با وجود اینکه سال گذشته کمترین بارندگی را در طول 52 سال گذشته داشتیم، زاینده‌رود پس از بازگشایی 20 روزه در میانه زمستان سال گذشته، از آغاز نوروز 98 بار دیگر جاری شد. هر چند دستور رئیس جمهور مبنی بر جاری شدن آب زاینده‌رود با هدف جذب گردشگر در نوروز امسال بود، اما به لطف نزول برکات آسمانی باران مرحمی بر کم شدن آب مخزن سد زاینده‌رود شد و در فروردین ماه با بارش‌های خوب بالادست، ذخیره مخزن سد زاینده‌رود به حجم قابل توجهی رسید که همین موضوع دلیلی برای جاری ماندن آب تا پایان تابستان شد.
اوایل تیر ماه سال جاری در نوزدهمین جلسه شورای هماهنگی مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه آبریز زاینده‌رود در وزارت نیرو مقرر شد با رعایت نیازها و تخصیص آب شرب، صنعت، دیگر بخش‌ها و اطمینان از تامین کشت پاییزه برای سال آبی آینده بخشی از آب نیز به‌منظور کشت صیفی در تابستان برای کشاورزان از سد زاینده‌رود رهاسازی شود.
براساس این تصمیم مقرر شد حدود 350 تا 370 میلیون مترمکعب آب برای حقابه صیفی کاری کشت تابستانه کشاورزان و باغات حوضه زاینده‌رود اختصاص داده شود و حداقل 450 میلیون مترمکعب آب در پایان سال آبی شهریور ماه برای کشت پاییزه 99-98 در سد زاینده‌رود باقی بماند.
بنابراین و به منظور تصمیم‌گیری نهایی در این زمینه در روزهای نهم و یازدهم تیرماه جلسات هفت ساعتی با حضور کمیته 15 نفره آب برگزار شد؛ اما به دلیل اختلاف نظر کشاورزان غرب اصفهان بر نحوه توزیع آب جلسات بدون هرگونه نتیجه‌ای به پایان رسید و بالاخره در 12 تیر ماه با تشکیل نشستی که تا ساعات 11 شب طول کشید در ارتباط با میزان دریافتی آب کشاورزان شرق و غرب اصفهان صحبت شد که اعضای کمیته برای رهاسازی آب سد زاینده‌رود با حجم و مدت محدود به‌منظور کشت تابستانه به توافق رسیدند.
به این ترتیب پس از 10 روز انتظار از نخستین جلسه شورای هماهنگی مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه آبریز زاینده‌رود در وزارت نیرو در سحرگاه روز سیزدهم تیر ماه خروجی سد زاینده‌رود برای کشت تابستانه کشاورزان استان اصفهان افزایش یافت و مقرر شد به منظور تامین آب باغات و کشاورزی استان خروجی آب از سد زاینده رود برای یک دوره 20 روزه این روند ادامه داشته باشد. این درحالی بود که حسن ساسانی، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان روز سیزدهم تیرماه، حجم مخزن سد زاینده‌رود را 842 میلیون متر مکعب اعلام کرد.
بنابراین و براساس اطلاعات منتشر شده از حجم مجزن آب پشت سد مقرر شد حدود 350 تا 370 میلیون مترمکعب آب برای حقابه صیفی‌کاری کشت تابستانه کشاورزان و باغات حوضه زاینده‌رود اختصاص داده شود و حداقل 450 میلیون مترمکعب آب در پایان سال آبی شهریور ماه برای کشت پاییزه 99ــ98 در سد زاینده‌رود باقی بماند.البته این پایان کار نبود و اواخر شهریور ماه معاون عمرانی استانداری اصفهان آخرین زمان جریان آب در زاینده‌رود را 12 مهر ماه اعلام کرده بود، اما به یک‌باره این تصمیم تغییر کرد و قرار شد خروجی سد زاینده‌رود از پنجم مهر ماه کاهش یابد و اعتراضات کشاورزان مانع اجرای این تصمیم شد.
بنابراین اگرچه معاون شرکت آب منطقه‌ای در شهریور ماه، آخرین مهلت تحویل آب کشت تابستانه یا بهاره را اواخر شهریور اعلام کرده بود، اما در جلسه‌ای که 23 شهریور ماه با حضور نمایندگان کشاورزان، مسئولان آب منطقه‌ای و استانداری برگزار شد، تصمیم بر آن شد به‌منظور آبیاری مزارع شرق و غرب استان، توزیع آب از سد زاینده‌رود تا 12 مهر ادامه یابد.
براساس این گزارش معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان اعلام کرد: در این مدت خروجی سد زاینده‌رود از 80 به 60 مترمکعب بر ثانیه کاهش می‌یابد، همچنین این تصمیم بنا به درخواست کشاورزان مبنی بر نیاز محصولات زراعی استان به آب، با توجه به آغاز دیرهنگام کشت در تابستان بوده است.
با این‌وجود روز 4 مهر 1398 دوباره در شبکه‌های اجتماعی خبری به نقل از معاون عمرانی استاندار منتشر شد که خروجی سد زاینده‌رود از جمعه پنجم مهر ماه کاهش می‌یابد و آب در حد نیاز بخش‌های آشامیدنی، صنعت و حفظ سازه سد رها می‌شود.
غلامی در توضیح این موضوع، اعلام کرد؛ قرار بود تا 20 شهریور آب در زاینده‌رود جاری باشد، اما آب سد، به حدی رسیده که ممکن است برای کشت پاییزه مشکل ایجاد شود، بنابراین به این جمع‌بندی رسیدیم که آب سد از پنجم مهرماه بسته شود، در غیر این صورت با ذخیره کمتر از 500 میلیون مترمکعبی سد، کشت پاییزه با خطر مواجه می‌شود.
همچنین در شبکه‌های اجتماعی به نقل از مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان گفته شد که براساس رایزنی‌های انجام شده تا پنجم مهر آب تنها برای اصفهان و کانال آبشار در جریان است و آب برای غرب و رودشت بسته می‌شود و تا هشتم مهر آب در اصفهان و کانال‌های آبشار جاری خواهد بود.
در همان دوره مسعود میرمحمدصادقی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اعلام کرد: آب سد زاینده‌رود هشتم مهرماه برای مصرف کشاورزی بسته خواهد شد و آب در قسمت مرکزی و شهر اصفهان در این رودخانه جاری خواهد بود.
با پیگیری‌های صورت گرفته، گویا خروجی سد زاینده‌رود بنا بر آنچه معاون استاندار اعلام کرده بود کاهش نیافته و در استانداری جلسه‌ای برای تعیین تکلیف آخرین زمان تحویل حقابه کشاورزان شرق و غرب اصفهان و اتمام کشت پاییزه سال آبی گذشته تصمیم گرفته شد. به این ترتیب جلسه مورد نظر با حضور مسئولان امر و نماینده کشاورزان برگزار شد و تصمیم به جاری ماندن آب برای کشت کشاورزان شرق و غرب تا اواسط مهر ماه شد.
حجت‌الله غلامی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان در این باره بیان کرد: پیرو درخواست‌های متعدد کشاورزان شرق و غرب استان در زمینه نیاز کشت آنها به آب جلسه مشترکی را با جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای اصفهان برگزار کردیم.
به گفته وی بعد از چند ساعت بررسی با حضور کشاورزان و بیان نقطه نظرات جهاد کشاورزی درباره کشت در شرق و غرب تصمیماتی گرفته شد، بنابراین قرار شد برای به بهره‌برداری رسیدن کشت؛ برای کشاورزان غرب آب تا 10 مهر و برای کشاورزان شرق تا 12 مهر جاری باشد. گفتنی است از 15 تیر تا 10 مهر سال جاری نیز حدود 360 میلیون مترمکعب آب برای کشت تابستانه کشاورزان غرب و شرق استان اصفهان رهاسازی شد.
براساس این گزارش از یازدهم مهر ماه با توقف توزیع آب برای کشت تابستانه کشاورزان شرق اصفهان، بخشی از خروجی آب زاینده‌رود از سد رودشتین برای تالاب گاوخونی و محیط زیست رهاسازی شد و طبق تصمیم گیری‌ها قرار بود تا زمان رهاسازی آب برای کشت پاییزه کشاورزان غرب و شرق اصفهان، زاینده‌رود با هدف تامین بخشی از حقابه تالاب بین‌المللی گاوخونی جریان داشته باشد.
به گفته معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان از 11 مهر تا 20 آبان ماه بالغ بر 11 میلیون و 400 هزار مترمکعب آب وارد تالاب بین‌المللی گاوخونی شد که 6.5 درصد نیاز آبی سالانه تالاب گاوخونی در این مدت تامین بوده است.
حسین اکبری درباره چگونگی تخصیص این حجم از آب به تالاب اینگونه توضیح داد که از 11 تا 30 مهر ماه حدود 5 میلیون و 200 هزار مترمکعب و از یکم تا 20 آبان ماه بالغ بر 6 میلیون مترمکعب آب وارد تالاب بین‌المللی گاوخونی شد که این میزان آب ورودی به گاوخونی معادل یک پانزدهم حجم نیاز آبی تالاب برآورد می‌شود.
در این میان پس از 39 روز، با اعلام معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان دریچه‌های سد زاینده‌رود برای توزیع آب کشاورزی در شبکه‌های غرب و شرق استان اصفهان برای کشت پاییزه در بامداد 21 آبان ماه به مدت 20 روز بازگشایی شد.
به گفته حسن ساسانی طی بازگشایی دوباره آب رودخانه میزان حجم ذخیره سد زاینده‌رود 428 میلیون مترمکعب بوده که میزان حجم آب ورودی به این سد 13 و خروجی آن 24 مترمکعب بر ثانیه برآورده شده بود که مجموع میزان حجم توزیع آب برای کشت پاییزه کشاورزان 120 میلیون مترمکعب از سد زاینده‌رود بوده است.
اتمام تعهد به کشاورزان غرب و شرق اصفهانی در 13 آذر ماه
معاون بهره‌برداری آب منطقه‌ای استان اصفهان پیرامون اینکه طبق تعهد آبی که با کشاورزان استان داشته‌ایم 120 میلیون مترمکعب آب در رودخانه برای کشت پاییزه جاری بود، گفت: این تعهد برای کشاورزان شرق و غرب استان تا 13 آذر ماه تحقق می‌یابد و از این تاریخ خروجی سد زاینده‌رود به‌طور کامل بسته خواهد شد.
حسن ساسانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان با اشاره وضعیت نهایی آب زاینده‌رود، اظهار داشت: در حال حاضر حجم پشت سد زاینده‌رود 311 میلیون مترمکعب برآورد شده است.
وی با بیان اینکه میزان بارش‌ها در ایستگاه شاخص زاینده‌رود «چلگرد» از ابتدای مهر ماه تاکنون 155 میلی‌متر بوده است، افزود: طی مدت مشابه سال گذشته میزان بارندگی فضل آبی پاییز 375 میلی‌متر بوده است.
معاون بهره‌برداری آب منطقه‌ای استان اصفهان با اشاره به میزان بارندگی‌ها در بلندمدت، بیان کرد: متوسط بلندمدت بارندگی‌ها 253 میلی‌متر است که نسبت به سال گذشته 52 درصد کاهش داشته‌ایم.
وی با بیان اینکه بارش‌های فصل آبی جاری نسبت به سال گذشته 39 درصد کاهش داشته است، گفت: از بامداد 13 آذر ماه خروجی سد زاینده‌رود کاهش می‌یابد.
ساسانی پیرامون بازگشایی دوباره سد زاینده‌رود و جاری بودن آب بر بستر رودخانه، افزود: تاکنون تصمیم و برنامه‌ریزی برای باز شدن سد پس از 13 آذر ماه گرفته نشده و هر تصمیمی منوط به پایش میزان بارندگی‌های در روزها و ماه‌های آینده دارد.
به گزارش تسنیم، زاینده‌رود تنها یک جاذبه گردشگری و رودخانه‌ای دلچسب برای تفریح نیست، در زاینده‌رود زندگی جاری است و تعداد بسیار زیادی از مردم از راه همین رودخانه به امرار معاش می‌پردازند و به کشاورزی مشغول هستند. مردم بسیاری از نقاط دور و نزدیک برای دیدن این رودخانه جهانی به اصفهان می‌آیند؛ هرچند از زمانی که آب زاینده رود مدام باز و بسته می‌شود و روزهای بیشتر سال نیز بسته است اصفهان گویی نیمی از جان خود را از دست داده است.
اگر برای زاینده‌رود مشکلی پیش آید حیات عده زیادی از انسان‌ها نیز به خطر می‌افتد. این رودخانه نه تنها برای مردم اصفهان که برای تمام ایران دارای اهمیت و ارزش است و به همین دلیل جاری بودن آن و مطالبه حق‌آبه کشاورزان در دستور کار مسئولان قرار دارد.
در این میان مسئله آب زمانی به درستی مدیریت می‌شود که با نگاهی عادلانه، جامع و علمی به آن پرداخت، در این صورت است که می‌توان با برنامه‌ریزی پیش‌بینی صحیح و به موقع از بحران و حتی تهدید بلایای طبیعی به نحوی مطلوب‌تر فرصت‌سازی کرد.
