روایت یک خبرنگار از دلایل کاهش فشار آب

فاطمه کاویانی – تابستان امسال با توپ پر آمده است. امسال به روایت اعداد و ارقام داغ‌ترین تابستان ‌پیش‌ روی نه‌تنها استان اصفهان که کل کشور است. خشک‌سالی در کشور ما از سال ۷۴ آغاز شد و این روند ادامه‌دار بود تا به تابستان سال 1400 رسیدیم. سالی که به گفته کارشناسان رکورددار کم‌بارش‌ترین سال آبی در ۵۰ سال اخیر است. الگوهای هواشناسی نشان می‌دهد هوا نیز گرم‌تر شده و ایران نخستین تابستان داغ در نیم‌قرن اخیر را تجربه می‌کند. میانگین افزایش دمای بلندمدت ایران تا نیمه دهه ۹۰، سالانه 0.4 درجه بود که امسال این عدد به بیش از یک درجه رسیده است.
بر اساس اطلاعات پژوهشکده اقلیم‌شناسی ایران با توجه به وضعیت بارش‌ها و به بهره‌برداری رسیدن تعداد زیادی از طرح‌های آب‌رسانی طی ماه‌های اخیر، تعداد شهرهای دارای تنش آبی کشور به بیش از ۲۰۰ شهر رسیده و اصفهان نیز جزء 12 کلان‌شهری است که با بحران تأمین آب مواجه است. استناد به این اعداد و ارقام و در کنار آن مشاهده عینی وضعیت جامعه گواه این مطلب است که روزهای سخت تنش آبی در استان اصفهان ادامه دارد. تا پیش‌از این تصویر کودکی را که ظرف آب به دست دارد و به دنبال تانکرهای آبرسان برای دریافت آب شرب است تنها در مناطق محروم و استان‌های مرزی شاهد بودیم اما امروز همین حوالی و خیلی نزدیک‌تر ازآنچه تصور می‌کردیم شاهد نگاه منتظر مردم برخی از نقاط شهر هستیم که چشم‌به‌راه آمدن تانکرهای آبرسان سیار شرکت آب و فاضلاب هستند. در کنار آن‌ها که قرار بگیری از عدالت توزیع می‌گویند، از جیره‌بندی آب، بازگشایی آب زاینده‌رود و درمجموع از خستگی روزهای سخت. خانواده‌هایی که اصول درست نصب پمپ و مخزن را رعایت کرده‌اند اما قربانی پمپ‌های غیرمجاز یک‌خانه آن‌سوتر شده‌اند. این تنها گوشه‌ای از داستان طمع تلخ بی‌آبی در این دیار است؛ اما واقعیت فشار کم و قطع آب در مناطق مختلف شهر چیست؟
دمای هوا و شیوع کرونا متهمان افزایش مصرف آب
مدیر روابط عمومی آب و فاضلاب استان اصفهان در مورد روزهای سخت تأمین آب شرب شهروندان می‌گوید: دمای هوا افزایش داشته و این موضوع باعث شده استفاده نزدیک به 24 ساعته از کولرها را داشته باشیم، این در حالی است که در سال‌های گذشته شهروندان در ساعاتی از شبانه‌روز به دلیل کاهش دما، استفاده از وسایل سرمایشی را متوقف می‌کردند و این روند باعث می‌شد مخازن فرصت آبگیری داشته باشند. مهرداد خورسندی تصریح کرد: امسال با توجه به گرمای هوا کولرها به‌صورت تمام‌وقت در مدار فعالیت هستند و مخازن نمی‌توانند آبگیری لازم را داشته باشند و به همین دلیل با کمبود آب مواجه شده‌ایم.
به گفته خورسندی سرانه مصرف در اصفهان‌ میانگین 157 لیتر در شبانه‌روز است اما یک کولر در 24 ساعت 300 لیتر آب مصرف می‌کند؛ یعنی دو برابر میانگین سرانه مصرف یک فرد. او در ادامه به شیوع کرونا و افزایش مصرف آب در این دوران نیز اشاره کرد و توضیح داد: در کنار افزایش دمای هوا نباید از شیوع کرونا که باعث شده افزایش 12 تا 18 درصدی مصرف آب را در پی داشته باشد فراموش کنیم.
فرهنگ‌سازی؛ عامل موثر در کاهش مصرف
خورسندی اظهار کرد: فرهنگ‌سازی در مصرف آب می‌تواند بسیار راهگشا باشد.به عنوان مثال در دهه 80 میزان سرانه مصرف آب 189 لیتر بوده که این رقم در حال حاضر با تمام آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی‌های انجام‌شده به 157 لیتر رسیده است. او تأکید کرد: در حال حاضر تصفیه‌خانه بابا شیخ علی با ظرفیت 11 هزار و 500 لیتر در ثانیه با تمام ظرفیت در حال تولید است. همچنین امسال آبدهی تمام چاه‌های فلمن در حاشیه زاینده‌رود، به صفر رسیده و از مدار بهره‌برداری خارج‌شده‌اند و به همین منظور استفاده از یک سری چاه‌های متفرقه که میزان آبدهی آن ها نیز نسبت به سال گذشته به میزان 50 درصد کاهش یافته در دستور کار قرار داده‌ شده است. خورسندی با بیان این که کیفیت آب شرب و حفظ سلامت شهروندان خط قرمز آبفای استان اصفهان است اذعان کرد: آب این چاه‌ها به‌صورت مستمر توسط کارشناسان کنترل کیفی آزمایشگاه شرکت آبفا و مرکز بهداشت محیط استان مطابق با استانداردهای ۱۰۵۳ و ۱۰۱۱ مورد پایش و آزمایش قرار می‌گیرد.
ادامه آبرسانی سیار
خورسندی در مورد وضعیت سلامت و بهداشت تانکرهای آب‌رسانی اظهار کرد: با کمک برخی سازمان‌ها و بخش خصوصی تعداد40 دستگاه تانکر آب‌رسان سیار با ظرفیت‌های مختلف در مدار قرار گرفت تا خدمات موردنیاز به شهروندان را به ‌صورت شبانه‌روزی ارائه کنند. وی افزود: روزانه کارشناسان کنترل کیفی آزمایشگاه شرکت آبفا کیفیت مخازن تانکرهایی را که متعلق به شرکت آبفا نیست موردسنجش قرار می دهند تا از سلامت مخازن اطمینان داشته باشند و پس از آبگیری به همراه یکی از مأموران حراست آب و فاضلاب راهی مناطق می‌شوند.
سامانه اول آبرسانی برای اصفهان بزرگ کافی نیست
مدیر روابط عمومی آب و فاضلاب استان اصفهان بابیان این که در هر ثانیه در حدود 13 هزار 850 لیتر در ثانیه آب تولید می‌شود اما مصرف شهروندان به‌ویژه در سامانه آب‌رسانی اصفهان بزرگ یا همان سامانه اول حدود 17 هزار لیتر بر ثانیه است گفت: این روند افزایشی مصرف آب نشان می‌دهد که 4 هزار و 300 لیتر در ثانیه در ساعات اوج مصرف و 3 هزار و 200 لیتر در ثانیه در ساعات معمولی کمبود آب وجود دارد. خورسندی اضافه کرد: 98 شهر و 949 روستا در کل استان اصفهان تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان هستند که از این تعداد 57 شهر و 380 روستا تحت پوشش سامانه اول طرح آبرسانی اصفهان بزرگ شامل تصفیه‌خانه آب بابا شیخ علی و تعدادی از چاه‌های محلی قرار دارند. او با اشاره به این که گستره وسیعی از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب استان تحت پوشش آب‌رسانی است در مورد مشکلاتی که مانع ارائه خدمات بهتر می‌شوند بیان کرد: تنها همین یک سامانه آبرسانی با ظرفیت محدود وجود دارد، تأسیسات و منابع امکان پاسخگویی به ظرفیت بیشتر از این را دارد ولی آبی که در اختیار آب و فاضلاب استان قرار می‌گیرد به همین میزان است. خورسندی در مورد ضرورت ورود سامانه دوم آبرسانی برای استان اصفهان گفت: افقی که برای سامانه اول آبرسانی در نظر گرفته‌شده بود در سال 1386 به پایان رسیده و 14 سال است که باید سامانه دوم وارد مدار می‌شده اما این موضوع رخ نداده است؛ اگر بخشی از سامانه دوم وارد مدار شود می‌توان امیدوار بود تا از این تابستان بسیار سخت عبور کنیم.
خورسندی در ادامه ذخیره نماندن آب در مخازن را یکی از معضلات که باعث کم فشاری آب می‌شود دانست و اضافه کرد: مخازن ذخیره آب آشامیدنی در شرایط عادی باید 9 متر ارتفاع آب داشته باشند که با توجه به شرایط حاکم برخی از روزها شاهد هستیم این ارتفاع به نیم متر هم نمی‌رسد و این روند مانعی است که باعث می‌شود آب با فشار وارد شبکه نشود و افت فشار آب را داشته باشیم.
او افزود: با توجه به دوری و نزدیکی محله‌های شهر از مخازن آبفا و توپوگرافی منطقه و تراکم جمعیتی هر منطقه و به دلیل نصب پمپ های غیر مجاز برخی از شهروندان، مدیریت شبکه از دست آبفا می‌شود و این موضوع افت فشار و قطعی آب را به همراه دارد. به گفته خورسندی سیاست قطع و جیره‌بندی آب به‌هیچ‌عنوان در دستور کار شرکت آب و فاضلاب استان نیست. او توضیح داد: قطع چندساعتی آب به ضرر سیستم آب‌رسانی است زیرا قطع و وصل ، شبکه را دچار حوادث می‌کند که هزینه‌ای بیش از صرفه‌جویی در پی دارد.
مسئولیت اجتماعی شهروندان در حوزه مصرف آب
مدیر روابط عمومی آب و فاضلاب استان اصفهان به مسئولیت اجتماعی شهروندان در حوزه مصرف آب تأکید کرد و افزود: پمپ‌های غیرمجاز باعث وقوع برخی اختلالات در سیستم آبرسانی شهری شده است. به همین منظور در مناطق حساس که با کمبود فشار آب روبرو هستند پایش انشعابات و قطع پمپ‌های غیر مجاز را با جدیت بیشتری در دستور کار قرار داده ایم. خورسندی عنوان کرد: نصب پمپ بلافاصله بعد از کنتور و قبل از مخزن ذخیره، مدیریت شبکه را با خلل روبرو می‌کند و عدالت توزیع اجرا نخواهد شد. او گفت: یکی از رویکردهایی که با جدیت دنبال می‌شود شناسایی و قطع انشعابات و پمپ‌های غیرمجاز بوده که روی شبکه توزیع آب تأثیرات زیادی داشته است.
شکایات و حوادث آب و فاضلاب را در پرتال آبفای اصفهان ثبت و پیگیری کنید
مدیر روابط عمومی آب و فاضلاب استان اصفهان گفت: در پی افزایش بی‌سابقه 265 درصدی تماس‌های مردمی با سامانه ارتباط با مشتریان آبفای استان اصفهان در روزهای اخیر نسبت به سال گذشته، لینک ارتباط با سامانه ۱۲۲ در پرتال این شرکت راه‌اندازی شد. او خاطرنشان کرد: این اقدام به‌منظور ارتباط سریع‌تر با شهروندانی است که به دلیل اشغال بودن خطوط تلفن، موفق به برقراری تماس با سامانه ۱۲۲ نمی‌شوند. بر همین اساس از این ‌پس شهروندان گرامی می‌توانند علاوه بر تلفن ۱۲۲ به پرتال شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان به نشانی www.abfaesfahan.ir مراجعه و پیشنهادها، انتقادها، شکایات و محل حوادث یا قطع احتمالی آب و خدمات فاضلاب را ثبت و پیگیری کنند. او افزود: با فعال شدن لینک سامانه ۱۲۲ در پرتال آبفای استان اصفهان، کارشناسان سامانه ارتباط با مشتریان این شرکت به‌صورت برخط و شبانه‌روزی، درخواست‌های مردمی را رصد کرده و برای بررسی و اعزام گروه‌های رسیدگی به حوادث به قسمت‌های ذی‌ربط ارجاع می‌دهند.