hamburger menu
search

redvid esle

redvid esle

رویداد ایران > خبرها > اعمال دهه اول ذی الحجه + فضیلت و دعا ایام معلومات و هشتم و نهم ذی الحجه

اعمال دهه اول ذی الحجه + فضیلت و دعا ایام معلومات و هشتم و نهم ذی الحجه

ده روز اول ذی الحجه یا ایام معلومات دارای فضیلت فراوانی است که روزه، دعا و اعمال مختلفی برای آن توصیه شده است.

روز اول تا دهم ماه ذی‌الحجه معروف به ایام معلومات از پرفضیلت ترین روزهای سال است و دارای اعمالی ویژه ای است.

فضیلت ماه ذی الحجه

ذی‌الحجه یکی از چهار ماه حرام و آخرین ماه در تقویم هجری قمری است واز آنجا که مناسک حج در آن انجام می‌شود، ذی‌الحجه نام گرفته است. ذی الحجه ماه ولایت است که در روز غدیر دین کامل شده و نعمت تمام می‌شود، و به جهت احترام این ماه لازم است انسان با غفلت وارد این ماه نشده از قبل آمادگی ورود و بندگی خداوند در این ماه را فراهم کند. ذی‌الحجه از ماه‌های بسیار شریف است، دهه اول آن فضیلت بسیاری دارد. دهه نخست این ماه از ایام معروف سال و روزهای ویژه حج و زیارت خانه خدا است.

وقایع بسیار مهمی از جمله ازدواج حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام (روز اول ذی الحجه) و شهادت حضرت امام باقر علیه‌السلام (روز هفتم ذی‌الحجه سال ۱۱۴ قمری) در این ماه اتفاق داده است. عید قربان، عید غدیر، ماجرای مباهله و بسیاری از رویدادها و مناسبت‌های مهم دینی و مذهبی در این ماه قرار گرفته‌اند.

در فضیلت این ماه همین بس که حضرت امام جعفربن محمد الصادق علیه السلام در تفسیر این بخش از آیات ۲۰۳ بقره و ۲۲ حج که خداوند می‌فرماید «وَ اذْکُرُوا اللَّهَ فی‏ أَیَّامٍ مَعْدُودات؛ و خدا را در روزهایی معین یاد کنید»، ‏فرمود «أَیَّامُ التَّشْرِیقِ الثَّلَاثَةُ وَ الْأَیَّامُ الْمَعْلُومَاتُ الْعَشَرَةُ مِنْ ذِی‌الْحِجَّة؛ یعنی منظور از ایام معدودات سه روز یازدهم تا سیزدهم و ایام معلومات (حج ۲۲) ۱۰ روز اول ذی‏‎‬ الحجه است»

محدث قمی اعمال و اذکار و ادعیه و نمازهای مستحبی این ماه را در مفاتیح الجنان برشمرده است. وقایع بسیار مهمی در این ماه روی داده که در دهه اول این ماه ازدواج حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام (روز اول ذی الحجه) و شهادت حضرت امام باقر علیه‌السلام (روز هفتم ذی‌الحجه سال ۱۱۴ قمری) اتفاق داده است.
در بعضی از روایات آمده است، شب‌های دهگانه‌ای که قرآن در سوره «وَالفجرِ وَ لَیالٍ عَشر» به آن سوگند یاد کرده، شب‌های دهه اوّل این ماه است.

خداوند در سوره حج آیه ۲۸ ضمن بیان فریضه حج، سخن از «أیام مَعْلُومات» گفته است که مؤمنان باید در آن به یاد خدا باشند. یکی از تفسیرهای معروفِ «أیام مَعْلُومات» در روایات، ده روز اوّل ماه ذی الحجّه است؛ که نشان دهنده عظمت روزها و شب‌های این دهه دارد.

پیامبر (ص) فرمود: «عبادت و کار نیک در هیچ ایامی به اندازه این ایام (ده روز اوّل ماه ذی الحجّه) فضیلت ندارد.»

علاوه بر ده روز اول که به ایام معلومات نامیده شده است، برای برخی روزهای ویژه این ماه نام‌های خاصی در قرآن و روایات به کار رفته است، از جمله روز تَروِیه برای روز هشتم، روز عَرَفه و روز مشهود برای روز نهم، عید قربان یا اَضحی یا روز نَحر برای روز دهم، ایام معدودات (مصداق آیه ۲۰۳ سوره بقره) و ایام تَشریق و ایام مِنا برای روزهای یازدهم تا سیزدهم، روز قَر (روز استقرار حُجّاج در مِنا) برای روز یازدهم، روز نَفر و نَفر اول برای روز دوازدهم و روز نَفر ثانی و صَدَر و حَصبَه برای روز سیزدهم.
اعمال دهه اول ذی الحجه + فضیلت و دعا ایام معلومات و هشتم و نهم ذی الحجه

اعمال دهه اول ذی الحجه

برای این دهه اعمالی ذکر شده است:

۱- نماز

۲- روزه گرفتن

در روایتی امام موسی کاظم (علیه السلام) می‌فرمایند: هر کس ۹روز اوّل ذی الحجّه را روزه بدارد، خداوند ثواب روزه تمام عمر را برای او می‌نویسد. (زاد المعاد، ص ۲۴۰)

۳ - خواندن دعا بعد از نماز

ابوحمزه ثمالی روایتی از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است که آن حضرت، از روز اوّل تا عصر روز عرفه، پس از نماز صبح و قبل از نماز مغرب این دعا را می‌خواند:
اَللّهُمَّ هذِهِ الاَْیّامُ الَّتی فَضَّلْتَها عَلَی الاَْیّامِ وَشَرَّفْتَها، وَ قَدْ بَلَّغْتَنیها بِمَنِّکَ
خدایا این روزهایی است که برتری و شرافتش دادی بر سایر روزها و به لطف و
وَرَحْمَتِکَ، فَاَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِکَ، وَاَوْسِعْ عَلَیْنا فیها مِنْ نَعْمآئِکَ،
رحمتت مرا بدانها رساندی پس برکات خودت را بر ما فرو بار و از نعمتهای خود در این روزها بر ما وسعت ده
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَهْدِیَنا فیها
خدایا من از تو خواهم که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و نیز خواهم که ما را دراین روزها به
لِسَبیلِ الْهُدی، وَالْعَفافِ وَالْغِنی، وَالْعَمَلِ فیها بِما تُحِبُّ وَتَرْضی، اَللّهُمَّ
راه هدایت و پاکدامنی و بی نیازی راهنمایی فرمایی و موفقمان داری به انجام آنچه دوست داری و موجب خشنودی تواست خدایا
اِنّی اَسْئَلُکَ یا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوی، وَیا سامِعَ کُلِّ نَجْوی، وَیا شاهِدَ کُلِّ
از تو خواهم ای جایگاه هر شکایت و ای شنوای هر سخن سِرّی و راز و ای حاضر در هر
مَلاَ، وَیا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّة، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ اَنْ تَکْشِفَ
جمع و ای دانای هر نهان که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و بگشایی
عَنّا فیهَا الْبَلاءَ، وَ تَسْتَجیبَ لَنا فیهَا الدُّعآءَ، وَ تُقَوِّیَنا فیها وَ تُعینَنا،
در این روزها از ما بلا و گرفتاری را و مستجاب گردانی در آنها دعای ما را و نیرو دهی به ما در این روزها و کمکمان دهی
وَتُوَفِّقَنا فیها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضی، وَعَلی مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنا مِنْ
و موفقمان داری پروردگارا بدانچه دوست داری و خشنود گردی و بر آنچه واجب کرده‌ای بر ما از اطاعت خودت
طاعَتِکَ، وَطاعَةِ رَسُولِکَ وَاَهْلِ وِلایَتِکَ، اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ یا اَرْحَمَ
و اطاعت پیامبرت و اهل ولایتت خدایا از تو خواهم ای مهربان‌ترین
الرّاحِمینَ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَهَبَ لَنا فیهَا الرِّضا،
مهربانان که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و در این ایام خشنودی خویش را به من ببخش
اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعآءِ، وَلا تَحْرِمْنا خَیْرَ ما تُنْزِلُ فیها مِنَ السَّمآءِ، وَطَهِّرْنا
که براستی تو شنوای دعایی و محروم مکن ما را از خیری که در این روزها از آسمان فرو باری و پاکمان کن
مِنَ الذُّنُوبِ یا عَلاّمَ الْغُیُوبِ، وَاَوْجِبْ لَنا فیها دارَ الْخُلُودِ، اَللّهُمَّ صَلِّ
از گناهان ای دانای بر نادیدنیها و واجب گردان در این ایّام برای ما خانه جاویدان را خدایا درود فرست
عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَلا تَتْرُکْ لَنا فیها ذَنْباً اِلاَّ غَفَرْتَهُ، وَلا هَمّاً اِلاَّ
بر محمّد و آل محمّد و هیچ گناهی برای ما باقی مگذار جز آنکه بیامرزی و نه اندوهی جز
فَرَّجْتَهُ، وَلا دَیْناً اِلاَّ قَضَیْتَهُ، وَلا غائِباً اِلاَّ اَدَّیْتَهُ، وَلا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ
آنکه بگشایی و نه بِدهی جز آنکه بپردازی و نه غایبی جز آنکه به ما برسانی و نه حاجتی از حاجات
الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ اِلاَّ سَهَّلْتَها وَیَسَّرْتَها، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ، اَللّهُمَّ یا
دنیا و آخرت جز آنکه آسان و هموارش گردانی که براستی تو بر هر چیز توانایی خدایا ای
عالِمَ الْخَفِیّاتِ، یا راحِمَ الْعَبَراتِ، یا مُجیبَ الدَّعَواتِ، یا رَبَّ الاَْرَضینَ
دانای اسرار پنهان ای رحم کننده بر اشک دیدگان ای اجابت کننده دعاها ای پروردگار زمین‌ها
وَالسَّمواتِ، یا مَنْ لا تَتَشابَهُ عَلَیْهِ الاَْصْواتُ، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ
و آسمان‌ها ای که صداها (ی بیشمار) بر او اشتباه نشود درود فرست بر محمّد و آل
مُحَمَّد، وَاجْعَلْنا فیها مِنْ عُتَقآئِکَ وَطُلَقآئِکَ مِنَ النّارِ، وَالْفائِزینَ بِجَنَّتِکَ،
محمّد و قرار ده ما را در این روزها ازآزادشدگان و رهایی یافتگان از آتش و نائل شوندگان به بهشتت
وَالنّاجینَ بِرَحْمَتِکَ، یااَرْحَمَ الرّاحِمینَ، وَصَلَّی اللهُ عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّد
و نجات یافتگان بوسیله رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان و درود خدا بر آقای ما محمّد و
وَآلِهِ اَجْمَعینَ، وَسَلَّمَ عَلَیْهِمْ تَسْلیماً.
آلش همگی و سلام بر همه آنان باد.
(مصباح المتهجّد: ص ۶۷۲؛ اقبال: ص ۳۲۲ (با اندکی تفاوت)؛ مفاتیح الجنان)

۴ - ذکر پنج دعا

حضرت عیسی (ع) پاداش فراوانی را برای خواندن صد مرتبه این پنج دعا ذکر فرمود. (اقبال، ص ۳۲۳)
مرحوم «علاّمه مجلسی» گفته است: اگر کسی هر روز هر یک از این پنج دعا را ده مرتبه بخواند (که در مدّت ده روز هر کدام را صد مرتبه خوانده است) به روایت عمل کرده است. البتّه اگر هر روز هر دعایی را صد مرتبه بخواند بهتر است. (زادالمعاد، ص ۲۴۵)

۵- دعای امیر مؤمنان (ع)

در هر روز از این دهه، این ذکر را به نقل از امیر مؤمنان (ع) بخواند، اگر روزی ده مرتبه بخواند بهتر است:

لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الّلَیالی وَالدُّهُورِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ اَمْواجِ الْبُحُورِ،
لااِلهَ اِلاَّ اللهُ وَرَحْمَتُهُ خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَالشَّجَرِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ فِی اللَّیْلِ اِذاعَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الرِّیاحِ فِی الْبَراری وَالصُّخُورِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ مِنَ الْیَوْمِ اِلی یَوْمِ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ. (اقبال، ص ۳۲۴)

۶. قرائت سوره‌ی فجر

در حدیثی از رسول خدا (ص) نقل شده است: هر کس سوره فجر را را در دهه اول ماه ذی الحجه قرائت نماید گناهانش بخشیده می‌شود و اگر در غیر این ایام خوانده شود مایه نورانیت او در قیامت می‌گردد. (مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۳۴۱)

۷- دعای جبرئیل

در هر روز از دهه پنج دعایی را که حضرت جبرئیل از جانب خدای تعالی برای حضرت عیسی علیه السلام هدیه آورده، خوانده شود.
” اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له…”.

۸- نماز امام صادق (ع)

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: پدرم حضرت امام باقر (علیه السلام) به من فرمود: پسرم! در دهه نخست از ماه ذی الحجّه، هر شب میان نماز مغرب و عشا این دو رکعت نماز را ترک مکن: در هر رکعت سوره حمد و سوره قل هو الله را می‌خوانی، پس از آن این آیه (آیه ۱۴۲ سوره اعراف) را می‌خوانی:
وَ واعَدْنا مُوسی ثَلاثینَ لَیْلَةً، وَ أَتْمَمْناها بَعَشْر، فَتَمَّ میقاتُ رَبِّهِ
و ما با موسی سی شب وعده گذاشتیم سپس آن را با ده شب دیگر تکمیل نمودیم به این ترتیب میعاد پروردگارش (با او)
أَرْبَعینَ لَیْلَةً، وَ قالَ مُوسی لاَِخیهِ هارُونَ اخْلُفْنی فی قَوْمی، وَ أَصْلِحْ
چهل شب تمام شد و موسی به برادرش هارون گفت: جانشین من در میان قومم باش و (آنها را) اصلاح کن
وَلا تَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدینَ.
و از روش مفسدان پیروی منما.
اگر چنین کنی، در ثواب حاجیان، و اعمال حجّ آنها شریک می‌شوی.(اقبال، صفحه ۳۱۷)
اعمال دهه اول ذی الحجه + فضیلت و دعا ایام معلومات و هشتم و نهم ذی الحجه

اعمال روز اول ذی الحجه

روز اوّل ماه ذی الحجّه روز مبارکی است و برای آن اعمالی نقل شده است:

۱ - روزه گرفتن

در روایتی از امام موسی بن جعفر (علیهماالسلام) نقل شده است که هر کس روز اوّل ماه ذی الحجّه را روزه بگیرد، خداوند برای وی پاداش عظیمی را می‌نویسد. (مصباح المتهجّد، ص ۶۷۱)

۲ - خواندن نماز حضرت فاطمه (علیها السلام)

مرحوم «شیخ طوسی» فرموده است: مستحب است در این روز، نماز حضرت فاطمه (علیها السلام) را بخواند و این نماز چهار رکعت است، هر دو رکعت به یک سلام و همانند نماز حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) است; در هر رکعت، یک مرتبه سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره قل هو الله را بخواند و بعد از سلام تسبیح حضرت فاطمه (علیها السلام) را بگوید، آنگاه بخواند:
سُبْحانَ ذِی الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنیفِ، سُبْحانَ ذِی الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظیمِ، سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ، سُبْحانَ مَنْ یَری اَ ثَرَ النَّمْلَةِ فِی الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ یَری وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوآءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هکَذا وَلا هَکَذا غَیْرُهُ.
(مصباح المتهجّد، ص ۶۷۱)

۳ - دو رکعت نماز

نیم ساعت قبل از ظهر، دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت، یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره قل هو الله و ده مرتبه آیة الکرسی و ده مرتبه سوره إنّا أنزلناه را بخواند. (اقبال، ص ۳۲۵)

۴ - هر کس از ظالمی خوف داشته باشد در این روز بگوید:

«حَسْبی حَسْبی حَسْبی مِنْ سُؤالی، عِلْمُکَ بِحالی»، تا خداوند او را از شرّ آن ظالم حفظ کند.

اعمال روز هشتم ذی الحجه

روز ترویه است و روزه اش فضیلت دارد و روایت شده که کفاره شصت سال است.

اعمال شب نهم ذی الحجه

این شب از لیالی متبرک و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. کسی که آن شب را به عبادت به سر آورد، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. برای این شب اعمالی ذکر شده است:
۱- روایت شده که دعای ذیل خوانده شود که هر کس آن را در شب عرفه یا در شب‌های جمعه بخواند، خداوند او را بیامرزد.
اللهم یا شاهد کل نجوی….
۲- هزار مرتبه تسبیحات زیر گفته شود.
”سُبحانَ الذَی فی السماءِ عرشُهُ، سُبحانَ الذَی فی الارضِ حُکمُهُ، سُبحانَ الذی فی القُبُور قَضاؤُهُ، سبحان الذی فی البَحرِسَبیلُهُ، سبحان الذی فی النارسُلطانُهُ، سبحان الذی فی الجَنَّةِ رَحمَتُهُ، سبحان الذی فی القِیامَةِ عَدلُهُ، سبحان الذی رَفَعَ السَّماءَ، سبحان الذی بَسَطَ الاَرضَ، سبحان الذی لا مَلجَاَ وَ لا مَنجا مِنهُ اِلاّ الیه.”
۳- دعای اللهم من تَعََّبَا وَ تَهَیا وَ اَعَدَّو استَعدَّ لِوِفادةٍ… که در اعمال شب و روز جمعه نیز وارد شده، خوانده شود.
۴- زیارت امام حسین علیه السلام.
اعمال دهه اول ذی الحجه + فضیلت و دعا ایام معلومات و هشتم و نهم ذی الحجه

اعمال روز عرفه

روز عرفه از اعیاد عظیمه است اگر چه به اسم عید نامیده نشده است. آن روز، روزی است که خداوند بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر از دیگر اوقات خواهد بود.
۱- غسل.
۲- زیارت امام حسین علیه السلام که برابر هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد می‌باشد. اگر کسی توفیق یابد که در این روز به حرم امام تشرف پیدا نماید ثوابش کمتر از کسی که در عرفات باشد نیست.
۳- بعد از نماز عصر پیش از خواندن دعای روز عرفه، در زیر آسمان دو رکعت نماز به جای آورده و نزد خداوند به گناهان خود اعتراف نماید. دررکعت اول بعد از حمد، توحید و در رکعت دوم بعد از حمد سوره کافرون بخواند.
۴- روزه این روز برای کسی که ضعف پیدا نکند و روزه اش مانع از انجام اعمال نشود مستحب است.
۵- تسبیحاتی که در اعمال شب عرفه ذکر شد، خوانده شود. و پس از آن ذکر ” سبحان الله و الحمدالله و لا اله الا الله و الله اکبر” صد مرتبه، سوره توحید صد مرتبه، آیة الکرسی صد مرتبه و صلوات صد مرتبه گفته شود و پس از آن اذکار “لا اله الا الله وحده لا شریک له له الملک وله الحمد یحیی و یمیت و یمیت و یحیی و هو حی لا یموت بیده الخیر و هو علی کل شیء قدیر، استغفرالله الذی لا اله الا هوالحی القیوم و اتوب الیه، یا الله، یا رحمن، یا رحیم، یا بدیع السموات و الارض یا ذالجلال و الاکرام، یا حی یا قیوم، یا حنان یا منان، یا لا اله الا انت، امین”، هر کدام ده مرتبه گفته شود و بعد از آن دعای اللهم انی اسئلک یا من هو اقرب الی من حبل الورید یا من یحول بین المرء و قلبه یا من هو باالمنظر الأعلی و بالافق المبین یا من هوالرحمن علی العرش استوی یا من لیس کمثله شیء و هو السمیع البصیر اسئلک ان تصلی علی محمد و ال محمد را بخوان و حاجت خود را از خداوند طلب نما.
۶- صلواتی از امام صادق علیه السلام روایت شده که باعث سرور اهل بیت علیهم السلام می‌شود. “اللهم یا اجود من اعطی….
۷- خواندن دعا “ام داود” که در اعمال نیمه رجب ذکر گردیده است.
۸- تسبیح زیر گفته شود که ثواب آن قابل شمارش نیست.
سبحان الله قبل کل احد و سبحان الله بعد کل احد….
۹- خواندن دعایی که امام حسین علیه السلام در روز عرفه در عرفات خواندند.
“الحمدلله الذی لیس لقضائه دافع ولا لعطائه مانع….
امتیاز: 0 (از 0 رأی )
نظرشما
کد را وارد کنید: *
عکس خوانده نمی‌شود
نظرهای دیگران
نظری وجود ندارد. شما اولین نفری باشید که نظر می دهد