گرمای هوا، کمبود آب، خشکسالی و طغیان نسل سوم و چهارم کرم ساقه خوار سبب شده تا برخی از کشاورزان زمین‌های شالیزاری دشت 110 هزار هکتاری هراز ادامه کشت دوم را رها کنند و این در حالی است که کشاورزان هزینه شخم و شیار، دستمزد نشا کاران و نهاده‌های کشاورزی از جمله بذر، کود شیمیایی و سموم کشاورزی متقبل شده بودند.
جهاد کشاورزی مازندران در چندین مرحله اعلام کرده بود که شالی‌کاران حداکثر تا بیستم مردادماه کشت مجدد را انجام دهند، در غیر این صورت با خسارت احتمالی آفت و سرمازدگی مواجه می‌شوند اما بسیاری از شالی‌کاران به این هشدارها توجهی نکرده بودند.
استقبال شالی‌کاران از کشت مجدد
کشت مجدد برنج در سال‌های اخیر در حالی با استقبال شالی‌کاران مازندران روبه‌رو شده است و کشاورزان ضمن جبران کسری درآمد، بهره‌وری از زمین‌های شالیزاری را افزایش داده اما این برنامه با گسترش سطح کشت و کم‌آبی و طغیان آفات، اکنون به چالش جدی تبدیل‌شده است.
کارشناسان موسسه تحقیقات برنج و حفظ نباتات جهاد کشاورزی بارها نسبت به افزایش ضریب آسیب‌پذیری کشت دوباره برنج براثر طغیان آفت کرم ساقه خوار و کم‌آبی هشدار داده بودند.
کارشناسان کشاورزی می‌گویند کشت دوم با نسل سوم و چهارم کرم ساقه خوار برنج به‌صورت جدی تهدید می‌شود و در صورت بی‌توجهی کشاورزان ممکن است در آینده حتی کشت اول را هم برای آنان سخت و غیرممکن کند.
آنان می‌گویند؛ مسئله مهم در کشت دوم برنج مصرف نهاده‌های شیمیایی حالا چه سم و چه کود است چون وقتی می‌خواهید در یک بازه زمانی کوتاه به محصول موردنظر برسید از مواد شیمیایی به مقدار زیاد استفاده می‌شود که بقایای آن می‌تواند موجب آلودگی آب‌های سطحی و خاک شود.
یکی از شالی‌کاران شهرستان آمل با بیان اینکه بیست و پنجم مرداد نشا مجدد را در حدود نیم هکتار انجام داده ولی پس از گذشت 2 هفته کرم ساقه خوار به جان نشا سرسبز افتاده است، گفت: دو بار سم‌پاشی کردم اما دیگر کار از کار گذشته است.
حبیب امیری نسب با بیان اینکه حدود 500 هزار تومان برای تهیه بذر و بوته نشا، 500 هزار تومان شخم و شیار، 450 هزار تومان دستمزد نشا کار،300 هزار تومان کود شیمیایی و 250 هزار تومان سموم هزینه کرده است، گفت: با همه این هزینه‌ها به دلیل حمله کرم ساقه خوار زمین را رها کردم.
او در مورد اینکه آیا هشدار جهاد کشاورزی در زمینه تقویم کشت برنج دوم تا پانزدهم مرداد را شنیده بوده‌اید، افزود: البته شنیده بودم، اما من برای جبران درآمدی که از محل دامداری کوچک 2 رأسی که درگذشته داشته‌ام، مجبور به کشت دوم برنج هستم.
او ادامه داد: البته اکنون با یک‌میلیون و 500 هزار تومان هزینه‌ای که بدون محاسبه حق کارگری خود و خانواده‌ام انجام دادم، زمین را رها کردم.
سید مرتضی هاشمی دیگر کشاورز از بابل نیز با بیان اینکه 2 هفته پیش با روشن کردن 2 حلقه چاه طی پنج شبانه‌روز حدود یک هکتار را برای گرفتن رتون آبیاری کرد، گفت: 250 کیلو کود شیمیایی و 20 کیلو دیازینون 10 درصد به ارزش حدود 700 هزار تومان استفاده کردم، اما اکنون به دلیل طغیان کرم ساقه خوار، نشا از بین رفته و زمین را رها کردم.
عدول از تقویم کشاورزی، علت طغیان آفت
مدیر حفظ و نباتات جهاد کشاورزی مازندران با تائید طغیان نسل سوم و چهارم کرم ساقه خوار گفت: اینکه این آفات در زمین‌هایی که سرسبز و زمینه مساعدتری برای تخم‌ریزی داشته باشند، امری طبیعی است.
عبدالرحمان زاغی افزود: بارها هشدارهای لازم نسبت به لزوم رعایت تقویم زراعی برای کشت دوم شده است و شالیزارهایی که از پانزدهم مرداد به بعد زیر کشت دوباره برنج رفته است، موردحمله آفت کرم ساقه خوار قرارگرفته‌اند.
او توضیح داد: به‌هرحال آفت برای ماندگاری نسل خود و برخورداری از غذای مناسب، روی گیاه سبز و سالم تخم‌ریزی می‌کند و به‌طور یقین زمین‌هایی که از پانزدهم مرداد نشاکاری شده و اکنون در مرحله پنجه‌زنی قرار دارند، شرایط بسیار مناسبی برای آفت کرم ساقه خوار هستند.
مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی مازندران با اعلام اینکه مبارزه شیمیایی علیه این آفات سخت است و حتی سم‌پاشی چندباره نیز جوابگو نیست، گفت: سم‌پاشی بیش‌ازحد با توجه به قیمت بالای سموم علاوه بر افزایش هزینه تولید، آفت را مقاوم و خطر زیست‌محیطی جدی را به بار می‌آورد.
