خونریزی از دستگاه تنفسی فوقانی ممکن است مهم یا بی‌اهمیت باشد، اما لازم است این مشکل جدی گرفته شود، چرا که ادامه یافتن آن می‌تواند از وجود بیماری‌های جدی‌تر و مشکل‌آفرین در بدن خبر دهد. بنابراین افرادی که به مدت بیش از یک هفته با سرفه‌های خونی و خروج حجم متفاوتی از خون مواجه هستند، باید حتماً به پزشک مراجعه کنند؛ خصوصاً در مواردی که این سرفه‌ها با تب، تنگی نفس و درد قفسه سینه همراه باشد.
تشخیص و آزمایشات هموپتیزی
نخستین گام برای تشخیص هموپتیزی، بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی فرد است که سرنخ‌های لازم را در اختیار پزشک قرار می‌دهد. پس از آن عکس‌برداری از قفسه سینه با اشعه ایکس می‌تواند وجود یا نبود توده در قفسه سینه، آب آوردن و یا احقان ریه را مشخص کند. سی‌تی‌اسکن با فراهم آوردن تصویر دقیق از داخل قفسه سینه بعضی از دلایل بروز سرفه خونی را مشخص می‌کند.
از شیوه‌های پیشرفته‌تر تشخیص این مشکل، برونکوسکوپی است؛ یک لوله انعطاف‌پذیر با وجود دوربینی در انتهای آنکه از طریق بینی یا دهان وارد مجاری تنفسی می‌شود و از آن فیلم‌برداری می‌کند. به کمک شمارش کامل گلبول‌های قرمز و سفید خون (CBC) و پلاکت‌ها، آزمایش ادرار و مشخصات شیمیایی خون برای اندازه‌گیری الکترولیت‌ها و میزان عملکرد کلیه‌ها، انجام آزمایشات انعقادی خون، آزمایش گاز خون شریانی که میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون را اندازه‌گیری می‌کند و استفاده از پالس اکسیمتر به عنوان یک وسیله سنجش اکسیژن خون نیز می‌توان وجود یا نبود هموپتیزی و میزان پیشرفت آن را تشخیص داد.
درمان انواع هموپتیزی
درمان این مشکل بستگی به حجم خون موجود در سرفه و علت ایجاد آن دارد. در هموپتیزی شدید پزشک بیمار را به بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان (ICU) منتقل می‌کند و برای درمان او از تجربیات متخصص ریه، جراح قلب و عروق و پزشک متخصص دستگاه تنفسی بهره می‌گیرد. اولین مراحل درمان این بیماری شامل لوله‌گذاری (وارد کردن یک لوله پلاستیکی به مجاری تنفسی)، تعبیه یک پمپ اکسیژن اضافی برای بیمار و قرارگیری بدن در موقعیتی است که در آن ریه آسیب‌دیده که خونریزی می‌کند، پایین‌تر از ریه دیگر قرار گیرد.
پس از یافتن منبع خونریزی، کادر پزشکی با استفاده از سرم نمکی، داروهای تنگ‌کننده عروق هم‌چون اپی‌نفرین یا وازوپرسین (به‌منظور تنگ شدن رگ‌های خونی) و استفاده از منعقدکننده‌هایی هم‌چون اسید ترانکسامیک برای کمک به لخته شدن خون، تامپوناد بادکنکی برای تحت فشار گذاشتن منطقه مدنظر با بالون‌های بسیار کوچک، لیزر درمانی، سرما درمانی، آمبولیزه کردن و انعقاد پلاسمای آرگون (APC) به درمان بیماری اقدام می‌کند. البته در مواردی بسیار نادر ممکن است بیمار نیازمند جراحی و بیرون آوردن یک لوب از ریه و یا برداشتن کل آن باشد.
پس از رفع مشکل خونریزی، پزشک به درمان سرفه‌ها می‌پردازد که در این موارد برای ذات‌الریه یا سل، درمان‌های آنتی‌بیوتیکی، برای سرطان ریه، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی و برای شرایط التهابی، داروهای استروئیدی تجویز می‌شود و در صورت نیاز به تزریق فرآورده‌های خونی یا سایر داروهای لازم برای جبران خون از دست رفته بیمار اقدام می‌شود. برای درمان هموپتیزی‌های متوسط و خفیف درمان‌های زمینه‌ای برای مقابله با خونریزی لازم نیست. پزشک برای مبتلایان به برونشیت نیز آنتی‌بیوتیک و داروهای مقابله با سرفه تجویز می‌کند.
موضوع قابل توجه اینکه بیماران نباید از خارج کردن خون از دهان پیشگیری کنند. آنها باید از نشستن و خوابیدن بیش از حد خودداری کرده و هر یک تا دو ساعت، حداقل ۱۰ دقیقه پیاده روی کنند. افراد سیگاری و الکلی نیز باید استعمال دخانیات و مصرف الکل را متوقف کنند.
