آماده‌باش اصناف برای میزبانی از گردشگران خارجی

ازسوی دیگر «سازمان همکاری اسلامی» نیز که در سال‌های گذشته، شهر قدس در فلسطین، قونیه در ترکیه و مدینه در عربستان را شهر نمونه گردشگری جهان اسلام معرفی کرده بود، برای سال ۲۰۱۸میلادی تبریز را برای این عنوان برگزید و به این ترتیب ۲ شهر از ایران در مسیر آماده‌باش برای میزبانی از گردشگران خارجی گام نهادند. ۱۵اردیبهشت، رویداد تبریز۲۰۱۸ آغاز به کار کرد که فعالیت آن تا پایان سال ۱۳۹۷ ادامه خواهد داشت. ازاین‌رو، این رویداد را تبریز ۱۳۹۷ نیز می‌نامند. همدان نیز در ۲مرحله و در ماه‌های تیر و دی، همایش‌هایی جهانی در حوزه گردشگری برگزار خواهد کرد. برای این منظور در هر دو شهر، اتاق‌های اصناف، شهرداری‌ها، سازمان‌های فنی‌وحرفه‌ای و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری دست‌به‌دست هم داده‌اند تا رسم مهمان‌نوازی ایرانیان را به رخ گردشگران خارجی بکشند. پرسشی که برای بازاریان مهم است اینکه اقدامات تخصصی اصناف در این زمینه چه بوده و ازسوی دیگر آیا شرایط برای جذب گردشگران خارجی به بازار شهرستان‌ها فراهم شده است؟
درحالی‌که اصناف همدان و تبریز مانند بسیاری دیگر از شهرها از رکود در بازار شکایت می‌کنند، دو نهاد جهانی به‌طور جداگانه این دو شهر را به‌عنوان شهر منتخب گردشگری انتخاب کرده‌اند و این شانس و فرصتی برای فعالان صنفی این شهرستان‌هاست که دلارهایی که گردشگران خارجی با خود می‌آورند را به دخل‌شان بریزند. ازاین‌رو، متولیان امر خبر می‌دهند که مغازه‌داران دستی به ظاهر دکان‌های خود کشیده و نورپردازی کرده‌اند.
 با هزینه‌های شخصی این اصناف، شیشه‌ها تمیز و سقف و کف مغازه‌ها نیز بازسازی شده است و حالا کسبه منتظر نشسته‌اند تا گردشگران خارجی به مغازه‌های‌شان سری بزنند، کالایی انتخاب و خریداری کنند.
فروشندگان همدانی انگلیسی می‌دانند
رئیس اتاق اصناف همدان درباره اقدامات این اتاق و آمادگی برای رویداد همدان ۲۰۱۸، گفت: بسیاری از نیازهای گردشگران را اصناف تامین می‌کنند. ازاین‌رو، اصناف باید آمادگی برقراری ارتباط و برآورده‌کردن خواست گردشگران را داشته باشند. اتاق اصناف همدان کارگروهی برای این منظور تشکیل داده تا مشتری‌مداری، مکالمه زبان انگلیسی و آموزش‌هایی از این دست را به فعالان صنفی این شهرستان ارائه دهد. این آموزش‌ها از سال ۱۳۹۶ آغاز و در ساختمان اتحادیه‌ها و نیز مجتمع‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای برگزار شد.
احمد گازرانی در گفت‌وگو با خبرنگار «گسترش‌تجارت» بیان کرد: هر گردشگر خارجی که برای خرید وارد شهری می‌شود نیاز به برقراری ارتباط با افرادی دارد که به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند. از این رو اتحادیه‌های این شهرستان کلاس‌های آموزش رایگان مکالمه زبان انگلیسی برگزار می‌کنند.
وی افزود: به‌منظور میزبانی از گردشگران داخلی و خارجی، اصناف اقدام به بازسازی، نورپردازی، تعمیر سقف و کف و... واحدهای صنفی خود کرده‌اند. بازاری‌ها این هزینه‌ها را تقبل کرده‌اند چراکه می‌دانند این اقدامات در نهایت به جذب مشتری منجر می‌شود و هرگونه زیان مالی را جبران می‌کند.
گازرانی درباره همزمانی دو رویداد تبریز ۲۰۱۸ و همدان ۲۰۱۸ بیان کرد: اتاق‌های اصناف همدان و تبریز به مناسبت همزمانی رویدادهای گردشگری ۲۰۱۸ همکاری‌هایی را با هم دارند. همدان و تبریز دو شهر اقتصادی و از نظر فرهنگی نیز بسیار به هم نزدیک هستند از این رو، تعاملات و همکاری‌های بسیاری میان این دو شهر برقرار شده است.
رئیس اتاق اصناف همدان ادامه داد: مقامات عالی‌رتبه حدود ۳۴کشور در تیرماه و مقامات ۱۷۰کشور در دی امسال وارد همدان می‌شوند. فرودگاه مسافربری همدان که سال‌ها مورد بی‌مهری قرار گرفته بود، به بهانه همدان۲۰۱۸ حالا شرایط بهتری دارد و هر روز ۲پرواز همدان‌ـ‌تهران و برعکس را در برنامه‌های خود قرار داده است.
گازرانی گفت: همچنین پروازهایی از همدان به مشهد، کیش و حتی مکه برقرار است. به این ترتیب فرودگاه همدان امکان سفر هوایی برای گردشگران خارجی را فراهم کرده است.
این فعال صنفی تاکید کرد: بازار همدان مانند بیشتر شهرها دچار رکود است و ما امیدوار هستیم با این رویداد اصناف از رکود خارج شوند. این فرصت خوبی است که پیش‌آمده است. گردشگران خارجی با خود ارز وارد کشور می‌کنند؛ بنابراین باید شرایطی فراهم شود تا به‌راحتی بتوانند خرید کنند. تنها در این صورت است که برگزاری این رویدادهای جهانی منجر به ایجاد تغییر در شرایط بازار می‌شود.
سطح دانش در بازار تبریز بالا رفت
عضو هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران و تبریز نیز درباره اقدامات اصناف تبریز، گفت: این شهرستان بزرگترین بازار سرپوشیده جهان را داراست و از این جهت جذابیت زیادی برای گردشگران دارد. از این رو، فعالان صنفی آموزش دیده‌اند تا بتوانند گردشگران ایرانی و خارجی را میزبانی کنند.
محمدعلی صدیقی در گفت‌وگو با خبرنگار «گسترش‌تجارت» بیان کرد: امسال ۱۸نفر برای انتخابات اتاق اصناف تبریز ثبت‌نام کرده‌اند که این آمار بیش از دوره‌های گذشته است.
عضو هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران ادامه داد: البته خبر خوب درباره این انتخابات این است که جوان‌گرایی مورد استقبال قرار گرفته و افرادی که برای عضویت در هیات‌رئیسه اتاق اصناف تبریز ثبت‌نام کرده‌اند -نسبت به دوره‌های گذشته- سطح تحصیلات بالاتری دارند. این در حالی است که تا چند سال پیش، داشتن مدرک دانشگاهی در بازار مورد تمسخر قرار می‌گرفت.
وی افزود: این استقبال از شرکت در دوره‌های آموزشی در جریان آمادگی برای رویداد تبریز۲۰۱۸ نیز مشهود بود. به عبارت دیگر به بهانه تبریز۲۰۱۸ دوره‌های آموزش بازاریابی و فروش، مکالمه زبان انگلیسی و... برای ۵۰هزار نفر از فعالان صنفی و بازاریان دارای مجوز برگزار شد. از آنجایی‌که پیش‌بینی می‌شود حدود ۵/۲میلیون گردشگر خارجی با این رویداد به تبریز بیایند، تالارها، رستوران‌ها، فعالان صنوف پوشاک، کیف و کفش و... باید آموزش می‌دیدند.
عضو هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران بیان کرد: همان‌طور که می‌دانید به موجب قانون نظام‌صنفی آموزش‌های چندساعته‌ای را برای واحدهای صنفی در مرحله دریافت یا تمدید مجوزها اجباری کردیم. با این حال برخی فعالان صنفی حاضر شدند هزینه‌ای که برای دریافت آموزش مقرر شده بود را بپردازند اما به‌طور غیرقانونی از نشستن سر این کلاس‌ها بپرهیزند. با توجه به این تجربه، این‌بار آموزش‌هایی که برای برگزاری رویداد تبریز ۲۰۱۸ لازم بود را اجباری نکردیم و هیچ هزینه‌ای هم برای آموزش‌ها در نظر نگرفتیم.
وی ادامه داد: این بار فعالان صنفی به‌طور خودجوش از این آموزش‌ها استقبال کردند. این تغییر رویه از آن جهت بود که اتاق اصناف گواهی‌های پایان دوره را در همایش‌هایی به‌دست عالی‌ترین مقام‌های استانی تقدیم مهارت‌آموزان کرد و آنها این گواهی‌ها را با افتخار به همشهریان خود نشان می‌دادند. به این ترتیب، با روش بازاریابی ویروسی علاقه بازاریان برای حضور در این کلاس‌های آموزشی افزوده شد.
صدیقی بیان کرد: حالا بازاریان می‌توانند دست‌کم ارتباط کلامی با گردشگران داشته باشند. ازسوی دیگر آنها آموخته‌اند که ظاهر مغازه‌ها و نوع رفتارشان با مشتری در جذب آنها اهمیت دارد. امروز شاهد هستیم که مغازه‌ها تمیز شده‌اند و گرد و غبار از چهره شهر برداشته و به‌طور کلی برگزاری رویداد تبریز۲۰۱۸ تاثیرش را در مرحله پیش از برگزاری رویداد گذاشته است.
زیرساخت‌ها فراهم است
عضو هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران اظهار کرد: همزمان با رویداد تبریز ۲۰۱۸، رویداد همدان ۲۰۱۸ نیز برگزار می‌شود که زیرساخت‌های سفر گردشگران از یکی از این شهرها به دیگری فراهم شده است.
وی درباره نتایج اقتصادی و خروج بازار تبریز از رکود در پی برگزاری رویداد تبریز ۲۰۱۸، گفت: همان‌طور که بیان شد، بیشترین تاثیر این رویداد، از نظر فرهنگی و اجتماعی بوده که در مرحله آماده‌سازی این دو شهر متبلور شده است اما اینکه این رویدادها چه تاثیری بر خروج اصناف تبریز از رکود می‌گذارد را اتاق اصناف این شهرستان‌ها باید اعلام کند که ۳ ماه دیگر گزارشی در این‌باره ارائه خواهیم داد.
صدیقی ادامه داد: آنچه ما را نگران کرده این است که گردشگران خارجی تا چه میزان می‌توانند از بازار خرید کنند. تجربه ثابت کرده برخی از گردشگران خارجی به‌ویژه آلمانی‌ها تمایل زیادی به سفارش تابلوفرش با چهره خودشان نشان می‌دهند اما بافت تابلو فرش حدود ۵ماه طول می‌کشد.
وی افزود: هرچند تعدادی از آنها سفارش می‌دهند تا با پست به دست‌شان برسد اما بیشترشان از سفارش تابلوفرش صرف‌نظر می‌کنند. ازسوی دیگر موضوع تبدیل ارز به ریال است. مدتی پیش بانک مرکزی وعده داده بود که دستگاه‌های خودپردازی برای استفاده گردشگران خارجی از کارت‌بانکی‌شان در نظر گرفته شود اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.
سخن پایانی
فعالان صنفی به موجب مشکلات چندگانه به تناقض‌گویی درباره اولویت‌بندی راهکارهای خروج از رکود افتاده‌اند. برخی می‌گویند ابتدا تولید را حمایت کنیم بعد فروش خواهیم داشت؛ بعضی می‌گویند نخست کالاهای موجود در انبارها را بفروشیم بعد تولید رونق خواهد گرفت؛ دیگران توصیه می‌کنند به کارگران انگیزه دهید تا بهتر کار کنند؛ بعضی دیگر معتقد به حمایت از کارفرمایان هستند؛ تعدادی دیگر از کارشناسان نیز به موضوع صادرات و واردات و بن‌بست‌هایی که در این حوزه پیش آمده، می‌پردازند.
در میان این همه اندیشه گوناگون و گاه متضاد، دو نهاد جهانی تصمیمی درباره دو شهر از ایران گرفته‌اند که در صورت فراهم کردن زیرساخت‌ها، شاهراهی برای خروج اصناف این دو شهر از رکود ایجاد خواهد شد. هرچند اصناف تلاش‌هایی برای این منظور داشته‌اند اما هنوز درباره اینکه گردشگران خارجی تا چه میزان می‌توانند از کسبه ایرانی خرید کنند، نگرانی‌هایی وجود دارد.