چرا نباید عرضه اولیه ها را از دست داد؟

حتی بسیاری از افرادی که اهل معامله گری و سرمایه گذاری در بورس نیستند، یک کد معاملاتی برای روز مبادا گرفته اند؛ روز مبادای آن ها دقیقا روزهای عرضه اولیه است. حتی طبق برخی زمزمه ها، برخی از فعالان بازار به اسم خویشاوندان (و طبق روایتی طنز فرزندان نوزاد خود) هم کد بورسی گرفته اند تا بهره بیشتری از عرضه اولیه ها ببرند. اما این تکاپو برای چیست؟

عرضه اولیه چیست؟

عرضه اولیه یعنی عرضه بخشی از سهام شرکت برای اولین بار در بورس (یا فرابورس). برای این کار معمولا، شرکت ها بعد از تقاضای ورود به بورس، مدت ها منتظر می مانند تا بررسی های لازم انجام و وجود شرایط بورسی شدن شان احراز شود. بعد از احراز شفافیت کافی شرکت و همچنین ارائه گزارش های لازم و انتشار عمومی آن در کدال و درج نماد شرکت، در یک روز خاص به انتخاب بورس و با اعلام قبلی، شرکت عرضه اولیه می شود. به این ترتیب که اعلام می شود، مثلا 10 درصد از سهام شرکت پتروشیمی، در تاریخ 20 تیر از ساعت 11:35 تا 13:35 عرضه خواهد شد. همچنین بازه قیمتی مجاز برای ثبت سفارش اعلام می شود و سهمیه هر فرد دارای کد معاملاتی بورسی هم تعیین می شود.
علت استقبال گسترده از عرضه اولیه چیست؟
نکته مهم این است که معمولا قیمت سهام شرکت ها، تا چند روز بعد از عرضه اولیه، بدون توقف رشد می کند و بازدهی قابل توجهی در چند روز نصیب سهام داران می کند. علت استقبال افراد هم دقیقا همین موضوع است؛ بازدهی 20 تا 30 درصدی در چند روز! به خاطر استقبال فعالان بازار، به هر کد معاملاتی تعداد محدودی سهم می رسد، حتی معمولا کمتر از سهمیه تعیین شده. مثلا در خصوص پتروشیمی پارس انتظار این بود که 75 هزار نفر شرکت کنند و به همین دلیل سهمیه چهار هزار تایی تعیین شده بود اما در عمل بیش از 180 هزار نفر خواستار خرید این سهم شدند که به هر نفر فقط حدود 1900 سهم رسید.
چگونه در عرضه اولیه شرکت کنیم؟
شرکت در عرضه های اولیه بورسی، برای دارندگان کدهای معامله گری بسیار آسان است. کافی است، حواستان به اخبار باشد، مثلا سایت سنا (http://sena.ir)را مرتب رصد کنید تا در صورتی که عرضه اولیه ای در راه است، از زمان و جزئیات آن مطلع شوید. به این ترتیب می توانید در روز اعلام شده به کارگزار خود اعلام کنید که سهام مد نظر را برای شما بخرد. اگر هم کد آنلاین داشته باشید، می توانید در منزل به سامانه معاملات متصل شوید و درخواست خود را ثبت کنید. کسانی هم که کد معاملاتی ندارند، چاره ای ندارند جز این که با مراجعه به یک کارگزار بورس کد معاملاتی بگیرند.
با چه قیمتی سفارش بدهیم؟
معمولا عرضه اولیه ها در حداکثر قیمت کشف قیمت می شوند. به همین دلیل هنگام ثبت سفارش شما هم باید حداکثر قیمت اعلامی تحت عنوان بازه مجاز را انتخاب کنید. از نظر تعداد هم بهتر است حداکثر سهمیه را وارد کنید. اگرچه معمولا کمتر از میزان اعلام شده به شما سهم تعلق خواهد گرفت. نکته دیگر برای شرکت در عرضه اولیه این است که بهتر است تلاش کنید قبل از روز عرضه اولیه، نقدینگی لازم را تامین کنید. مثلا سهم های دیگر را بفروشید یا پول جدید به حسابتان تزریق کنید. معمولا در روز عرضه اولیه، به خصوص عرضه های بزرگ، فشار فروش در سهم های دیگر افزایش می یابد و این موضوع باعث می شود شما مجبور شوید برای تامین نقدینگی لازم، سهم های دیگر را در قیمت پایین تری بفروشید.