حرف‌های روز گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری برای بسیاری آشنا بود. او از بودجه‌هایی صحبت کرد که بی‌دلیل به برخی سازمان‌ها و نهادها تعلق گرفته و در گذر زمان آن سازمان‌ها خود را برای گرفتن آن محق دانسته‌اند: «بودجه دولت به گوشت قربانی تبدیل شده و هر کس مرکز مطالعاتی، دانشگاهی یا کاری دارد از بودجه دولتی استفاده می‌کند.» او گفته برخی با نفوذی که در ریاست‌جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس در گذشته داشتند، امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده‌اند، به طوری که بودجه آنان اگر در ابتدا یک‌میلیارد بود، بعد به پنج‌میلیارد و در حال حاضر تا ۲۰میلیارد افزایش پیدا کرده است و این در حالی است که قرار نبود آنها از دولت بودجه بگیرند.
پیش از این حسن روحانی، رئیس‌جمهوری هم به ردیف بودجه برخی نهادها و سازمان‌ها انتقاد داشت. او در زمان ارایه بودجه سال 97 گفت که «مردم راجع به بودجه صحبت می‌کنند و می‌گویند که فلان دستگاه چرا آن‌قدر پول می‌گیرد؟ این حق مردم است. مردم مقایسه می‌کنند که چرا برای فلان دستگاه فرهنگی این میلیارد بودجه گذاشته‌اید؛ اعتراض می‌کنند که چرا آن‌قدر زیاد است. اهلا و سهلا همه چیز برای مردم است و نظرات مردم باید در رأس باشد.»
حالا بار دیگر جهانگیری با صحبت‌های روز گذشته‌اش بحث بودجه‌های بی‌حساب و کتابی را مطرح کرده است؛ بودجه‌هایی کمکی که قرار نبودند با این سازوکار پرداخت شوند. «این همه دانشگاه در کشور وجود دارد، قرار نبود فردی دانشگاهی راه‌اندازی کند و بودجه کمکی بگیرد. همچنین بسیاری از این شوراها که در کشور وجود دارد، ابتدا محدود بودند ولی بعضی از آنها امروز دبیرخانه‌هایی دارند که بودجه‌های‌شان چند 10 میلیاردی است و اصلاح ساختار یعنی این‌که این موارد حذف شود؛ به هر حال مسائلی که در شرایط عادی نمی‌توان انجام داد ولی در شرایط سخت امکان‌پذیر است، اما اگر دولت یکی از آنها را حذف کند، سروصداها بلند خواهد شد و به دولت خواهند گفت که کوتاه بیاید.» معاون اول رئیس‌جمهوری به ده‌ها دستگاه موازی در کشور اشاره کرده که همه‌شان بودجه‌بگیر دولت شده‌اند اما کشور و بودجه تحمل این همه دستگاه موازی را ندارند. «بودجه کشور کلان است و فروش نفت نیز کاهش یافته است. در حال حاضر رقم بودجه بیش از ۴۰۰هزار‌میلیارد تومان است که بخش عظیمی از این بودجه به مسیرهایی رفته که بازدهی آن محدود است. بر اساس دستور رهبر معظم انقلاب مقرر شد بودجه سال ۹۸ براساس شرایط تحریمی کشور مورد توجه قرار گیرد و بودجه سال آینده در مسیر خلق توسعه حرکت کند.» آن‌طور که از گفته مسئولان برمی‌آید، بودجه سال آینده باید روند تحریمی کشور را تحت پوشش قرار دهد و حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری هم در توییتی در این‌باره گفته «گمانه‌زنی و خبربازی درباره بودجه کل کشور تاثیری بر سیاست‌های بودجه‌ای دولت و مجلس نخواهد داشت. ان‌شاءالله بودجه سال آینده پیام واضحی به تحریم‌کنندگان خواهد داد که ایران بیدی نیست که با باد ترامپ بلرزد. سال آینده اصل بر ارتقای کارآمدی است نه افزایش سنواتی!» با وجود این همچنان وضع بودجه‌های بی‌حساب و کتابی که مدت‌هاست از آن صحبت می‌شود، مشخص نیست و معلوم نیست آیا درنهایت می‌توان با وجود تحریم‌های پیش رو منتظر حذف مقداری از آنها بود یا خیر.
مجلس وظیفه چکشکاریاش را فراموش نکند
مهدی تقوی- اقتصاددان| بودجه پیش‌بینی درآمدها و هزینه‌هایی است که اقتصاد یک کشور دارد. بر همین اساس هم باید هزینه‌ها را با درآمدها هماهنگ کرد. آن هم در شرایطی که بار دیگر تحریم‌ها بازگشته و باید بودجه متناسب با وضع تحریم‌ها تصویب شود؛ اما آن‌چه درباره بودجه مدت‌های مدیدی است که مطرح می‌شود، بحث نهاد و سازمان‌هایی است که نباید ردیف بودجه باشند اما در گذر زمان این ردیف بودجه‌ای اضافه شده است. اما در این میان فقط دولت نیست که باید وارد عمل شود و مقابل بودجه‌های نابجا بایستد، بلکه مجلس هم چنین وظیفه‌ای دارد. در حقیقت مجلس وظیفه‌اش چکش‌کاری بودجه‌ای است که دولت ارایه داده است. 12سال قبل من به همراه تعداد دیگری از اقتصاددانان به جلسات مرکز مطالعات اقتصادی مجلس دعوت می‌شدم تا درباره بودجه و نحوه تخصیص آن نظر دهیم. نمی‌دانم در حال حاضر این جلسات برقرار است یا خیر اما نمایندگان مجلس می‌توانند چنانچه ردیف بودجه‌ای بی‌ربط و اضافی تعریف شده، آن را حذف کنند و از دولت بخواهند تا آن را ترمیم کند. به این ترتیب در این مورد خوب است مجلس هم وظیفه چکشکاریاش را فراموش نکند.
