به باور فعالان تولید در مشهد بخش عمده مواد اولیه کفش را با کمی برنامهریزی و ارتقای توانمندیهای داخلی میتوان تأمین کرد تا نوسانات نرخ ارز و تحریمها نتواند یکی از مهمترین کالاها را که جزو نیازهای اولیه مردم به شمار میرود به لحاظ کمی و قیمت تحت تأثیر قرار دهد. چند سالی است که تولیدکنندگان کفش در مشهد در قالب یک خوشه صنعتی ساماندهی شدهاند و این مهم به ارتقای سطح دانش و توانمندیهای آنان افزوده است. یک تولیدکننده مشهدی گفت: کفش مشهد جزو نخستین کفشهای تولیدی در کشور است و هماینک 15 هزار نفر در خوشه صنعتی کفش مشهد مشغول فعالیت هستند. ابوالفضل خوشبو افزود: تولید کفش در این شهر عمدتا به روش سنتی انجام میشود. در کنار هشت کارگاه بزرگ صنعتی که اخیرا توسعهیافتهاند هزار و 200 کارگاه سنتی تولید کفش و تعداد زیادی کارگاههای زیرپله ای در مناطق مطهری، اطراف مشهد، خواجه ربیع، طلاب و جاده میامی به تولید انواع کفش مشغول هستند.
مواد اولیه، مهمترین مشکل تولید
رئیس اتحادیه کفاشان مشهد که وظیفه مدیریت واحدهای صنفی در بخش تولید، پخش و فروش کفش را در سطح شهر بر عهده دارد نیز گفت: طی چهار دهه اخیر صنعت کفش در مشهد رشد قابلتوجهی داشته است. اسماعیل پورملائکه افزود: تشکیل خوشه صنعتی کفش و ساماندهی این بخش از تولید باعث شد کفش مشهد در جایگاه دوم کشور به لحاظ کمی و کیفی قرار گیرد بهطوریکه هماینک کفش مشهد به تمام استانها و کشورهای همجوار ارسال میشود. او اظهار داشت: هماینک 800 کارگاه تولیدی و 500 واحد صنفی فروش کفش مجوز رسمی فعالیت را از سوی اتحادیه صنف کفاشان مشهد در اختیاردارند. رئیس اتحادیه صنف کفاشان مشهد ادامه داد: ازآنجاکه ورود به بخش تولید کفش آسانتر از سایر بخشها است مهاجران افغان در کارگاههای زیرپله ای که عمدتا در خانههای مسکونی مستقر هستند و امکان نظارت بر آنها از سوی اتحادیه مقدور نیست فعالیت میکنند و کفشهای تولیدی خود را به بنکداران و مغازهداران میفروشند. پورملائکه افزود: بااینوجود هماینک بازار ثبات ندارد و تاجر دیگر نمیتواند با اعتبار خود جنس را خریدوفروش کند، از سوی دیگر در این وضعیت کارگاههای تولیدی خرد به سمت تعطیلی پیش میروند. در این شرایط هماینک 60 درصد کارگاههای تولیدی کفش مشهد تعطیل هستند یا فقط در حد اینکه کارگران بیکار نباشند فعالیت دارند و در انتظار حمایتهای دولت و ثبات شرایط بازار به سر میبرند.
مشکل بیمه و مالیات
مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی نیز در مورد بیمه کارگران کارگاههای تولید کفش گفت: برخی از مشاغل مانند کارگاههای کوچک تولیدی کفش موردحمایت دولت قرارگرفتهاند و در مورد بیمه کارگران تخفیفهایی اعمالشده است. عطا متین فر افزود: سهم بیمه پرداختی برای هر کارگر 30 درصد است که 20 درصد سهم کارفرما، سه درصد سهم صندوق بیمه و هفت درصد سهم کارگر است و بقیه آن را دولت پرداخت میکند. او اظهار داشت: حمایتهای بیمهای از کارگاهها ازنظر قانونی محدودیت دارد بهطوریکه کارگاههایی که کارگران آنها بیشتر از پنج نفر میشوند در زمره کارگاههای صنعتی بزرگ قرار میگیرند و دیگر مشمول حمایت بیمهای دولت نمیشوند. او ادامه داد: در وضعیت بحرانی به لحاظ اقتصادی درصورتیکه مجلس شورای اسلامی و دولت مصوبهای را ابلاغ کند از کارگاههای صنعتی در خصوص تقسیط بدهیهای آنها به دستگاههای اجرایی مانند سازمان تأمین اجتماعی و شرکتهای خدماتی حمایت میشود. او گفت: هماینک ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در خراسان رضوی که ریاست آن بر عهده استاندار است هرماه تشکیل جلسه میدهد و به واحدهای تولیدی و کارگاههای صنعتی در خصوص تأمین نقدینگی و اقساط بدهیهای معوق کمک میکند.