی)
این نمودار نشان دهنده افزایش میزان بدهی دولت نسبت به GDP به میزان ۴۵ درصد در سالهای اخیر است.